به گزارش انجمن بی تاوان٬ این روزها در ترکیه٬ جبهه گسترده‌ای از احزاب مخالف اردوغان٬ تمام تصمیمات و اقدامات سیاسی و اجرایی او را به چالش می‌کشند٬ با این امید که رفته رفته میزان محبوبیت حزب عدالت و توسعه در ترکیه کاهش پیدا کند و زمینه آن فراهم شود که ائتلاف مخالفین٬ قدرت را در دست بگیرد و به اقتدار طولانی محافظه‌کاران٬ پایان دهد.
اگر چه فعلاً و تا سال ۲۰۲۳ میلادی٬ خبری از انتخابات نیست٬ اما مخالفین تلاش می‌کنند٬ ذهن مردم را برای یک اتفاق بزرگ٬ مهیا کنند.
تنوع و گستردگی سیاسی جبهه مخالفین اردوغان
در جبهه مخالفین اردوغان٬ احزاب و گروه‌های سیاسی متنوعی قرار گرفته‌اند که نماینده چندین طیف فکری احزاب مختلف ترکیه هستند و اصلی‌ترین آنها شامل این احزاب ست:
حزب جمهوری خلق به عنوان یک جریان قدیمی سوسیال دموکرات و کمالیست به رهبری کمال قلیچدار اوغلو.
حزب خوب به عنوان یک حزب ملی گرای جدید و شریک با کمالیست‌ها به رهبری مرال آکشنر.
حزب دموکراتیک خلقها از نهادهای اقماری پ.ک.ک به رهبری مدحت سنجار.
حزب سعادت به عنوان یک حزب اسلام‌گرای قدیمی متشکل از شاگردان مرحوم نجم الدین اربکان و به رهبری تمل کارا ملا اوغلو .
حزب آینده به عنوان یک حزب محافظه‌کار لیبرال به رهبری احمد داوود اوغلو.
حزب جهش و دموکراسی به عنوان یک حزب لیبرال به رهبری علی باباجان.
پس از شکست یاران اردوغان در انتخابات شهرداری‌ها در سه حوزه حساس و مهم استانبول٬ آنکارا و آدانا٬ مخالفین٬ تا اندازه زیادی اعتماد به نفس پیدا کرده‌اند و به شکل شبانه روزی در حال فعالیت رسانه‌ای هستند تا به حیات سیاسی حزب اردوغان٬ پایان دهند و یا حداقل٬ این حزب را تضعیف کنند.
اما در این میان٬ معما و چالشی به نام رای کردها وجود دارد. چرا که آمارها نشان می‌دهد نزدیک به ۱۱ درصد از رای دهندگان کُرد در ترکیه٬ تمایل دارند به نهادهای اقماری پ.ک.ک رای دهند و این در حالی است که بخشی از مخالفین اردوغان٬ هیچ اشتیاقی به همراهی این جریان سیاسی ندارد.
به همین خاطر٬ شکاف موجود پر نمی‌شود و شواهد نشان می‌دهد که مخالفین٬ بدون برخورداری از رای این طیف مهم٬ تنها صاحب ۳۸ درصد از کل آرای مردم ترکیه هستند و چنین اهرمی نمی‌تواند اردوغان و باغچلی را از جایشان تکان دهد.
از استراتژی جدید تا اخراج نمایندگان کُرد
پس از زندانی شدن صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق حزب دموکراتیک خلقها به اتهام حمایت از ترور٬ این بار یک ترک چپ‌گرا به نام سزایی تمللی رهبر حزب شد.
در دوران او٬ بسیاری از کادرهای ملی گرای قدیمی کُرد خانه‌نشین شده و این حزب به دست چپ‌های ترک افتاد. اما تمللی نهایتاً فقط مدت کوتاهی دوام آورد و پس از او یک عرب چپ‌گرا به نام مدحت سنجار رهبر حزب شد.
مدحت سنجار پروفسور جامعه‌شناس که در دوران مذاکرات صلح بین ترکیه و پ.ک.ک٬ از سوی اردوغان به عنوان یکی از ۶۳ عضو فرزانگان حامی صلح انتخاب شده بود٬ چند روز پیش در یک کنفرانس مطبوعاتی٬ استراتژی نوین حزب دموکراتیک خلقها را تبیین کرد.
در این استراتژی از دولت اردوغان و پ.ک.ک خواسته شده که به شکل دوجانبه به درگیری‌هایشان پایان داده و شروع به مذاکره کنند. اما تنها ۴۸ ساعت پس از اعلام مفاد تصمیمات این حزب اقماری پ.ک.ک٬ دو نماینده‌اش یعنی لیلا گوون و فارس اوغلو به اتهام عضویت در گروه تروریستی٬ از پارلمان ترکیه اخراج و سپس زندانی شدند.
اما پس از دستگیری این افراد٬ اتفاق خاصی نیفتاد. در هیچکدام از شهرهای کردنشین ترکیه٬ به اخراج و زندانی شدن دو نماینده کُرد هیچ اعتراضی صورت نگرفت و مردم به کار و زندگی عادی خود٬ ادامه می‌دهند.
تصمیم برای برگزاری راهپیمایی طولانی اعتراض
حزب دموکراتیک خلقها٬ پس از اخراج و زندانی شدن نمایندگانش٬ تصمیم گرفت یک راهپیمایی طولانی به سوی آنکارا به راه بیاندازد. یعنی حرکتی شبیه به همان اقدامی که قبلاً کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق انجام داده و آن را به نام «راهپیمایی عدالت» نام نهاده بود.
او نزدیک به ۲ هزار کیلومتر همراه با گروه کثیری از معلمین٬ کارمندان و چپ‌ها٬ پای پیاده به آنکارا رفت و با طی مسافتی بیش از یک هزار کیلومتر٬ توجه رسانه‌های ترکیه و جهان را به سوی خود جلب کرد.
حزب دموکراتیک خلقها٬ امیدوار بود که با حمایت حزب جمهوری خلق و چپ‌ها و کمالیست‌ها٬ هزاران نفر در این حرکت اعتراضی مشارکت کنند. اما کلیچدار اوغلو٬ آب پاکی را بر دست سیاست‌مداران وابسته به پ.ک.ک ریخته و اعلام کرد: «شرایط ترکیه تغییر کرده است. شرایط امروز مانند دیروز نیست. روزی که ما راهپیمایی عدالت را به راه انداختیم٬ فضای سیاسی به شکلی دیگر بود. من الان چنین چیزی را به صلاح نمی‌دانم و این اقدامات را تحریک‌گرانه می‌دانم.»
به عبارتی دیگر٬ علاوه بر آن که خود شهروندان کُرد٬ به زندانی شدن نمایندگان و شهرداران اعتراض نکردند٬ حالا مشخص شده که احزاب مخالف اردوغان نیز حاضر نیستند در راهپیمایی اعتراض آمیز سران حزب دموکراتیک خلقها شرکت کنند.
گارو پایلان معاون رهبر حزب دموکراتیک خلقها و از سیاست‌مداران ارمنی چپ این حزب اعلام کرد: «چرا کسی به راهپیمایی عدالت اعتراضی نکرد ولی از حالا برای ما چوب برداشته و تهدید می‌کنند؟ چرا کسی از این تصمیم حمایت نمی‌کند؟ چرا اردوغان٬ باغچلی و کلیچدرا اوغلو٬ هر وقت و در هر جایی که دلشان بخواهد راهپیمایی به راه می‌اندازند اما برای ما چنین اقدامی ممنوع است؟ با این کارها و با این تهدیدات٬ ما را به سوی دیگری شدن سوق می‌دهید و مشخص است که دست از تبعیض برنداشته‌اید.»
ادبیات گلایه‌آمیز معاون رهبر حزب دموکراتیک خلقها٬ نشان می‌دهد که نهادهای اقماری پ.ک.ک٬ خیلی بیشتر از آن چه تصور می‌شد٬ در ترکیه ایزوله و منزوی شده‌اند و کسی حاضر به همراهی با آنان نیست.
این حزب که با وجود مخالفت‌های عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک٬ از نامزدهای کمالیست حمایت کرده و موجب شکست اردوغان در استانبول٬ آنکارا و آدانا شد٬ حالا در شرایطی قرار گرفته که از طرف کمالیست‌ها و چپ‌ها هم تنها گذاشته شده است.
همه این‌ها در حالی است که پ.ک.ک٬ دیروز در شهر کردنشین وان با کار گذاشتن یک بمب بر سر راه روستاییان٬ موجب کشته شدن دو روستایی عادی شد و این اقدام موجب واکنش تنفرآمیز مقامات سیاسی و مردم ترکیه شد، اما حزب اتحاد دموکراتیک‌ها در برابر این اقدام موضع‌گیری نکرد و می‌توان انتظار داشت که این حزب در آینده٬ در شرایط سخت‌تری قرار بگیرد. چرا که برخی از جریانات تندرو ملی‌گرای ترکیه٬ به طور جدی٬ پیشنهاد تعطیل کردن حزب مزبور را مطرح کرده و از آن حمایت می‌کنند.
