حزب دموکراتیک خلق ها با ایجاد مانع در مسیر تغییر سیستم حکومتداری ترکیه به ریاست جمهوری مانع “سلطان شدن” اردوغان شده است./ در داخل پ.ک.ک عده ای خواستار تداوم درگیری ها هستند. قتل دو پلیس در جیلان پینار را ابتدا بر عهده گرفته و سپس تکذیب کردند.
انجمن بی تاوان آذربایجان غربی ، آلتان تام نماینده اسلام گرای شهر دیاربکر در پارلمان ترکیه از حزب دموکراتیک خلق ها طی مصاحبه ای مهم با روزنامه زمان به ارزیابی تحولات اخیر ترکیه پرداخته است. بخشی از این مصاحبه بدین شرح است:
رجب طیب اردوغان بیشتر از پ.ک.ک حزب دموکراتیک خلق ها را هدف قرار داده است دلیل رفتار اردوغان در رابطه با HDP چیست؟
دلیل آن کاملا مشخص است چون حزب دموکراتیک خلق ها مانع “سلطان” شدن اردوغان در ترکیه است. حزب دموکراتیک خلق ها با ایجاد مانع در مسیر تغییر سیستم حکومتداری ترکیه به ریاست جمهوری مانع “سلطان شدن” اردوغان شده است. در دموکراسی نتایج را نه تنها باید قبول کرد بلکه باید آن را هضم کرد که حزب عدالت و توسعه و اردوغان نمی توانند نتایج به وجود آمده در انتخابات پارلمان ترکیه را هضم کنند.
مسئله منحل کردن حزب دموکراتیک خلق ها و یا لغو مصونیت قضایی از برخی نمایندگان HDP مطرح شده است. به نظر شما تا چه اندازه این موضوع جدی است؟
روند بسیار خطرناکی در حال شکل گیری است که هر چیزی در آن امکان پذیر است. تاریخ سیاسی ترکیه به ما نشان داده است که غیرمعمول ترین چیزها در این کشور امکان پذیر است. هنوز دستگیری “اورهان دوغان” و همکاران وی از داخل پارلمان ترکیه توسط نیروهای امنیتی را هیچ کس فراموش نکرده است. نمی خواهم فضای تنش آمیز به وجود بیاورم ولی هر چیزی احتمال دارد.
تنها دلیل توقف روند مذاکرات صلح کاهش آرای آک پارتی و عملی نشدن سیستم ریاست جمهوری است؟
خیر. در روند مذاکرات صلح یک اشتباه اساسی وجود دارد. دولت و سیاستمداران کرد از روند مذاکرات صلح درک متقابلی نداشتند. پ.ک.ک کوه ها را ترک کرده، تسلیم نیروهای امنیتی شده، خلع سلاح شده و کردها از آن چه اکنون دارند بیشتر نخواهند. این ذهنیت دولت در روند مذاکرات صلح است. ولی سیاستمداران کرد از روند مذاکرات صلح حق آموزش همگانی زبان مادری، آزادی استفاده از زبان کردی در جامعه و افزایش اختیارات مدیریت های محلی را درخواست داشتند. زیرا کردها برای به دست آوردن حقوق برابر شهروندی مبارزه می کنند.
نقش HDP در روند مذاکرات صلح را چگونه ارزیابی می کنید؟
حزب دموکراتیک خلق ها توانست در یک ابعاد بسیار گسترده ای از ملت ترکیه، پیش داوری های غلط در خصوص کردها را تغییر داده و آن ذهنیت سابق که در خصوص کردها وجود داشت تغییر پیدا کند. این برای حزب یک پیروزی بود. عبدالله اوجالان در عید نوروز یک دیدگاه مطرح کرد. استراتژیک ترین شریک کردها در خاورمیانه ترکیه است. کردها به همراه ترک ها خواهند توانست در اتحادیه اروپا و بلوک غربی جای بگیرند. ما خواهان تجزیه ترکیه نیستیم. حرکت سیاسی کردها نیز در راه مبارزه برای به دست آوردن حقوق خود از سلاح استفاده نخواهد کرد. دوران کاربرد سلاح به پایان رسیده است. ما وارد مبارزات دموکراتیک شده ایم.
چرا PKK دوباره به اقدامات نظامی در ترکیه دست زده است؟
در داخل پ.ک.ک عده ای خواستار تداوم درگیری ها هستند. قتل دو پلیس در جیلان پینار را ابتدا بر عهده گرفته و سپس تکذیب کردند. این ها دست های پشت پرده پ.ک.ک است. ولی در خصوص روند مذاکرات صلح بخواهیم ارزیابی کنیم تنها با خلع سلاح پ.ک.ک مسئله کردها حل و فصل پیدا نخواهد کرد. استفاده از سلاح یک نتیجه است. اگر پ.ک.ک خلع سلاح نشود آیا حدنصاب انتخابات پایین نخواهد آمد؟ یا اجازه آموزش به زبان مادری داده نخواهد شد؟ مسیر دموکراتیزه شدن با پایین نیامدن از کوه نباید بسته شود.
میز مذاکرات دوباره می تواند تشکیل شود؟
تا زمانی که مطالبات اردوغان ادامه داشته باشد این مسئله بسیار دشوار خواهد بود. اردوغان دشمن ما نیست که در تلاش برای نابودی آن باشیم. هیچ مشکلی با وی نداریم. به آقای اردوغان و دوستانش می گوییم: رویای سلطانیزم در ترکیه اشتباه است. وظیفه ما مقابله با مطالباتی است که ترکیه را به سوی حکومت مطلقه دسوق می دهد ولی با حزب عدالت و توسعه برای تداوم روند مذاکرات صلح می توانیم دیدار کنیم.
آیا عبدالله اوجالان در درگیری های به وجود آمده میان ارتش و پ.ک.ک دخالت خواهد کرد؟
اگر شرایط این گونه پیشروی کند به احتمال زیاد اوجالان دخالت خواهد کرد. تنها شخصی که بر روی تمام حرکت های سیاسی کرد ترکیه و شاخه های پ.ک.ک تاثیر دارد عبدالله اوجالان است. کوه قندیل نیز باید یک تصمیم قاطع اتخاذ کند. به نظر من کوه قندیل باید آتش بس یک جانبه اعلام کند. زیرا هدف دولت ترکیه به وجود آوردن یک محیط متشنج و تحت تاثیر قرار دادن نتایج انتخابات زودهنگام احتمالی است. بسیار شفاف عرض می کنم پ.ک.ک باید به اقدامات مسلحانه خود در ترکیه پایان دهد. اگر این گونه پیش برود حرکت های سیاسی کرد اردوغان را به خواسته خود که سیستم ریاست جمهوری و سلطان شدن است خواهند رساند. چون دولت در حال تبلیغ این مسئله است که «HDP از خشونت حمایت می کند و PKK دست از خشونت برنمی دارد». این مسئله باعث بهره برداری های سیاسی اردوغان خواهد شد.
پ.ک.ک در وضعیت موجود خلع سلاح خواهد شد؟
زمانی که شرایط سوریه این گونه بحرانی است پ.ک.ک چگونه خلع سلاح شود؟ ضمانت خلع سلاح پ.ک.ک چیست؟ کسی حاضر است در این شرایط عنوان کند که آینده کردها را تضمین می کند؟ با توجه به این شرایط خلع سلاح امکان پذیر نیست ولی آغاز اقدامات مسلحانه در داخل ترکیه توسط پ.ک.ک نیز اشتباه است.
آیا ترکیه در حال پیشبرد یک جنگ داخلی کنترل شده است؟
ترکیه به هیچ عنوان نمی تواند جنگ داخلی خود را کنترل کند. اگر در داخل ترکیه جنگی رخ دهد تاوان آن دست کم به اندازه دوران گاندی در هندوستان خواهد بود. اگر به مانند گاندی عاقل نباشیم ترکیه را به فلاکت خواهیم کشاند. تصور این که جنگ داخلی در ترکیه را خواهند توانست کنترل کنند به مانند بازی کردن با آتش است.
تغییر مواضع ایالات متحده آمریکا در قبال کردها را چگونه ارزیابی می کنید؟
زمانی که حزب عدالت و توسعه با حکومت بارزانی تجارت نفت را آغاز کرد با یکی از مسئولین بلندپایه اربیل سخن گفتم. واکنش اعراب و آمریکا در قابل این مسئله را جویا شدم، آن فرد به من گفت: با اعراب کاری نداریم. همکار استراتژیک ما اردوغان و حزب عدالت و توسعه است. ایالات متحده آمریکا نیز دیگر کاری با این منطقه ندارد. همان شخص در حمله دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در تلویزیون رسمی اربیل از ایالات متحده آمریکا درخواست کمک کرد. تحولات اخیری که رخ داده است باید به بارزانی، پ.ک.ک، PYD و اردوغان درس عبرتی داده باشد. سیستم جهانی به بارزانی، اردوغان، پ.ک.ک و PYD درس عبرت داد. کسانی که تا دیروز فریاد “زنده باد رهبر اوباما” سر می دادند اکنون “آمریکا ما را فروخت” را تیتر اخبار خود می کنند.