انجمن بی تاوان : شنگال با گذشت ۹ سال از نسل کشی و کشتار جمعی توسط داعش، همچنان از کمبود خدمات، امنیت، جاده های ضعیف، ظلم، تجاوز و حملات، ربودن کودکان و کمبود مدرسه، آب و برق به دلیل حضور شبه نظامیان پ.ک.ک رنج می برد. بر اساس گزارش های بین المللی، بیش از ۸۰ درصد از آوارگان به خانه هایشان بازنگشته اند.

سقوط شنگال پس از آن رخ داد که ارتش عراق موصل را به تعدادی از داعشی هایی که از سوریه به عراق نفوذ کرده بودند، تحویل دادند. براساس بررسی های امنیتی، سقوط این شهر به درگیری در داخل دولت عراق و فشارهای داعش مربوط می شود.این سهل انگاری ارتش و نیروهای عراقی بود که از حفاظت از مردم سنجار خودداری کردند. اما آنچه بعد از سقوط شنگال در دل مردم شنگال گره کور شد دخالت های پ.ک.ک بود که همچنان به ظلم ایزدیان ادامه می دهند. بی توجهی و عدم انجام تعهدات حقوقی و سیاسی دولت عراق در اجرای توافقنامه شنگال، مردم سنجار را بیش از پیش از بازسازی و بازگشت آوارگان به شهر خود ناامید کرده است. توافق بین دولت اقلیم کردستان و دولت عراق بر سر عادی سازی اوضاع در شنگال و بازگشت آوارگان بهترین راه حل برای پایان دادن به بدبختی و رنج مردم سنجار است. دولت عراق تا کی به این نیروها اجازه می دهد. و طرف ها از اجرای توافق سنجار جلوگیری کنند؟»

سرتیپ بابکر زیباری، ژنرال سابق عراق گفت: عدم اجرای توافقنامه شنگال به ایزدی ها آسیب زیادی وارد کرده است، زیرا اوضاع آرام نیست و آوارگان سنجار نمی توانند به خانه های خود باز می گردند. ”

زیباری گفت: حضور گروه های شبه نظامی و پ.ک.ک موانعی بر سر راه اجرای توافقنامه شنگال است که متأسفانه پ.ک.ک مشکلات و عوارض بزرگی را برای مردم شنگال و اقلیم کردستان ایجاد کرده است.

روز جمعه ۹ اکتبر ۲۰۲۰، هیئت دولت اقلیم کردستان (KRG) در بغداد با طرف های مربوطه عراقی برای عادی سازی اوضاع در سنجار دیدار و بر سر چند نکته به توافق رسیدند، پس از آزادسازی این منطقه از دست داعش، ایزدی ها با وضعیت اضطراری مواجه شدند. به دلیل حضور جنگجویان پ.ک.ک که به بهانه حفاظت از شنگال به منطقه ایزدی کوچ کرده بودند به دستور بارزانی از این مناطق عقب نشینی کردند.

در آن روز، اربیل و بغداد با حضور نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد بر سر چند نکته اصلی در رابطه با عادی سازی اوضاع در سنجار به توافق رسیدند، از جمله:
اول، انتخاب استاندار جدید.
دوم، مسئله امنیتی سنجار توسط دولت فدرال مدیریت می شود.
سوم، جذب ۲۵۰۰ نفر از سنجار و پناهندگان از ولسوالی برای تشکیل یک نیروی جدید.
چهارم، پایان دادن به پ ک ک و همه گروه های غیرقانونی مرتبط با آن.
پنجم، هیچ عضو پ ک ک نباید در نیروی امنیتی جدید استخدام شود.
ششم، همه اینها برای هماهنگی بین اربیل و بغداد برای بازسازی سنجار و اداره این منطقه است، در این زمینه، آوارگان ایزدی به خانه و زندگی خود باز خواهند گشت که پس از داعش و به دلیل تسلط پ ک ک بیش از ۸۰ درصد است.

بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر که در سال جاری منتشر شد، ۸۰ درصد از مردم سنجار آواره هستند و کمبود آب، برق، مدارس و بیمارستان‌های کافی، نبود ثبات و امنیت، حضور شبه‌نظامیان و گروه‌های مسلح از مشکلات این منطقه است.

در همین حال، سازمان بین المللی مهاجرت اعلام کرد که در جریان نبرد با داعش بین سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، در سنجار، بزرگترین شهر این منطقه، ۸۰ درصد زیرساخت های عمومی و ۷۰ درصد خانه ها ویران شده است.

ساکنان سنجار می گویند که برق و آب همیشه در دسترس نیست، بسیاری از موسسات آموزشی و بهداشتی هنوز آسیب دیده یا ویران شده اند و تعداد کارمندان در هر مکانی که این موسسات مستقر هستند، وجود دارد.

با این حال، مجید خلف حمو، نماینده پارتی در بغداد، در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی پرس، یکی از نکات مشارکت پارتی در دولت جدید عراق، اجرای توافق سنجار است. توافقنامه شنگال را اجرا کنید و جنگجویان غیرقانونی را از شهر خارج کنید که منجر به بازگشت آوارگان و ارائه خدمات لازم به سنجار می شود.

وی گفت: متأسفانه خساراتی که پ.ک.ک در شنگال وارد کرده کمتر از خسارات داعش به مردم و شهر نیست.

وی گفت: «بیش از ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر در سنجار خانه‌هایشان ویران شده، ماشین‌هایشان دزدیده شده و مزارعشان از بین رفته است.»

مجید خلف تاکید کرد: شنگال که عمدتاً متکی به کشاورزی و دامپروری است، نه تنها بازسازی خانه ها منجر به بازگشت آوارگان و رفاه به شنگال نمی شود، بلکه باید به مردم غرامت دزدی مزارع و دام ها پرداخت شود. به اندازه ورود داعش به شنگال به شهر خسارت وارد کرد، زیرا سال هاست که داعش از شهر خارج شده است، اما به دلیل تهاجم و خود تحمیلی پ.ک.ک، مردم به خانه های قبلی خود بازنگشته اند.

این نماینده مجلس گفت: علاوه بر خساراتی که به مردم سنجار وارد شده است، زمین های مردم توسط نیروهای غیرقانونی سنجار تصرف شده است که حدود ۴۰ هزار جریب است که همگی برای زراعت و دامداری مناسب است. تعداد زیادی از مردم شنگال استفاده می کنند و علاوه بر این، باعث ایجاد شغل در شهر و مولد شدن آن می شود. بنابراین، بودجه عراق هر ساله برای جبران و بازسازی شنگال به پول نیاز دارد که همه اینها مستلزم اجرای توافقنامه سنجار است.