به گزارش انجمن بی تاوان، ۲ شب پیش و در ساعات نیمهشبی که طرح محدودیت فضای مجازی در پارلمان ترکیه در حال بررسی بود، بین نمایندگان حزب دموکراتیک خلقها (نهاد اقماری پ.ک.ک) و نمایندگان حزب عدالت و توسعه، تنش و درگیری لفظی روی داد.
شدت تنش به حدی رسید که رئیس نشست ناچار شد زنگ تنفس اعلام کند. اما پس از پایان تنفس هم درگیری ادامه یافت و جالب اینجاست که دو گروه از نمایندگان کُرد به جان هم افتادند.
از سویی نمایندگان کُرد طرفدار پ.ک.ک و از دیگر سو نمایندگان کُرد عضو حزب عدالت و توسعه.
این تنش، یک بار دیگر نشان داد که این دو گفتمان، اصلیترین گفتمانهای حاکم بر مناطق کردنشین ترکیه هستند و راهی برای سازش و مذاکره بین آنان وجود ندارد.
گروهی، طرف مقابل را به حمایت از تروریسم و فرستادن نوجوانان به میدان مرگ متهم میکند و آن طرف نیز گروه دیگر را با اتهام خیانت به کردها و وابستگی به قدرت، تحت فشار قرار میدهد.
اما در این میان، مردم چه وضعیتی دارند؟ آیا این دو گروه از سیاستمداران و نمایندگان پارلمان، توانستهاند برای مطالبات قانونی کردها و به ویژه برای حل مشکلات اقتصادی آنها، راهی پیدا کنند؟ ظاهراً پاسخ منفی است و مردم کُرد ترکیه نه تنها در مناطق کردنشین شرق و جنوب شرق ترکیه، بلکه در استانبول و کلانشهرهای ترکنشین نیز بین دو گفتمان مزبور، سرگردان ماندهاند و کسی به خواستههای آنان توجهی نشان نمیدهد.
۷۰ نماینده کُرد وسط لحاف
حزب عدالت و توسعه از آغاز تاکنون، همواره پذیرای معاونین، وزرا و کادرهای برتر کُرد بوده و در پذیرش آنان، مشکل خاصی نداشته است. اما در عین حال، نتوانسته از راه آنان، با جامعه کُردی به یک ارتباط مطلوب و زایا، دست پیدا کند.
چهرههایی همچون مهمت مهدی اکر، غالب انصاری اوغلو، مهمت شمشک، اورهان میر اوغلو، مهمت متین ار، جودت ییلماز، بکر بوزداغ و خیلیهای دیگر، در حزب عدالت و توسعه به اوج رسیده و از بیان هویت کُردی خود ابایی نداشتهاند، اما در عین حال، از حوزه منافع فردی خود، اصلاً جدی نگرفته و نتوانستهاند نقش میانجی، مصلح و کانون جذب و اتصال را ایفا کنند.
با آن که نمایندگان کُرد وابسته به حزب عدالت و توسعه ۷۰ کرسی پارلمان را در اختیار دارند، اما هنوز هم نتوانستهاند در برابر استیلای گفتمان نهادهای اقماری پ.ک.ک در مناطق کردنشین، به شکل قاطعانه موضعگیری کنند و ترجیح میدهند، صرفاً از مواهب قدرت بهرهمند شوند و اصطلاحاً در وسط لحاف بمانند.
این در حالی است که حالا اصلی ترین نهاد اقماری پ.ک.ک در پارلمان، ۵۷ نماینده دارد و در موقعیتی ناکارآمد و منزوی قرار گرفته است.
چرا ساکتید؟
مواجهه خنثی و منفعلانه نمایندگان کُرد نزدیک به دولت اردوغان، رفته رفته صدای حزب عدالت و توسعه را نیز در آورده و حالا، تحلیلگران رسانههای وابسته به حزب حاکم نیز به این موضوع اذعان دارند که هر دو گروه نمایندگان کُرد، رای دهندگان توجه به آینده آنان را رها کردهاند.
فواد اوغور از تحلیل گران روزنامه ترکیه که به عنوان یک روزنامه تحت امر اتاق فکر حزب عدالت و توسعه شناخته میشود، در ستون امروز خود در این خصوص نوشته است: «خیلی وقتها اردوغان در دیدار با سران کشورهای خارجی میگوید، فقط حزب دموکراتیک خلق ها نماینده کردها نیست. حزب من هم هفتاد نماینده کُرد دارد. بله. حق با اردوغان است. هموطنان کُرد که قبلاً جرات نداشتند بگویند ما کُرد هستیم، در دوران آکپارتی به بسیاری از خواستههایشان رسیدند و حالا آکپارتی ۷۰ نماینده کُرد دارد.
اما چرا اسامی آنها را نمیدانیم؟ چون سکوت میکنند و حاضر نیستند علیه اقدامات تروریستی و وحشتناک پ.ک.ک، حتی یک کلمه حرف بزنند و موضعگیری کنند. در همین روزها، یک نماینده دنباله رو پ.ک.ک و عضو حزب دموکراتیک خلقها به جرم تجاوز به یک زن شوهردار، اخراج شد. یک نماینده دیگر این حزب هم به خاطر ضرب و شتم همسر خود از این حزب اخراج شد.
چرا نمایندگان کُرد آکپارتی در این مورد صحبت نمیکنند؟ چرا نمیگویند که این افراد، همان کسانی هستند که با ایدئولوژی پ.ک.ک به میدان آمده و جوانان کُرد را به کوهستان فرستاده و باعث کشته شدن آنها شدهاند؟ تا زمانی که شما صحبت نکنید و به طور جدی در میدان نباشید، مردم هم تکلیفشان روشن نیست. اما متاسفانه رانت و منافع اقتصادی، موجب شده که شما فقط از مواهب این پست استفاده کنید و به فکر مسائل دیگر نباشید.»
تحلیلگر وابسته به حزب عدالت و توسعه در ادامه نوشته است: «لابد میپرسید اگر این نمایندگان فعالیت نکرده و حضور اجتماعی ندارند، چطور رای آوردهاند؟ پاسخ ساده است. کردها اردوغان را دوست دارند و در شرق و جنوب شرقی، به خاطر او و با اعتبار او پای صندوق رای آمدهاند. اما نمایندهای که با رای آن کردها به پارلمان آمده، حاضر نیست در برابر گفتمان تروریستی و تجاوزگرانه پ.ک.ک که در شهرهای کردنشین در وسط خیابان خندق حفر کرده و نوجوانان را به جنگ نظامیان ترکیه فرستادند، حرفی بزند.»
تحلیلهای فواد اوغور ناظر بر این واقعیت است که تعداد قابل توجهی از سیاستمداران کُرد در ترکیه، به خاطر رانت و منافع اقتصادی به حزب عدالت و توسعه پیوستهاند. بنابراین نه کاری به مسائل سیاسی و اجتماعی و مطالبات کردها دارند و نه میخواهند در برابر پ.ک.ک، موضعگیری کنند.
کردها و جنگ بیفرجام پ.ک.ک
تداوم تنش و درگیری بین ترکیه و پ.ک.ک، موجب آن شده که سرمایهگذاری و فعالیت اقتصادی در برخی از استانهای کردنشین در جنوب و جنوب شرقی ترکیه، کُندتر و پرمخاطرهتر شود.
با این حال، حزب عدالت و توسعه به منظور کسب آرای بیشتر و فاصله انداختن بین مردم و پ.ک.ک، در حوزههای عمرانی و کشاورزی، فعالیتهای گسترده انجام داده و امیدوار است که رفته رفته از لحاظ سیاسی نیز در این مناطق، نفوذ و جایگاه بهتری به دست بیاورد.
اما واقعیت این است که این حزب هنوز هم نتوانسته در شهرها و روستاهای کردنشین، فضایی ایجاد کند که در آن، توجه به مفاهیم انسانی، اجتماعی، توسعه و امنیت و آسایش، به اصلیترین مسائل مردم تبدیل شود.
از این گذشته، حزب عدالت و توسعه با نزدیک شدن به گفتمان راست افراطی حزب حرکت ملی و دولت باغچلی، کاری کرده که اعتماد بخش قابل توجهی از کردها از بین برود و در طرف مقابل هم، پ.ک.ک برای آنها، تنها ناامنی و جنگ و تهدید به ارمغان بیاورد.