خبرگزاری بی‌تاوان: انتظار می‌رود تصمیم تاریخی عبدالله اوجالان برای انحلال گروه کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و کنار گذاشتن سلاح‌ها، پیامدهایی فراتر از ترکیه داشته باشد. در حالی که این گروه عمدتاً ترک است، حضور آن در کشورهای همسایه – به ویژه عراق، جایی که در کوه‌های قندیل و سنجار مستحکم است – سؤالاتی را در مورد آینده آن در آنجا ایجاد می‌کند.

اوجالان در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ که از زندان خود در جزیره امرالی صحبت می کرد، پیام خود را صادر کرد و پ.ک.ک پاسخ مثبت داد. با این حال، این گروه برای نظارت بر روند خلع سلاح و تعیین شرایط سیاسی و دموکراتیک برای موفقیت آن، خواستار آزادی او شد – او از سال ۱۹۹۹ در زندان است.

یاسین عزیز، تحلیلگر سیاسی کرد معتقد است که این تصمیم به طور قابل توجهی بر مناطقی که پ.ک.ک در عراق فعالیت می کند، از جمله قندیل و سنجار تأثیر خواهد گذاشت. عزیز به الاستکلال گفت: «اگر پ‌ک‌ک به طور کامل به فراخوان اوجالان پاسخ دهد، حضور آن در عراق با همه نام‌ها و اشکالش به پایان خواهد رسید».

وی خاطرنشان کرد که پ‌ک‌ک و گروه‌های وابسته به آن، نهادهای سیاسی عراقی نیستند که بتوانند پس از خلع سلاح به فعالیت‌های سیاسی تبدیل شوند. اکثر رهبران این گروه در عراق حتی عراقی نیستند.»

در حالی که پ‌ک‌ک شامل مبارزانی از مناطق مختلف عراق، به‌ویژه اقلیم کردستان است، عزیز خاطرنشان کرد که آنها عمدتاً اعضای رده پایین‌تری هستند تا رهبران گروه یا متحدان کلیدی. اگر این گروه منحل شود و به فعالیت های مسلحانه خود پایان دهد، تحلیلگر انتظار دارد این “جنگجویان” به شهر خود بازگردند.

عزیز همچنین تاکید کرد که یک روند موفقیت آمیز صلح بر اساس پیشنهاد اوجالان – اگرچه بسیار پیچیده و مستلزم تعهدات قابل توجه از سوی ترکیه است – می تواند امنیت، سیاست و ثبات اجتماعی را در منطقه کردستان و فراتر از آن بهبود بخشد. انحلال پ‌ک‌ک توجیه ترکیه برای حفظ نیروهای نظامی در عراق را از بین می‌برد، زیرا آنکارا از مدت‌ها پیش تهدیدهای پ‌ک‌ک برای امنیت ملی خود را دلیل حضور خود عنوان کرده است.

غالب الضامی، تحلیلگر سیاسی عراقی نیز نظرات مشابهی را تکرار کرد. او با ارسال پستی در روز ۲ مارس در X، استدلال کرد که خروج پ‌ک‌ک از درگیری‌های منطقه‌ای می‌تواند منجر به خروج نیروهای ترکیه از عراق شود.

وی همچنین خاطرنشان کرد که دولت اقلیم کردستان (KRG) دیگر با فشار حامیان پ‌ک‌ک یا ترکیه در خصوص حضور این گروه مواجه نخواهد شد. در عین حال، با توجه به اینکه پ.ک.ک از سوی برخی از گروه های محلی عراق حمایت شده است، دولت عراق اهرم فشاری در رسیدگی به این موضوع به دست خواهد آورد.

او افزود: «روندهای جهانی اکنون به نفع دولت‌های مرکزی قوی و برچیدن ساختارهای دولتی موازی است.

عراق برای اولین بار رسما گروه کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) را به‌عنوان یک سازمان ممنوعه معرفی کرد که همزمان با سفر رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به بغداد در ۲۲ آوریل ۲۰۲۴، تغییر سیاست قابل توجهی را رقم زد.

اردوغان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق تاکید کرد که همکاری امنیتی و مبارزه با تروریسم موضوعات کلیدی در دستور کار است. وی از تصمیم عراق برای غیرقانونی اعلام کردن پ‌ک‌ک استقبال کرد و گفت: درباره اقدامات مشترکی که می‌توانیم علیه گروه تروریستی پ‌ک‌ک و نیروهای آن که ترکیه را از خاک عراق هدف قرار می‌دهند، رایزنی کردیم.

السودانی نیز این موضع را تکرار کرد و تأکید کرد: «عراق و ترکیه منافع امنیتی مشترکی دارند و ما اجازه حمله به کشور دیگری از خاک عراق را نخواهیم داد.»

با وجود موضع رسمی عراق، یگان های مقاومت سنجار (YBS)، یک گروه مسلح وابسته به پ ک ک، با حمایت رسمی به فعالیت خود ادامه می دهد. YBS کنترل شهر استراتژیک سنجار را در اختیار دارد، منطقه ای که ترکیه مدت هاست خواستار پاکسازی نیروهای مرتبط با پ ک ک بوده است.

درگیری طولانی‌مدت بین ترکیه و پ‌ک‌ک باعث شد که در سال ۱۹۹۴ توافق‌نامه امنیتی امضا شود که به نیروهای ترکیه اجازه می‌دهد تا حملات هوایی بر پایگاه‌های پ‌ک‌ک انجام دهند و این گروه را تا ۲۵ کیلومتری در خاک عراق تعقیب کنند. آنکارا همچنان پ‌ک‌ک را به‌عنوان یک تهدید اصلی امنیت ملی می‌داند و مکرراً از بغداد خواسته است تا علیه حضور آن اقدام قوی‌تری انجام دهد.

گروه کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) نه تنها حضور نظامی در عراق ایجاد کرده است، بلکه نمایندگی سیاسی را نیز تضمین کرده است. در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۸، این گروه پس از نامزدی یکی از اعضای آن در فهرست کردها از اقلیم کردستان، یک کرسی در پارلمان عراق به دست آورد.

این کرسی از طریق یوسره الرجب، نامزدی از فهرست جنبش نسل جدید به رهبری تاجر کرد شاسوار عبدالواحد در سلیمانیه به دست آمد. الرجب، استاد دانشگاه با مدرک کارشناسی ارشد در حقوق بین الملل، همچنین رئیس جنبش آزادی جامعه کردستان در منطقه گرمیان بود – نهادی مرتبط با پ ک ک و مخالف ترکیه.

جنبش آزادی جامعه کردستان که در سال ۲۰۱۴ به عنوان یک جبهه وابسته به پ‌ک‌ک برای فعالیت‌های مدنی و رسانه‌ای تأسیس شد، پس از تهاجم داعش به عراق ظهور کرد. این دوره شاهد ورود شبه نظامیان پ ک ک به نینوا و سایر مناطق مورد مناقشه بین بغداد و اربیل از جمله موصل، سنجار و مخمور بود.

پ ک ک از آن زمان صدها کرد عراقی را از سلیمانیه، دهوک و فراتر از آن، از جمله کرکوک و سنجار، به خدمت گرفته است. این نیروها هم در شاخه مسلح آن و هم در انجمن ها و سازمان های مختلف از جمله جنبش آزادی جامعه کردستان فعالیت می کنند.

این جنبش در کنار سایر گروه‌های وابسته به حمایت از پ‌ک‌ک و اتخاذ موضعی ضدترکیه، به‌ویژه از طریق شبکه بیش از ده پلتفرم رسانه‌ای آنلاین که ایدئولوژی آن را ترویج می‌کنند، متهم شده است.

پس از اعلام رسمی نتایج انتخابات پارلمانی عراق، یوسرا الرجب با یک رسانه وابسته به پ‌ک‌ک روژاوا گفت‌وگو کرد. وی اظهار داشت که یکی از اهداف کلیدی پارلمان او «تحصیل صداها علیه مداخله و اشغال خارجی» است که اشاره ای آشکار به حضور نظامی ترکیه در شمال عراق است.

او ترکیه را به اشغال “ده ها کیلومتر” در داخل اقلیم کردستان، ایجاد پایگاه های نظامی و داشتن “نیت های سوء” متهم کرد. الرجب از نمایندگان کرد دوره قبل به دلیل بی توجهی به “مسائل ملی” انتقاد کرد و از شکست آنها در ایجاد یک موضع واحد در برابر آنچه “اشغال” نامید ابراز تاسف کرد.

در اوایل فوریه ۲۰۲۵، نیروهای امنیتی دولت منطقه‌ای کردستان (KRG) پ‌ک‌ک و آنچه را «گروه‌های بی‌قانون» توصیف کردند، به تلاش برای بی‌ثبات کردن بخش‌هایی از منطقه متهم کردند. این در پاسخ به تظاهرات دو هفته ای در سلیمانیه بود که مقامات آن را با عناصر مورد حمایت پ ک ک مرتبط کردند.

حزب دمکرات کردستان (KDP) به رهبری مسعود بارزانی نیز این اتهامات را تکرار کرد. فرهاد رواندوزی، یکی از مقامات این حزب مدعی شد که پ‌ک‌ک از نارضایتی‌های مشروع کارکنان دولتی برای دامن زدن به ناآرامی‌ها در سلیمانیه با هدف تضعیف ثبات منطقه استفاده کرده است.