انجمن بی تاوان : پس از ساعت ها سفر در اطراف مرز عراق بین اقلیم کردستان خودمختار عراق (KRI) و ایران، به یک نتیجه واحد خواهید رسید: “این یک مرز یک طرفه است.”
از آوریل ۲۰۰۳، پس از حمله غیرقانونی ایالات متحده به عراق، غرب آسیا به یک زمین بازی بزرگ برای مجموعه ای از دولت ها و نهادهای خارجی تبدیل شد. در میان آنها احزاب و سازمان های جدایی طلب کرد ایرانی مستقر در شمال عراق هستند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) اغلب سایت‌های این شبه‌نظامیان مسلح را به دلیل تهدید جدایی‌طلبانه با حملات هوایی هدف قرار می‌دهد . اما چرا این گروه‌ها حتی در عراق مستقر هستند و آیا بغداد و اربیل نقش مستقیمی در میزبانی از شبه‌نظامیانی دارند که خاک ایران را هدف قرار می‌دهند؟
این پرسش‌ها همچنان – بی‌پاسخ – مانع از پاسخ‌های نظامی همیشه حاضر ایران می‌شوند، مانند ماه سپتامبر که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مدت ۱۳ روز متوالی حملات پهپادی و موشکی را علیه شبه‌نظامیان کرد جدایی‌طلب انجام داد.
زمانی که عملیات در ۷ اکتبر به پایان رسید، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد که به اهداف خود رسیده است، اما هشدار داد که «در صورت بازگشت مجدد تهدید امنیت ملی ایران، عملیات خود را از سر خواهد گرفت».
جدایی طلبان کرد ایرانی
شاخص ترین گروه های تروریستی پژاک است که پس از اشغال عراق توسط آمریکا ، فعالیت‌های آن علیه ایران ناگهان تشدید شد .
پس از سال ۲۰۰۴، پژاک برای اولین بار به عنوان یک نیروی مسلح در همان مناطق تحت کنترل (PKK) به رهبری عبدالله اوجالان ظاهر شد. پ.ک.ک عمدتاً در ارتفاعات قندیل در شمال شرقی عراق مستقر است که در محدوده رشته کوه زاگرس قرار دارد که در اعماق خاک ایران امتداد دارد.
«نیروهای شرق کردستان» بازوی نظامی پژاک هستند و تعداد جنگجویان آن بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر تخمین زده می‌شود که بیشتر آنها از سوریه، عراق، ترکیه، ایران هستند.
در سلسله مقالاتی که در سال ۲۰۰۶ در نیویورکر منتشر شد، روزنامه نگار سیمور هرش فاش کرد که ایالات متحده و اسرائیل این گروه را آموزش می دهند و از آن حمایت مالی و اطلاعاتی می کنند تا تهران را تضعیف کنند.
اندکی پس از حمله به عراق، دولت جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور آمریکا، برنامه ای مخفی را برای آموزش و تجهیز پژاک با کمک اسرائیل آغاز کرد. هرش گزارش داد: «این گروه به عنوان بخشی از تلاش برای کشف ابزارهای جایگزین برای اعمال فشار بر ایران، حملات مخفیانه فرامرزی به ایران انجام داده است».
استفاده از ناآرامی های اجتماعی
ناآرامی های اخیر و جاری در تعدادی از شهرهای ایران پس از کشته شدن مهسا امینی ، زن جوان کرد ایرانی، در حالی که در ۱۶ سپتامبر در بازداشت پلیس بود، فرصتی را برای پژاک و دیگر احزاب جدایی طلب کرد فراهم کرد تا اقدامات خود را افزایش دهند. فعالیت های خرابکارانه
خبرنگار گهواره عراق توانست به مکان هایی که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شهر کویسنجک (۶۰ کیلومتری شرق اربیل، پایتخت جمهوری کردستان جمهوری کردستان) در نزدیکی مرز ایران مورد هدف قرار گرفته بود، برسد و به یکی از بزرگترین اردوگاه های پژاک در یکی از این شهرک نزدیک شود. دره هایی که توسط رشته کوه احاطه شده است.
دسترسی خبرنگاران به این مکان‌ها تقریباً غیرممکن است، بنابراین مجبور شدیم با لباس مبدل در کنار روستاییان محلی و با هماهنگ‌کننده کرد که ملاقات ما را ترتیب داده بود، سفر کنیم. جنگجویان شبه نظامی اغلب در روستاهای اطراف اردوگاه خرید می کنند.
با این حال، “هدف آنها خرید نیست، بلکه انجام عملیات امنیتی و اطلاعاتی است که حزب دموکرات کردستان حاکم در اربیل چشمان خود را بر آن می بندد.” .
او تعداد جنگجویان اینجا را کمی بیش از ۱۰۰۰ نفر تخمین می‌زند. کوه‌ها فضایی راحت و امن را برای انجام فعالیت‌های نظامی خود فراهم می‌کنند که شامل تمرین‌های روزانه و تمرینات نظامی در پاییز می‌شود.
“رویاپردازان خطرناک”
منبع ما مبارزان پژاک را “رویاپرداز” می نامد، زیرا زرادخانه نظامی آنها به دهه ۱۹۵۰ باز می گردد و شامل سلاح های سبک، مواد منفجره، خمپاره و مین های ضد خودرو است. این قاچاقچی که در دهه ۱۹۸۰ در جنگ ایران و عراق شرکت کرد و تجربه عبور از مناطق ناهموار مرزی را دارد، می افزاید: آمریکایی ها به این افراد سلاح مدرن نمی دهند.
با این وجود، او هشدار می دهد که این افراد “خطرناک” هستند و “نیروهای شرق کردستان” اکنون به کارهای امنیتی و “مدیریت عملیات” در داخل ایران روی آورده اند. کار آنها با همکاری نیروهای ویژه از پیشمرگه های حزب دمکرات کردستان (KDP) و نیروهای “ائتلاف” (که عمدتاً نیروهای آمریکایی هستند) انجام می شود.
این همکاری جدید نیست و حداقل از سال ۲۰۰۹ تاکنون با هر حادثه بزرگی از درگیری‌های داخلی داخلی همراه بوده است، از جمله آشفتگی در سال‌های ۲۰۱۶، ۲۰۱۷، ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و اخیراً در سال ۲۰۲۲٫
در دو سال گذشته، فعالیت پژاک صرفاً نظامی نبوده و «می‌بینیم که رزمندگان آن مهمانان را همراهی می‌کنند. این منبع عراقی می گوید درست است که آنها خود را مبدل می کنند، اما ما ساده لوح نیستیم، اما اقلیم کردستان طبق معمول از این بازی سودی نخواهد برد.
کردستان عراق با پژاک ارتباط دارد
حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان که دو حزب اصلی سیاسی اقلیم کردستان هستند، رسما هرگونه ارتباط با پژاک را تکذیب می کنند. با این حال، رهبران کرد وجود “هماهنگی”، “انتقال پیام” و “تبادل اطلاعات” با گروه شبه نظامی را تصدیق می کنند. حزب دمکرات کردستان قبلاً از پژاک و پ ک ک خواسته بود که سلاح های خود را زمین بگذارند .
یقیناً مدیریت فعالیت‌های این بزرگی در خاک عراق و عرضه جهانی خود به عنوان «جنگجویان آزادی» بدون تبانی و حمایت مقامات کرد و عراق برای پژاک، اگر نگوییم غیرممکن، دشوار خواهد بود.
یک منبع بلندپایه دیپلماتیک ایرانی با بیش از ده سال تجربه در بغداد وجود کمیته سه جانبه متشکل از نمایندگانی از تهران، بغداد و اربیل را برای تبادل اطلاعات درباره “فعالیت های خرابکارانه” پژاک علیه ایران تایید می کند.
با این حال، این کمیته جلسات منظمی برگزار نمی کند و ایرانی ها متقاعد شده اند که ابتکارات حل مشکلات آن به دلیل ناتوانی بغداد و به دلیل دخالت کشورهای خارجی در حمایت از جدایی طلبان جدی نیست.
این امر تهران را بر آن داشته تا سیاست «زور برای بازدارندگی از آنچه امنیت ملی آن را تهدید می‌کند» اتخاذ کند، به طوری که یک یا دو مقام در کشور عراق نیم ساعت قبل از شروع هرگونه عملیات نظامی ایران مطلع می‌شوند.
این منبع دیپلماتیک که دارای تجربه نظامی است، می‌افزاید: «ما دائماً همه کسانی را که از سایت‌های پژاک بازدید می‌کنند، تحرکات رزمندگان آن، تمام مراحل و حمایت‌هایی که دریافت می‌کنند، رصد می‌کنیم. ما ضبط‌های لحظه بمب‌گذاری را پخش می‌کنیم تا به جدایی‌طلبان و سرویس‌های اطلاعاتی حامی آنها اطمینان دهیم که مکان آنها را به خوبی می‌دانیم.»
بغداد چشم خود را می بندد
با این حال، منابع رسمی در بغداد وجود یک کمیته سه جانبه و همچنین هرگونه هشدار قبلی در مورد حملات هوایی ایران را تکذیب می کنند. در واقع، یک افسر بلندپایه عراقی حتی به گهواره اطلاع داد که با هماهنگی پژاک و پ.ک.ک، ستاد و خانه امنی برای جدایی طلبان کرد و رهبران آنها در اربیل و سلیمانیه وجود دارد.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد شبه‌نظامیان جدایی‌طلب در فعالیت‌های غیرقانونی و فرامرزی فعال هستند که درآمدزایی برای پژاک ایجاد می‌کند و به نوبه خود آن را قادر می‌سازد تا حقوق جنگجویان خود را پرداخت کند. منابع می گویند که بغداد از همه اینها آگاه است، اما چشم خود را می بندد.
حفظ تمامیت ارضی ایران
این افسر بلندپایه مدعی است، با این حال، نخست وزیر جدید عراق، محمد شیعه السودانی، در ابتکار خود برای ایجاد یک نیروی جدید گارد مرزی مستقر بین منطقه ترکیه و ایران و اولویت دادن به حمایت از این نیروها با منابع انسانی جدی است. ، سلاح ها و تجهیزات مدرن.
اما منبع مذکور نسبت به این اقدام مرزی نیز ابراز بدبینی کرده و انتظار ادامه فعالیت پژاک در منطقه کوهستانی را که به خوبی می شناسند، دارد.
وی خاطرنشان می کند که تهران «از اقدامات میدانی و نظامی عراق متقاعد نخواهد شد. ایرانی ها توانایی های ما را می دانند. حضور جدایی‌طلبان در مرزهایشان منبع نگرانی امنیتی خواهد بود. و به ما گفتند که در مقابل این تهدید دست روی دست نخواهند داشت.»
او در پایان می‌گوید: «عملاً تهران است که مرزهای محدوده رشته کوه جسوسان را کنترل می‌کند».
نیازی به گفتن نیست که ایران به عنوان یک کشور مستقل، موضعی فعالانه در مقابله با تهدیدات علیه امنیت ملی خود که توسط گروه‌های جدایی‌طلب مورد حمایت خارجی ایجاد می‌شود، اتخاذ خواهد کرد – حتی اگر این امر ممکن است حاکمیت همسایه ضعیف‌تر عراقی خود را تضعیف کند.
در حالی که در مجموع به نفع ایران، عراق و در واقع ترکیه و سوریه است که بر سر این تهدید امنیتی متقابل قومی-ناسیونالیستی، جدایی طلبانه و امنیتی هماهنگ شوند، بغداد برای مقابله با این چالش بسیار کند عمل کرده است.
