حمایت قاطع کردهای ترکیه از حزب HDP در انتخابات پارلمانی اخیر به معنای شکست کامل پروژه سیستم ریاست جمهوری اردوغان بود. شاید این مسئله نقش مهمی در تغییر سیاست های رئیس جمهور ترکیه در مورد کردهای این کشور باشد.
شب ۲۴ جولای ۲۰۱۵ در عرصه سیاسی – نظامی ترکیه اقداماتی صورت گرفت که سرنوشت و آینده ای که ۲۸ فوریه ۲۰۱۵ برای این کشوردر کاخ دلمه باغچه با بیانیه مشترک هئیت امرالی – هیئت حکومتی طراحی شده بود را عوض کرد. حمله هوایی و زمینی ارتش ترکیه به کمپ های پ.ک.ک در اقلیم کردستان عراق که با پرواز ۷۰ جنگنده F-16 و تیپ های زرهی ارتش ترکیه صورت گرفت یک تصمیم آنی و یک شبه نبود که توسط حکومت ترکیه گرفته شده و توسط ارتش این کشور به اجرا درآمده باشد. حمله ارتش ترکیه به مواضع پ.ک.ک در اقلیم کردستان روندی بود که از قبل توسط حکومت حزب عدالت و توسعه و شخص رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه آغاز گردید.
در واقع اگر حمله ارتش ترکیه به کمپ های پ.ک.ک را به صورت رخدادهایی منفصل بنگریم اشتباه بزرگی مرتکب شده ایم. در حقیقت، این حمله نظامی به مانند اکثر پدیده های سیاسی و نظامی در عرصه سیاسی و بین المللی نیازمند یک نگاه “فیلم گونه” یا بعبارتی دیگر تحلیل به شکل روندی متصل و پیوستار است تا بتوان تحلیلی صحیح از آن به دست آورد. بنابراین برای آنکه تحلیلی دقیق از این مسئله به دست آید باید کمی به گذشته رجوع کرد و نگاهی مختصر به اظهارات و موضع گیری های سیاستمداران ترکیه در خصوص مسئله کردها، خلع سلاح پ.ک.ک و روند مذاکرات صلح داشت. در واقع آغازگر تنش در مسئله کردها را باید اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در آستانه انتخابات پارلمان ترکیه به حساب آورد. سخنان رئیس جمهور ترکیه پیرامون این مسئله که “در ترکیه دیگر مسئله کردها وجود ندارد” و بعد از آن “نادیده گرفتن و قبول نکردن بیانیه مشترک کاخ دلمه باغچه” دورانی را آغاز کرد که می شد از آن روزها تصویر شب ۲۴ جولای و بامداد ۲۵ جولای را دید.
دراین بین یک عامل داخلی و یک رخداد خارجی را می توان به عنوان ۲ محرک اصلی تغییر رفتار رجب طیب اردوغان در قبال کردها به حساب آورد. پدیده داخلی؛ نتایج انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ پارلمان ترکیه بود که کردهای ترکیه با حمایت بسیار بالایی از حزب دموکراتیک خلق ها نه از حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان دور شدند بلکه آب سردی بر پیکره طرح های رجب طیب اردوغان در پارلمان ترکیه ریختند. به طوری که رجب طیب اردوغان عامل اصلی عملی نشدن سیستم ریاست جمهوری که به آن دل بسته بود را کردهای این کشور معرفی کرد و این موضوع باعث رویگردانی رئیس جمهور ترکیه از کردها و به نوعی قهر سیاسی به همراه نفرت نسبت به حزب HDP شد. همان گونه که دنگیر میر مهت فرات نماینده شهر مرسین در پارلمان ترکیه در اظهارات خود نیز به آن اشاره کرده بود و تاکید کرده بود که اردوغان از کردها متنفر شده است. پدیده خارجی؛ که بیشتر باعث احساسات منفی توام با ترس و نگرانی در ساختار حکومت ترکیه و حزب عدالت و توسعه به خصوص شخص اردوغان شد، افزایش قدرت حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (PYD) شاخه سوری حزب کارگران کردستان (PKK) در شمال سوریه بود. پیشروی کردها در کردستان سوریه و کنترل گری سپی (تل ابیض) که باعث اتحاد دو کانتون جزیره و کوبانی در کردستان سوریه شد ترکیه را بیش از پیش نگران به وجود آمدن دولتی کردی در شمال سوریه که ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه دارد؛ کرد. (این در حالی بود که صالح مسلم، رئیس حزب اتحاد دموکراتیک سوریه، همواره به عدم تمایل PYD برای تشکیل دولت مستقل کردی در شمال سوریه تاکید می کرد). نگرانی های ترکیه زمانی افزایش پیدا می کرد که پیشروی کردها در شمال سوریه توسط حزبی صورت می گرفت که رهبری عبدالله اوجالان را پذیرفته و خود را شاخه سوری پ.ک.ک می دانستند.
اظهارات شدید الحن رئیس جمهور ترکیه علیه کردهای سوریه در ۶ تیرماه ۱۳۹۴ دلیلی واضح بر نگرانی حکومت ترکیه از قدرت گرفتن کردهای سوریه است. رئیس جمهور ترکیه در سخنان خود عنوان کرد: «مخاطبم تمام جهانیان هستند؛ ترکیه به هیچ عنوان اجازه نخواهد داد در شمال سوریه (جنوب ترکیه) یک دولت جدید کردی تشکیل شود. به هر نحوی که باشد تاوان آن هر چیزی که باشد از به وجود آمدن دولت جدید در شمال سوریه ممانعت کرده و با آن به مبارزه خواهیم پرداخت. حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (PYD) همان پ.ک.ک است. »
بلافاصله پس از این سخنان احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۵ (۷ تیر ۱۳۹۴) طی دستوری کتبی به ژنرال نجدت اوزال فرمانده وقت نیروهای مسلح ترکیه خواست تا تمام احتمالات نظامی در خصوص سوریه را در نظر گرفته و حضور نظامی ارتش ترکیه در مرزهای سوریه را به بالاترین حد خود برساند.
در کنار سیاست های نظامی ترکیه در قبال شاخه سوری پ.ک.ک در مرزهای جنوبی ترکیه سیاستمداران حزب عدالت و توسعه نیز در داخل ترکیه زمینه لازم برای اتخاذ تدابیر نظامی علیه پ.ک.ک را آغاز کردند. این سیاست ها توسط یاسین آکتای، معاون حزب عدالت و توسعه و یکی از طراحان سیاست های کردی حزب عدالت و توسعه با مطرح کردن خلع سلاح پ.ک.ک و تاکید فراوان آغاز شد. معاون حزب عدالت و توسعه در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۵ (۸ تیر ۱۳۹۴) طی سخنانی عنوان می کند: «در چارچوب روند مذاکرات صلح، حکومت ترکیه تمام مسئولیت های خود را انجام داده است. اکنون زمان آن است که پ.ک.ک به مسئولیت های خود در این روند عمل کند. پ.ک.ک قصد نداردخلع سلاح شود. ما روند مذاکرات صلح ترک – کرد را آغاز کردیم و آن را به پایان رساندیم. اکنون زمان آن است که پ.ک.ک به مسئولیت های خود که خلع سلاح است عمل کرده و آن را پایان دهد».
لازم به یادآوری است که این سیاست ها درشرایطی آغاز می شود که حزب عدالت و توسعه و شخص رجب طیب اردوغان وظیفه خطیر تشکیل حکومت ائتلافی در ترکیه را برعهده گرفته و دیدار با احزاب سیاسی حاضر در پارلمان ترکیه برای تشکیل حکومت ائتلافی را آغاز می کند. نزدیکترین حزب برای ائتلاف با حزب عدالت و توسعه حزب حرکت ملی ترکیه بود که حزب عدالت و توسعه نیز بارها تمایل خود برای ائتلاف با این حزب را عنوان کرده بود. حزب حرکت ملی درمورد ائتلاف با حزب عدالت و توسعه یک پیش شرط مهم را مطرح کرد و آن نیز خاتمه دادن به روند مذاکرات صلح با کردها بود. دولت باغچلی رئیس حزب حرکت ملی ترکیه در ۲ جولای ۲۰۱۵ (۱۱ تیر ۱۳۹۴) اظهارات بسیار مهمی ایراد کرده و در آن سخنان تاکید می کند: « حرکت ملی ترکیه به هیچ عنوان با حزب دموکراتیک خلق ها، شاخه سیاسی پ.ک.ک در ترکیه ائتلاف نخواهد کرد. ما حزب دموکراتیک خلق ها را به رسمیت نمی شناسیم و به این سیاست خود نیز ادامه خواهیم داد. تصرف گری سپی (تل ابیض) توسط نظامیان کرد PYD شاخه سوریPKK در واقع تلاش کردها برای دستیابی به دریای مدیترانه و دشمنی با ترکیه است». این اظهارات با مخالفت شدید HDP روبه رو شده و پروین بولدان رئیس فراکسیون حزب دموکراتیک خلق ها طی مصاحبه مطبوعاتی خود در ۴ جولای ۲۰۱۵ (۱۳ تیر ۱۳۹۴) عنوان می کند: «حزب کارگران کردستان (PKK) گروه تروریستی نیست. به خصوص دولت باغچلی باید این را به خوبی بداند».
شب ۴ جولای ۲۰۱۵ (۱۳ تیر ۱۳۹۴):
ارتش ترکیه با دستور حکومت این کشور مواضع حزب کارگران کردستان (PKK) را در منطقه “داغلیجا” و “آواشین” از توابع کوه قندیل بمباران می کند. بعد از ۳ سال آتش بس میان ارتش ترکیه و گریلای پ.ک.ک، ارتش ترکیه با به پرواز درآوردن جنگنده های F-16 خود مواضع پ.ک.ک را زیر آتش قرار می دهد. فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه دلیل این بمباران را تحرکات نظامیان PKK در آن مناطق عنوان می کند ولی شورای فرماندهی پ.ک.ک در اظهارتی ضمن رد هر گونه تحرک نظامی پ.ک.ک در کوه قندیل و اقدامات نظامی در مناطق یوکسکووا و مرزهای ترکیه، دلیل این حملات ارتش ترکیه را حمایت پ.ک.ک از کردستان سوریه و دستپاچگی ارتش ترکیه از این مسئله عنوان می کند. بعد از این حمله ارتش ترکیه، حزب دموکراتیک خلق ها واکنش نشان داده و سری ثریا اوندر، نماینده شهر آنکارا در پارلمان ترکیه از حزب دموکراتیک خلق ها در موضعی حمله جنگنده های ارتش ترکیه به مواضع پ.ک.ک را چراغ سبز حزب عدالت و توسعه برای تشکیل حکومت ائتلافی با حزب حرکت ملی ترکیه معرفی می کند.
فردای آن روز در ۵ جولای ۲۰۱۵ (۱۴ تیر ۱۳۹۴) یالچین آکدوغان، معاون نخست وزیر ترکیه و مسئول هیئت حکومتی در روند مذاکرات صلح در اظهاراتی با انتقاد شدید از پ.ک.ک عنوان می کند: «کوه قندیل با لغو عدم تظاهرات ضد حکومتی، حمله به مواضع سربازان ارتش ترکیه و استفاده از سلاح و خشونت در شهرها آتش بس موجود میان پ.ک.ک و دولت ترکیه را از بین برده است. روند مذاکرات صلح را رفتار کوه قندیل از بین برده است. مشکل اصلی روند مذاکرات صلح، وجود سلاح در دستان نظامیان پ.ک.ک، استفاده از آن و به کار بردن خشونت است».
۱۳ جولای ۲۰۱۵ (۲۲ تیر ۱۳۹۴):
شورای رهبری پ.ک.ک در بیانیه ای عنوان کرد «متاسفانه دولت ترکیه در دوران آتش بس به ساخت هزاران قرارگاه نظامی، راه های مواصلاتی به منظور کاربرد لجستیکی نظامی، و ساخت سد های متعدد به منظور استفاده نظامی در منطقه کردنشین ترکیه دست زده است که هیچ کدام از این رفتارهای دولت ترکیه برای حل و فصل دموکراتیک مسئله کردها نیست بلکه آماده سازی جدی برای یک جنگ تمام عیار است. دولت ترکیه در حال نابودی تلاش حرکت های سیاسی کرد برای حل و فصل مسئله کردها و نقض آتش بس است. در واقع ساخت سدهای متعدد و قرارگاه های نظامی در مناطق کردنشین ترکیه تصمیمی است که شورای امنیت ملی ترکیه اتخاذ کرده است»
بعد از بیانیه شورای رهبری پ.ک.ک، بولنت آرنج، معاون نخست وزیر ترکیه در ۱۵ جولای ۲۰۱۵ (۲۴ تیر ۱۳۹۴) با حضور در برنامه زنده تلویزیونی اظهارات مهمی در خصوص پ.ک.ک عنوان می کند که خبر از حمله نظامی ارتش ترکیه علیه پ.ک.ک دارد. وی در سخنانی که به صورت زنده از تلویزیون Haber Turk، پخش می شد عنوان می کند «اگر پ.ک.ک خلع سلاح نشود روزهای سختی در انتظار آنان خواهد بود».
تغییر رفتار حکومت ترکیه در قبال کردها، روند مذاکرات صلح و فشاری که حکومت ترکیه در خصوص خلع سلاح پ.ک.ک و استفاده از این موضوع به عنوان بهانه لازم برای انجام اقدامات نظامی باعث شد صلاح الدین دمیرتاش رئیس مشترک حزب دموکراتیک خلق ها، در ۱۵ جولای ۲۰۱۵ (۲۴ تیر ۱۳۹۴) سخنرانی ایراد کند که وخامت اوضاع را در روند مذاکرات صلح به نمایش گذاشت. دمیرتاش در سخنانی عنوان کرد: «روند مذاکرات صلح به مدت ۳ ماه است که نه از طرف حکومت بلکه از طرف رئیس جمهور ترکیه متوقف شده است. حزب عدالت و توسعه با استفاده از رانت سیاسی تغییر مسیر داده و نقش یک حزب ملی گرا را بازی کرد. ما به عنوان حزب دموکراتیک خلق ها نمی توانیم پ.ک.ک را وادار به خلع سلاح کنیم، حتی اگر پیام خلع سلاح نیز صادر کنیم تاثیر گذار نخواهد بود. شاید پیام ما را پ.ک.ک با ارزش به حساب بیاورد ولی آن را به هیچ عنوان به عنوان یک دستور نخواهد دید. زیرا ما با ساختار پ.ک.ک در ارتباط نیستیم. این کار تنها با دستور عبدالله اوجالان صورت خواهد گرفت». بعد از این اظهارات در همان روز معاون حزب عدالت و توسعه، یاسین آکتای در سخنانی عنوان می کند: «پ.ک.ک و شورای رهبری آن در تلاش هستند تا روند مذاکرات صلح را به اتمام برسانند. کوه قندیل در تلاش است از آرایی که حزب دموکراتیک خلق ها در انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ به دست آورده است استفاده های دیگری بکند. این کار نه تنها باعث هزینه های سنگین بر دولت ترکیه خواهد شد بلکه هزینه های سنگینی نیز بر کردهای ترکیه تحمیل می کند». در ۱۵ جولای ۲۰۱۵ (۲۴ تیر ۱۳۹۴) احمد داوود اوغلو به عنوان رئیس حزب عدالت و توسعه در چارچوب تشکیل حکومت ائتلافی با حزب دموکراتیک خلق ها دیدار می کند. در این دیدار بیش از تشکیل حکومت ائتلافی، روند مذاکرات صلح و خلع سلاح پ.ک.ک مورد گفتگو قرار گرفت. داوود اوغلو در این دیدار تاکید می کند: «عدم استفاده از سلاح و خلع سلاح کامل پ.ک.ک به هر نحوی باید عملی شود».
اوضاع گام به گام خطرناکتر می شود، سیاست های نظامی ترکیه در مرزها افزایش پیدا می کند و بیانیه شورای رهبری پ.ک.ک نیز به این تنش ها در ترکیه می افزاید به طوری که رئیس مشترک حزب دموکراتیک خلق ها در ۱۶ جولای ۲۰۱۵ (۲۵ تیر ۱۳۹۴) به کوه قندیل و حکومت ترکیه پیامی مشترک فرستاده و عنوان می کند «روز، روز نشان دادن شمشیر به یکدیگر نیست» این پیام نشان دهنده عمق فاجعه ای بود که روز به روز روند مذاکرات صلح و مسئله کردها را تحت شعاع خود قرار می داد.
جمعه ۱۷ جولای ۲۰۱۵ (۲۶ تیر ۱۳۹۴):
مصادف با روز عید فطر در ترکیه. رجب طیب ادوغان، رئیس جمهور ترکیه بعد از نماز عید فطر در مصاحبه مطبوعاتی خود سخنانی ایراد می کند که یکی از آخرین تکه های پازل حمله نظامی ارتش ترکیه به پ.ک.ک را کامل می کند. وی در سخنان خود عنوان کرد: « بیانیه کاخ دلمه باغچه میان هیئت امرالی – هیئت حکومتی را به رسمیت نمی شناسم. حضور افراد حکومتی در عکسی که از جلسه کاخ دلمه باغچه منتشر شد را به هیچ عنوان قبول نمی کنم» این سخنان اردوغان موجی از مخالفت ها و واکنش های سیاسی را در سطح ترکیه به همراه داشت.
دوشنبه ۲۰ جولای ۲۰۱۵ (۲۹ تیر ۱۳۹۴):
فدراسیون انجمن های جوانان سوسیالیست (SGDF) برای کمک به بازسازی کوبانی از استانبول عازم سوروچ شدند اما انفجار بمبی توسط عامل انتحاری دولت اسلامی عراق و شام (داعش) باعث کشته شدن ۳۲ شهروند کرد و زخمی شدن بیش از ۱۰۰ نفر شد. در واقع این حمله تروریستی بهانه لازم برای آخرین پرده از نمایش سیاست های نظامی حکومت ترکیه در منطقه بود. بعد از این حمله تروریستی حکومت ترکیه از آن به عنوان دستاویز بین المللی برای توجیه مبارزه با ترور استفاده کرد. حمله نظامی که ماه ها بود ترکیه در خاک سوریه در ذهن پرورانده بود با این حمله تروریستی خونبار جامه عمل می پوشاند. ولی این تمام مسئله نبود. حکومت ترکیه و سیاستمداران دولتی این کشور با این مسئله توانستند افکار عمومی ترکیه را نیز در جهتی که می خواهند هدایت کنند. در واقع دولت اسلامی عراق و شام (داعش) پرده ای بود بر هدفی که در پس آن پ.ک.ک را هدف قرار می داد. دولت ترکیه با مطرح کردن پدیده ترور و قرار دادن پ.ک.ک در کنار داعش سعی کرد افکار عمومی ترکیه به خصوص کردهای این کشور را که در این خصوص بسیار حساس هستند به نوعی جهت دهد که حملات نظامی رنگ و بوی مبارزه با داعش را به خود بگیرد.
۳ فروند جنگنده F-16 فرماندهی نیروهای هوایی دیاربکر در بامداد ۲۴ جولای ۲۰۱۵ (۲مرداد ۱۳۹۴) به مدت ۱۳ دقیقه در خاک سوریه مواضع داعش را زیر آتش خود قرار دادند. جنگنده های ترکیه بیشتر مواضع داعش در روستای “هاوار” در خاک سوریه را از مرز کیلیس هدف قرار دادند. زمانبندی که حکومت و اردوغان در این خصوص اتخاذ کرده بود بسیار معنی دار بود. فردای این عملیات ارتش ترکیه در خاک سوریه، رجب طیب اردوغان اظهاراتی ایراد می کند که خبر از پشت پرده بازی خطرناک نظامی دولت ترکیه دارد. وی در سخنان خود تاکید می کند: «هدف های دولت ترکیه مشخص است. ابتدا داعش و سپس پ.ک.ک. تمام این ها گروه تروریستی هستند و حکومت، دولت و نیروهای امنیتی ترکیه تمام اقدامات در مبارزه با آنان را اتخاذ خواهند کرد»
در همان روز احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه در اظهاراتی عنوان می کند: « روندی که ما در مبارزه با ترور از امروز آغاز کردیم یک روند بسیار گسترده با اهداف دراز مدت است که محدود به یک روز نخواهد بود. حتی این عملیات منحصر به یک منطقه خاص نیز نخواهد بود. تمام احتمالات موجود از لحاظ داخلی و خارجی را در نظر گرفته ایم».
شب ۲۴ جولای ۲۰۱۵، بامداد ۲۵ جولای ۲۰۱۵، (۳ مرداد ۱۳۹۴):
۷۰ جنگنده ارتش ترکیه به همراهی نیروهای زرهی ارتش زمینی ترکیه مواضع پ.ک.ک در در مناطق “زاپ”، “مِتینا”، “گارا”، “آواشین-باسیان”، “سیناتح هافتانین”، “هاکوروک” و قندیل را بمباران می کنند. این مناطق محل انباشت تسلیحات سنگین و نیمه سنگین پ.ک.ک، وسایل لجستیکی و انبار مهمات آنان به شمار می رفت. شمار قربانیان پ.ک.ک از ۳۰ نفر می گذرد. به کمپ های پ.ک.ک آسیب جدی وارد می آید. احمد داوود اوغلو بعد از این حملات، عملیات را موفقیت آمیز خوانده و عنوان می کند: «ارتش به هدف هایی که طراحی کرده بود با موفقیت ۱۰۰ درصدی پایان داده است».
عملیات ارتش ترکیه از بامداد ۲۵ جولای ۲۰۱۵ پیگیری شد. در ۲۶ جولای ۲۰۱۵ (۴ مرداد ۱۳۹۴) ساعت ۱۰:۰۰ تا ساعت ۱۲:۳۰ به وقت محلی آنکارا نیروهای هوایی ارتش ترکیه با حضور ۲۵ جنگنده به بمباران مواضع پ.ک.ک پرداختند. این آخرین عملیات ارتش ترکیه در اقلیم کردستان عراق نبود و جنگنده های ترکی بار دیگر ساعت ۲۰:۳۰ شب ۲۷ جولای ۲۰۱۵ (۵ مرداد ۱۳۹۴) با یورش به اقلیم کردستان عراق قرارگاه ها و انبار تسلحیات به همراه کمپ های پ.ک.ک را بمباران کردند. در مجموع این عملیات نزدیک به ۴۰۰ موضع پ.ک.ک با ۳۰۰ بمب ۲۳۰ کیلوگرمی مورد هدف قرار گرفت که بر اساس آخرین اخبار منتشر شده بیش از ۲۰۰ کشته به جا گذاشته است.
۲۸ جولای ۲۰۱۵ (۶ مرداد ۱۳۹۴):
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در کاخ ریاست جمهوری خود پذیرای نمایندگان حزب حرکت ملی ترکیه است. چیزی که به عنوان دیدار با هیئت رئیسه پارلمان ترکیه عنوان شده بود تنها با حضور ۲ حزب حرکت ملی ترکیه و عدالت و توسعه برگزار شد. رئیس جمهور ترکیه در این دیدار چراغ سبز خود به ائتلاف حزب عدالت و توسعه – حزب حرکت ملی ترکیه را با گفتن این جمله که «سلام گرم مرا به دولت باغچلی برسانید» نشان داد. حضور نمایندگان حزب حرکت ملی ترکیه و سیاست های نرم اردوغان در قبال این حزب و در پی آن حمایت دولت باغچلی از حملات ترکیه به مواضع پ.ک.ک نشان دهنده اتفاقات پشت پرده حکومت ائتلافی در ترکیه می تواند باشد. بعد از آن دیدار رئیس جمهور ترکیه عازم چین بود که در مصاحبه مطبوعاتی خود در فرودگاه آنکارا عنوان می کند «از روند مذاکرات صلح برای ترکیه تنها ضرر به جا مانده است» بعد از این اظهارات بلافاصله بشیر آتالای معاون حزب عدالت و توسعه و یکی از طراحان اصلی سیاست های کردی این حزب سخنرانی کرده و عنوان می کند: «سازوکارهای روند مذاکرات صلح متوقف شده است».
تاریخ ۲۹ جولای ۲۰۱۵ (۷ مرداد ۱۳۹۴)، احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه در مصاحبه زنده تلویزیونی خود عنوان می کند: حملات ارتش ترکیه تا خلع سلاح پ.ک.ک و خروج نظامیان مسلح پ.ک.ک از ترکیه ادامه پیدا خواهد کرد.
نتیجه گیری
عملیات ارتش ترکیه علیه مواضع پ.ک.ک در اقلیم کردستان عراق، روندی بود که از قبل طراحی شده و گام به گام توسط حکومت، ارتش و دولت ترکیه پیگیری شد. روندی که با تغییر مواضع رجب طیب ادوغان رئیس جمهور ترکیه در قبال روند مذاکرات صلح و مسئله کردها آغاز شده و با نادیده گرفتن بیانیه مشترک کاخ دلمه باغچه تداوم پیدا کرد. واژگان کلیدی طرح حکومت ترکیه در حمله به مواضع پ.ک.ک را علاوه بر تغییر مواضع رئیس جمهور این کشور در قبال کردها می توان این گونه عنوان کرد: نگرانی های ترکیه از تشکیل دولت مستقل کردی در شمال سوریه و پررنگ کردن آن در داخل ترکیه، مطرح کردن حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (PYD) به عنوان شاخه سوری پ.ک.ک، فشارهای سیاسی در داخل ترکیه مبنی بر خلع سلاح پ.ک.ک، تاکید ملی گراهای ترکیه به خصوص حزب حرکت ملی ترکیه برای پایان دادن به روند مذاکرات صلح جهت تشکیل حکومت ائتلافی با حزب عدالت و توسعه، مطرح شدن تهدید داعش با بمبگذاری سوروچ، عملیات ارتش ترکیه در خاک سوریه علیه مواضع دولت اسلامی عراق و شام (داعش) و در نهایت حمله به کمپ ها و مواضع پ.ک.ک در اقلیم کردستان عراق. البته نباید مواضع تند و رادیکال سران پ.ک.ک در قندیل را نیز نادیده گرفت که بهانه لازم برای سیاستهای دولت حزب اسلامگرای عدالت و توسعه را فراهم کرد.

سرویس ترکیه خبرگزاری کردپرس