بیشتر مناطق کردنشین ترکیه در جوار مرزهای ایران، عراق و سوریه واقع است و این نقاط از دهه ها قبل مرکز و سریال انتقال مواد مخدر و سایر اجناس قاچاق به اروپا بوده است. شواهد حاکی از آن است که پ.ک.ک از زمان شروع مبارزه مسلحانه و قدرت گیری اش در اوایل دهه ۱۹۸۰ با گروه های قاچاقچی و عرضه کنندگان مواد مخدر مرتبط شده است. شواهد و اطلاعات موجود نشان می دهد اولین فردی که تماس بین گروههای مزبور و پ.ک.ک را برقرار کرد، عثمان اوجالان برادر عبدالله اوجالان با نام سازمانی فرهاد بود.

این نکته در اظهارات عبدالله اوجالان در دادگاه نیز انعکاس یافته است: «بهجت جانتورک هم از سازمان ما هم حمایت می کرد. پ.ک.ک از خانواده جهانگیر در یوکسک اووا و خانواده های تورک و قهرمانلار در ماردین پول زیادی جمع آوری کرده است. علاوه بر اینها، تاجران بسیاری از ما حمایت مالی کرده اند که اسم شان را نمی دانم… عثمان اوجالان هم از افرادی که مواد، سلاح و مهمات حمل می کردند، پول جمع آوری می کرد… به علاوه ساختاری موسوم به واحدهای گمرک در سازمان وجود داشت که در مرزها مستقر بودند. اینها از عبور کنندگان غیر مجاز پول می گرفتند…»
از همین نقل قول اوجالان هم بر می آید که سازمان حداقل از دو طریق باج گیری می کرده است؛

۱. از طریق کنترل نقاط عبور و مرور قاچاقچی ها و دریافت گمرک» و «باج» از آنان

۲. مالیات گیری از خانواده ها و اشخاصی که درگیر کار قاچاق، کشت مواد مخدر و فرآوری و فروش آن بودند.

در میان اسناد و مدارکی که نیروهای انتظامی ترکیه و یا محققان بین المللی منتشر کرده اند، شواهد فراوانی برای هر دو دسته اقدام وجود دارد. اکثر کسانی که به دلیل حمل و قاچاق مواد مخدر در ترکیه دستگیر شده اند، اذعان داشته اند که پ.ک.ک مالیات ده درصدی از قاچاق هروئین می گرفت؛ مبلغی که در اواخر دهه ۱۹۹۰ حدود هزار مارک آلمان برای یک کیلوگرم هروئین بود. با آنکه محل اصلی قاچاق هروئین مرز ایران و ترکیه بوده، اما مالیات گیری پ.ک.ک محدود به این ناحیه نبوده است. گفته می شود که پ.ک.ک سراسر مسیر قاچاق تا اروپا را تحت پوشش گرفته بود. پس از مبارزه شدید با قاچاقچی های بزرگ در اواسط دهه ۱۹۹۰ مراکز و مقرهای سران باندهای مافیایی و قاچاق به اروپا منتقل شد و پ.ک.ک کوشید تا از فروشندگان خیابانی مواد در اروپا هم مالیات بگیرد. این امر به درگیری دو طرف، به اشکال مختلف انجامید. پلیس آلمان در سپتامبر ۱۹۹۹ یک شبکه توزیع هروئین توسط پ. ک.ک را متلاشی کرد (۹ :۲۰۱۱ ,.Ekici et al). بر اساس گزارش پلیس آلمان، شبکه مزبور هر ماه یک میلیون مارک به پ.ک.ک انتقال می داده است
باج گیری و اخاذی هم شیوه دیگری برای اخذ مالیات انقلابی» بود. همان طور که از اشارات اوجآلان هم آشکار می شود، خانواده های متمول و اغلب درگیر فعالیت های خلاف قانون هم مشمول باج ستانی می شدند. برای نمونه، خانواده معروف بای باشین را می توان ذکر کرد که اکثر اعضای آن اینک در زندان های اروپا به سر می برند. برای نمونه، مطابق گزارش رسانه های اروپایی خانواده بای باشین از دهه ۱۹۷۰ در کارگاه های مخفی در منطقه لیجه اطراف دیاربکر) هروئین تولید می کرد. ثروتی از این راه حاصل شده و حسین بای باشین فرزند ارشد خانواده ملقب به «امپراتوره شده بود. حسین و سایر اعضای سرشناس خانواده به دلیل تحت تعقیب قرار گرفتن در دهه ۱۹۹۰ به اروپا می روند و شبکه توزیع هروئین را در بریتانیا، هلند، بلژیک، اسپانیا و آلمان به وجود می آورند؛ شبکه ای که صدها میلیون دلار قاچاق می فروخته است. حداقل قسمتی از این پول به پ.ک.ک انتقال پیدا کرده است. حسین بای باشین خود در سخنانش گفته است: «من گردم. برای رفاه اقتصادی کردها هر چه از دستم برآید، می کنم. به کلوپهای فرهنگی بسیاری کمک کردم ولی کمکهایم در دستان عوامل پ. ک.ک ظاهر شد».

هنگامی که حسین بای باشین تصمیم گرفت دیگر کمکی به پ.ک.ک نکند، جنگ بین شبکه وی و شبکه های پ.ک.ک آغاز شد. حسین بای باشین در سال ۲۰۰۱ به دلیل توطئه برای قتل، آدم ربایی و قاچاق مواد مخدر در هلند به حبس ابد محکوم شد و برادرش عبدالله بای باشین جای وی را گرفت. گزارش های متعددی هم از اقدام پ.ک.ک به «وصول طلبه شبکه های توزیع کننده نزدیک به این سازمان از بستانکاران وجود دارد که نشان می دهد این همزیستی فراتر از مالیات گیری بوده است.

پ.ک.ک در مقام سازمانی ترکیبی

پ.ک.ک پس از مدتی و به ویژه از اواخر دهه ۱۹۹۰ متوجه شد که به جای مالیات گیری از قاچاقچی ها، می تواند خود رأسا در کار قاچاق وارد شود و سود خود را افزایش دهد. به نظر محققان، دست کم سه علت سبب روی آوری پ.ک.ک به عرضه مستقیم مواد مخدر شد؛ .. افول بازارهای هروئین باعث شد که فروشندگان نزدیک به پ.ک.ک نتوانند در آمد زیادی کسب کنند و لذا رغبتی به پرداخت مالیات نداشتند. دلیل این امر روی آوری بازارهای مواد مخدر اروپایی به کوکائین و محرک های نوع آمفتامین بود؛ ۲. انحصار توزیع محصولات اخیر را شبکه های مافیایی اروپای شرقی، روسی و سازمان های امریکای جنوبی بر عهده داشتند و به ویژه روس ها و آلبانیایی ها انحصار سازمان های مافیایی ترکیه ای را شکستند؛ ۳. حضور پ.ک.ک در سراسر مسیر اروپا، ایجاد یک سازمان/ شبکه وسیع را تسهیل کرد با ورود پ.ک.ک به عرصه قاچاق، شکل و انواع فعالیت های آن گسترش یافت.

خرده فروشی مواد مخدر:

فروش مواد در سطح خرد محتاج شبکه ای وسیع و افرادی آشنا به فنون «توزیع و بازاریابی است. به عقیده بعضی تحلیل گران پ.ک.ک، سازمان مزبور احتیاجی به تأسیس شبکه نداشت و برای منظور خود از دیاسپورای کرد ساکن کشورهای اروپایی و به ویژه آلمان و هلند استفاده کرد. ادعا شده است که به ویژه از پناهجویان، بیکاران و کودکان گرد برای توزیع استفاده شده است. در دهه ۱۹۹۰ که دوران شکوفایی توزیع هروئین توسط پ.ک.ک بود، پلیس آلمان کودکان متعددی (بین ۸ تا ۱۲ ساله) بازداشت کرد که در بازجویی به فروش مواد مخدر برای پ.ک.ک اعتراف کرده اند. تصور می رود که سازمان های پوششی فرهنگی هم در این نوع توزیع ها دست داشته اند. توزیع مستقیم مواد مخدر توسط پ.ک.ک باعث درگیری آن با شبکه های محلی شده و موجب شده تا این دو گروه یکدیگر را آماج حمله قرار داده و یا لو دهند. یکی از نمونه های مشهور، گروه مافیایی بومباجی لار بود که زیر نظر خانواده بای باشین تشکیل شده بود و برای توزیع مواد مخدر و باج گیری و اخاذی از شهروندان کردتبار و ترک تبار لندن فعالیت می کرد.
در نوامبر ۲۰۰۲ درگیری دو گروه رقیب باعث قتل فردی به نام عالیشان دوغان شد. به نظر می رسد که دعوای اصلی بر سر انحصار فروش هروئین بوده است. دادستان کل آلمان اعلام کرده است هشتاد درصد مواد مخدر ضبط شده در اروپا به پ.ک.ک یا سایر گروه های ترکیه ای مربوط بوده است. در یکی از جدید ترین اقدامات حقوقی علیه فعالیت های پ.ک.ک (۱ سپتامبر ۲۰۱۷) دادگاه اتریش و پلیس بلژیک در همکاری با همدیگر، باندی بین المللی را متلاشی کردند که برای مدت ده سال هروئین، کوکایین و آمفتامین نیمی از اروپا را (شامل سوئیس، فرانسه، آلمان، هلند و اتریش) تأمین می کرد و مرکز آن در هاسلت بلژیک بود. این باند مواد را از بنادر روتردام و آنتورپ وارد کرده و به خانه سردسته گرد باند در شهر هاسلت منتقل می کردند. سپس آن را به مقادیر قابل مصرف تقسیم کرده و بار اتومبیل های دستکاری شده می کردند. در مواردی، در زیر داشبورد اتومبیل های کشف شده قسمت هایی با گنجایش ۵ کیلو مواد مخدر داشتند. چهار عضو باند بازداشت شده و از آن طریق کل شبکه برملا شده بود. از این گروه چندین اتومبیل و مقادیر قابل توجهی پول نقد به دست آمد و طبق تخمین ها، از سود سالانه و چندین میلیون یورویی باند، قسمت مهمی روانه ترکیه و پ.ک.ک. می شده است.

دکتر محمد علی قاسمی