از زمان تأسیس جمهوری ترکیه در سال ۱۹۲۳ مساله کُردها در ترکیه یکی از مهم‌ترین و اصلی ترین چالش ها در عرصه ی سیاسی ترکیه محسوب می شود. پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی قیامهای متعددی در نقاط مختلف مناطق کُردنشین ترکیه در شرق و جنوب شرق ترکیه روی داد. از جمله ی این قیامها می توان به قیام شیخ سعید پیران در سال ۱۹۲۵، قیام احسان نوری پاشا در سال ۱۹۳۰ و قیام سید رضا درسیمی در سال ۱۹۳۵ اشاره کرد.

   همچنین در طول دهه های پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی گروهها، احزاب و سازمانهای مبارز و چپگرای زیادی از میان کُردهای ترکیه برخاستند. جمعیت خویبوون، جمعیت استقلال (آزادی) کردستان، خانه های فرهنگی شرق، حزب سوسیالیست کردستان ترکیه، حزب دمکرات کردستان ترکیه (شاخه ی بارزانی ها در ترکیه)، حزب نجات ملی کردستان،   …. از جمله این احزاب و سازمانها بودند. در میانه ی دهه هفتاد میلادی خشن ترین و افراطی ترین گروه کُرد در تاریخ معاصر ترکیه یعنی حزب کارگران کُردستان ترکیه موسوم به پ . ک . ک وارد عرصه ی سیاسی این کشور شد.

عبدالله اوجالان و برخی دوستانش همچون: کمال پیر، جمیل بائیک، مظلوم دوغان، محمد خیری دورموش و حقی قرار در محله ی توزلو چایر در آنکارا در تاریخ ۲۱ مارس ۱۹۷۴ اولین جلسه خود را برگزار کردند و در آنجا تصمیم به تشکیل یک گروه انقلابی گرفتند.

جلسه دوم آنها در محله دیکمن Dikmen آنکارا در سال ۱۹۷۶ برگزار شد که در این جلسه تصمیم گرفته شد افراد گروه از آنکارا به مناطق کُردنشین ترکیه بازگردند و هر یک از آنها به یکی از شهرهای کُردستان بروند و فعالیت سیاسی را آغاز کنند. این افراد در همان سال در مناطق کُردنشین ترکیه با نام گروه “آپوچی” فعالیت می کردند.  (آپو لقب عبدالله اوجالان است که در کُردی کرمانجی به معنای عمو می باشد). در سال ۱۹۷۶ اولین فرد این گروه به نام آیدن گول توسط چپ های تُرک در شهر درسیم کشته شد.

افراد گروه در ۲۷ نوامبر سال ۱۹۷۸ در روستای فیس از توابع لیجه در استان دیاربکر ترکیه و در جلسه ای با حضور ۲۳ نفر، حزب کارگران کُردستان پ . ک . ک را بر اساس تفکر مارکسیسم – لنینیسم تأسیس کردند. در این جلسه ۷ نفر به عنوان اعضای کمیته مرکزی پ.ک.ک انتخاب شدند که عبارت بودند از : عبدالله اوجالان، جمیل بائیک، شاهین دونمز، محمد کاراسونگور، حقی قرار، مظلوم دوغان، محمد خیری دورموش .

کمال پیر که به عنوان نزدیک ترین دوست عبدالله اوجالان شناخته می شد و پس از وی دومین رئیس گروه محسوب می شد در سال ۱۹۷۹ در شهر آلازیغ همراه با مظلوم دوغان و محمد خیری دورموش از سوی نیروهای دولت ترکیه دستگیر و روانه ی زندان شهر دیاربکر شدند. در ۲۱ مارس ۱۹۸۲ (اولین روز نوروز) مظلوم دوغان خودسوزی کرد و کشته شد. کمال پیر و محمد خیری دورموش از ۱۴ جولای ۱۹۸۲ در زندان دیاربکر اعتصاب غذا کردند و پس از ۲ ماه مُردند.

 پ.ک.ک در ابتدا بر اساس اندیشه مارکسیسم – لنینیسم شکل گرفت اما این گروه در ادامه فعالیت های خود و در عمل از اصول لنینیسم فاصله گرفت و با بکارگیری روش های بی رحمانه و پلیسی در مسیر استالینیسم گام برداشت.

پاکسازی و تسویه گروهی از مخالفان و سرکوب بی رحمانه منتقدان، برقراری کیش شخصیت و فردپرستی حول محور عبدالله اوجالان، نظارت پلیسی بر فعالیت اعضای گروه، تبدیل شدنِ رسانه ها، مطبوعات و کتاب های گروه به ابزار تبلیغِ توأمانِ گفتمان خشونت سیاسی و میلیتاریسم، حاکم شدن سیستم خودکامگی، تمامیت خواهی و دیکتاتوری بر گروه از جمله مصداق های گام برداشتنِ پ.ک.ک در مسیر استالینیسم محسوب می شود.

سالها بعد، اطلاعات محرمانه ای درباره دست داشتن سازمان امنیت ملی ترکیه (میت) در تاسیس پ.ک.ک و استفاده ی ابزاری از این گروه کُرد گرا منتشر شد. با شروع جنگ سرد مابین بلوک غرب و شرق، ترکیه هم دهه ۷۰ شاهد فعالیتهای دانشجویی بود که فعالیت های سیاسی دانشجویی بیشتر متکی بر عقاید کمونیسمی و طرفدار بلوک شرق بودند.

در آن وقت که فعالیتها بیشتر در دانشگاه آنکارا متمرکز بود دولت ترکیه با چالشهای امنیتی مواجه شده بود.  از همین رو سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه موسوم به ” میت ”  برای مبارزه با فعالیتهای کمونیسمی و ضد دولتی با جذب افراد فعال سیاسی و نفوذ در بین تشکلهای دانشجویی توانست پیشبرد اهداف آنها را به بی راهه هدایت کند و تفکرات کمونیستی در ترکیه را با شکست روبرو سازد.

عبدالله اوجالان از جمله کسانی بود که در سال ۱۹۷۴ دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه آنکارا و از چهره های شناخته شده هوادار کمونیسم و دانشجویی تندرو بود که از زیر ذره بین سازمان میت نتوانست گم شود.”

جریانات پُر نفوذ و قدرتمند که از پس پرده افراطی گری و ناسیونالیسم تُرک را هدایت می کردند توانستند ایده ی خود را غالب کنند. ورود پ.ک.ک به فاز مسلحانه و تروریستی همان اندک امیدِ کُردهای ترکیه را نیز از بین برد و پ.ک.ک با اقدامات خشونت آمیز و ایجاد رعب و وحشت نه تنها امید کُردهای ترکیه را به یأس تبدیل کرد بلکه این حرکتِ پ.ک.ک کاملاً در جهت منافع کمالیست ها و پان ترکیست ها بود تا آنها بتوانند به این بهانه با ایجاد فضای امنیتی راه را بر هر گونه حرکت اصلاح گرایانه و مدنی کُردها ببندند.

مشی مسلحانه، عنصر جدایی ناپذیرِ پ.ک.ک

گروه پ.ک.ک از سال ۱۹۸۴ وارد فاز مبارزه مسلحانه شد. این گروه از همان ابتدا با مغالطه مفهوم “دفاع مشروع” از این مفهوم در جهت تحریک افکار عمومی برای گسترش مشی مسلحانه خود استفاده کرد. فرقه ها و گروه های تروریستی که عموماً ماهیت حمله کنندگی و جنگ طلبی دارند و در نقطه مخالفِ دفاع مشروع قرار دارند در قرن معاصر مفهوم “دفاع مشروع” را مصادره کرده و با سفسطه و مغالطه این مفهوم مثبت را در جهت اهداف خود بکار گرفته اند.

ببرهای تامیل در سری لانکا، شورشیان مارکسیست – لنینیستِ فارک در کلمبیا و گروه موسوم به حزب کارگران کردستان پ.ک.ک از جمله گروههایی هستند که با استدلال های نادرست و وارونه به مغالطه در زمینه ی دفاع مشروع پرداخته اند. این گروه ها در واقع از یک مفهوم مثبت، تعریف و کارکرد ثانوی ارائه کرده آشوب را اعتراض می نامند، جنگ و خونریزی را دفاع مشروع می نامند . و همانند گروه های خشونت طلب و افراطی نظیر داعش، القاعده و امثالهم خشونت را به اشکال مختلف توجیه میکنند.

پایه و اساس پ.ک.ک با قتل و کُشتن انسان ها بنا نهاده شده است. یک صفحه فیسبوکی متعلق به پ.ک.ک در سالروز آغاز فعالیت مسلحانه پ.ک.ک و به نقل از جمیل بائیک یکی از سران پ.ک.ک می نویسد:  «وقتی به میهن (کُردستان ترکیه) برگشتیم ما سوار اتوبوس و تاکسی نمی شدیم و پیاده رفت و آمد می کردیم تا پولِ خرید یک اسلحه کمری (کُلت) را پس انداز کنیم و بوسیله آن یک تُرک تندرو را به قتل برسانیم. وقتی یک تُرک را می کشتیم، صاحبِ دومین کُلت می شدیم. انقلاب باکوور (انقلاب کردستان ترکیه) اینگونه آغاز شد.»

ادامه دارد…