انجمن بی تاوان : از هنگامى که در سال ۱۹۸۴ پ ک ک مبارزه مسلحانه خود با دولت ترکیه را آغاز کرد، قریب به ۴۰ سال مى‌گذرد. هدف این مبارزه تشکیل کردستان مستقل بوده و پ ک ک از جنوب و جنوب شرقى ترکیه به عنوان کردستان شمالى، از شمال عراق به عنوان کردستان جنوبى و از غرب ایران به عنوان کردستان شرقى و از شرق سوریه نیز به عنوان کردستان غربى نام مى‌برد.
هدف نهائی این گروه، تشکیل کردستان بزرگ از این چهار کشور به پایتختى دیاربکر(آمد) بود. مهمترین عامل مبارزه بخش مهمى از کردها در ترکیه در قالب پ ک ک انکار هویت آنان و شدت عمل مضاعفى بود که در کودتاى ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰نسبت به آنان اعمال گردیده بود.
بنابر گفته محافل کرد، ترکیه در تاریخ جمهوریت شاهد ۲۹ شورش کوچک و بزرگ کردها بوده است. در میان این قیامها حرکت های وان به رهبری شیخ سعید، درسیم به رهبری سید رضا و مبارزه پ ک ک به رهبری عبداله اوجالان از محوریت و اهمیت خاصى برخوردار بوده است. نکته مهمی که باید در تحلیل مبارزات کردهای ترکیه به آن توجه ویژه گردد، تفاوت مبارزه (پ ک ک) با مبارزات قبلی است.
در مبارزات گذشته اکراد در ترکیه در کنار مسایل هویتی-مذهبی عوامل عشیره‌ای- شیخی در پیدایش و روند مبارزه نیز از عناصر مهم تاثیرگذار بودند. مبارزه پ ک ک با دولت مرکزی بر خلاف مبارزات پیشین بر پایه‌های اندیشه مارکسیستی –لنینستی بنا شده و در آن نه تنها متدهای سنتی گذشته کنار گذاشته شد، بلکه با برخی از مظاهر آن حتی مبارزه نیز گردید.
مبارزه پ ک ک بر مبنای شیوه‌های نوین شکل گرفته و در آن پ ک ک برای خویش مسئولیتی منطقه‌ای تعریف کرد. حضور تعداد زیادی از زنان (۲۵ درصد از اعضای پ ک ک را زنان تشکیل می‌دهند.) در میان گروه پ ک ک از جمله اقدامات ساختار شکن این گروه در روند مبارزه بوده است. در شرایط جارى مبارزه پ ک ک با دولت مرکزى ترکیه کماکان ادامه دارد.
بیش از دو دهه از دستگیرى اوجالان مى‌گذرد و برخلاف انتظار بسیارى این دستگیرى نه تنها منجر به پایان مبارزه پ ک ک نگردیده است، بلکه آن را از منظرى وارد فاز جدیدى نیز کرده است. پس از دستگیرى اوجالان، وی در جریان محاکمه خود در دادگاه در سال ۱۹۹۹ اعلام داشت راه حل مسئله کردى در ترکیه با تشکیل جمهورى دمکراتیک ترکیه هموار خواهد شد.
ظاهراَ باید یک دهه از این اظهارات مى‌گذشت تا شرایط امروز فراهم شود. در حال حاضر دولت ترکیه خود با رویکرد دمکراتیک کردن ترکیه در عمل به همان کلید واژه و استراتژی رسیده است که اوجالان حل معضل کردى در ترکیه را در تحقق آن عنوان کرده بود. با دستگیرى اوجالان اگرچه مبارزه مسلحانه با فراز و نشیب‌هایى ادامه یافت لیکن رویکرد کردها از فاز نظامى به فاز سیاسى تغییر یافته و این گروه با ایجاد، تقویت و ارتباط خود با احزاب و گروههاى مختلف کردى در بستر اجتماعى مناطق کردنشین ترکیه براى خویش جایگاه مناسب ایجاد کرد. (این اقدام در کشورهای دارای جمعیت کرد نیز پیگیری گردید که تاسیس پژاک شاخه ایرانی پ ک ک از جمله این اقدامات بوده است.)
در همین راستا و با درک این موضوع بوده است که دادگاه قانون اساسى ترکیه در سال‌های گذشته و اخیرا احزاب کردى را به اتهام ارتباط با پ ک ک منحل کرده است. فارغ از این عوامل، تغییر شرایط منطقه و روابط بین‌الملل نیز تاثیرات عمیق بر عوامل مختلف موثر در مسئله اکراد بطور کلی و کردهای ترکیه به طور خاص گذاشت. این تغییر شرایط خود از عوامل مهم تاثیرگذار در دستگیرى اوجالان و تغییرات تاکتیکى در نحوه مبارزه پ ک ک بوده است.
جنگ سرد پایان یافته بود و اگرچه ریشه‌هاى اصلى پیدایش پ ک ک در شرایط داخلى ترکیه بود ولى در بخشى در تحریک این موضوع عوامل خارجى نیز دخیل بودند. رنگ‌هاى متفاوت پ ک ک چون پ ک ک روسى، یونانى، ارمنى، سورى، ایرانی و … حاصل تاثیرات ملاحظات منطقه‌اى و بین‌المللى روى موضوع کردى در ترکیه بوده است.
با پایان جنگ سرد نحوه نگرش محافل تاثیرگذار خارجى خصوصاَ در ابعاد فرامنطقه‌اى روى موضوع کردى تغییر کرد و اولویت براى آنان در موضوع کردى یافتن راه حل سیاسى براى آن گردید. فارغ از آن استقرار دولت اقلیم در اربیل در نتیجه تحولات عراق، خطر ظهور دولت مستقل کرد در منطقه را چنان جدى کرد که دولت هاى منطقه از استفاده ابزارى از معضل کردى بر علیه یکدیگر بازداشته و سبب شد به جاى استفاده ابزارى از این موضوع برعلیه یکدیگر، این موضوع خود به یکى از مهمترین محورهاى همکارى تبدیل گردد.
حزب عدالت و توسعه به عنوان حکومت اعلام داشته است که دولت هیچگاه با این گروه غیرقانونى مذاکره نکرده و این موضوع را تکذیب کرده است. این اظهارات در حالى مطرح شده است که نماینده مجلس ترکیه از حزب کردی صلح و دمکراسی و همچنین برخی از اعضای بازنشسته میت (سازمان امنیت ترکیه) اعلام داشته‌اند که دولت با پ ک ک سال هاست که مذاکره مى‌نماید.
قرائن و شرایط نیز در تائید اصل مذاکره است لیکن چگونگی و موضوعات مذاکره چندان روشن نیست. شرایط فعلى در صحنه سیاسى ترکیه نیز خود نشانگر تغییر و تعدیل در دیدگاه‌هاى دولت و پ ک ک نسبت به یکدیگر و خواسته‌ها در مقایسه با گذشته است. در چارچوب و استراتژی دمکراتیک نمودن شرایط در ترکیه، رویکرد کردى مهمترین محور است.
تجربه نزدیک به چهار دهه گذشته اثبات کرده است که معضل کردى در ترکیه راه حل نظامى ندارد. چهل هزار کشته، چهار هزار روستاى ویران و تخلیه شده، میلیاردها دلار هزینه، آماده باش همیشگى نظامى، قتل‌هاى فاعل مجهول، ترانزیت مواد مخدر و سودهاى کلان آن براى هر دو طرف درگیر در موضوع و … همگى راهنمایى براى رسیدن به شیوه و روشى جدید است.
در اینکه مذاکره میان نهادهاى امنیتى دولت و پ ک ک وجود داشته است تردیدى وجود ندارد و تا حدودى نیز این امر طبیعى بوده و در همه کشورها در ارتباط با گروههاى مبارز و یا حتی تروریست صورت مى‌گیرد. آنچه اهمیت دارد علنى کردن این مذاکرات است. اگرچه این مذاکره از سوى دولت ترکیه تکذیب شده است لیکن هم فضای ناشی از این تکذیب و هم فشار گروههاى مختلف کردى و روشنفکرى ترک براى انجام مذاکره با پ ک ک هم تابو مذاکره با این گروه را تا حدودی شکسته و هم بسترساز احتمالی مذاکره در آینده شده است.
