انجمن بی تاوان آذربایجان غربی : رهبری گروه تروریستی (پ‌ک‌ک) اخیرا انتقادات خود را از اداره خودمختار شمال و شرق سوریه (AANES) و به‌ویژه از مظلوم عبدی، فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) تشدید کرده است. . گارد قدیمی در پ ک ک نیز به طور فزاینده ای تمایل آشکاری به همزیستی با حکومت سوریه نشان می دهد.

اظهارات اخیر رهبری قندیل نیز منعکس کننده دو رویکرد متفاوت حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) و SDF است. مظلوم عبدی و کسانی که با او همسو هستند سعی می کنند از یک رویکرد سیاسی عملگرایانه در شمال شرق سوریه پیروی کنند، در حالی که الدار خلیل، چهره اصلی متمایل به پ.ک.ک در PYD، رویکرد متفاوتی را برای عبدی دنبال می کند و رهبری می کند. این مقاله با استفاده از داده‌های منبع باز و با تکیه بر چندین مصاحبه، دو رویکرد سیاسی در PYD/SDF را ارائه می‌کند.

انتقاد روسای مشترک KCK از AANES و SDF

دو رئیس مشترک اتحادیه جوامع کردستان (KCK)، نهاد چتر پ‌ک‌ک و سازمان‌های وابسته، در مناسبت‌های مختلف از مقامات AANES انتقاد کرده‌اند. در اواخر سال ۲۰۲۰، Besê Hozat از AANES به دلیل ایجاد “برنامه های غلط” و پیگیری خواسته های مردم محلی به جای تشدید یک “جنگ مردمی انقلابی” انتقاد کرد. به همین ترتیب، جمیل بایک از اداره خودمختار و فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه به دلیل اتکای آنها به ایالات متحده به جای گفتگوی سیاسی صادقانه با حکومت سوریه انتقاد کرد. بایک در مصاحبه ای در اکتبر ۲۰۲۱ بر رابطه تاریخی پ ک ک با سوریه و دوستی شخصی عبدالله اوجالان با خانواده اسد تاکید کرد. او با تاکید بر اینکه رویارویی یا خصومت بین پ‌ک‌ک و خانواده اسد غیرقابل تصور است و همکاری بی‌وقفه پ‌ک‌ک با حکومت سوریه در طول سال‌ها تایید کرد، فراتر رفت. زمان اظهارات بایک قابل توجه بود زیرا او تنها مدت کوتاهی پس از سفر الهام احمد، رئیس کمیته اجرایی شورای دموکراتیک سوریه (SDC) از واشنگتن صحبت کرد.

سپس مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها با چهره‌های مختلف دولت توسط رسانه‌های وابسته به AANES در حمایت از اظهارات عمومی جمیل بایک منتشر شد. به عنوان مثال، الدار خلیل بر آمادگی خود برای انجام مذاکرات مستقیم با رژیم تاکید کرد و تاکید کرد که بحران سوریه به جای در ژنو باید در دمشق حل شود. این اظهارات و اظهارات علنی اخیر در کنار شایعات مبنی بر جایگزینی مظلوم عبدی به جای محمود برخدان، بار دیگر رویکردهای متفاوت در داخل PYD/SDF را به منصه ظهور رسانده است.

تمایل PYD/SDF به سمت بومی سازی

از زمان تأسیس در سال ۲۰۱۵، حضور نیروهای دموکراتیک سوریه که به ارتباط با پ.ک.ک معروف است، از بسیاری جهات ترس امنیتی ترکیه را تشدید کرده و همچنین توجیهی برای مداخله ارتش ترکیه در سوریه ایجاد کرده است. در تئوری، یکی از راه‌های کاهش نگرانی آنکارا و تنش‌زدایی بیشتر از رویارویی با عضو ناتو، تقویت مجدد استقلال نیروهای SDF و برجسته کردن طعم محلی آن بود. حداقل، این تفکر در ایالات متحده بود و آن چیزی که در اوایل خواستار آن بود، و به نظر می رسد که مردم محلی با این رویکرد موافق بودند.

در واقع، بخش قابل توجهی از جمعیت محلی از ایدئولوژی پ‌ک‌ک یا ساختار حکومتی و سبک آن پیروی نمی‌کنند. زمانی بود که مردم سازمان را به دلیل تهدید بیشتر دولت خودخوانده اسلامی (داعش) تحمل می کردند. اما از آنجایی که وضعیت عادی به آرامی به زندگی روزمره آنها بازگشته است، تحمل جمعیت کاهش یافته است و مطالبات برای نظم اجتماعی و سیاسی فراگیرتر در جریان است. بنابراین، می‌توان تلاش‌های بومی‌سازی PYD و SDF را نه تنها به عنوان پاسخی به تشویق‌های خارجی، بلکه به‌عنوان محصول تحقق آرمان‌ها و الزامات تشکیل‌دهنده‌های آن‌ها نیز ارزیابی کرد.

دو رویکرد متفاوت در داخل PYD/SDF

در واکنش به این مطالبات، دو رویکرد اولیه در داخل PYD/SDF قابل مشاهده است. مظلوم عبدی رویکردی عمل‌گرایانه و پذیرا را رهبری می‌کند و آلدار خلیل رویکرد سنت‌گرایانه‌ای مقاوم‌تر را دنبال می‌کند. اگرچه این دو رویکرد به وضوح در داخل سازمان درک و شناسایی می شوند، تعدادی از چهره ها ترجیح می دهند بی طرف بمانند.

رویکرد مظلوم عبدی مبتنی بر آرزوی داشتن روابط کاری با واشنگتن است. برای نشان دادن تمایل خود، چهره‌های برتر پیرو رویکرد عمل‌گرایانه، تلاش‌های خود را برای تحکیم رابطه با ایالات متحده چند برابر کرده‌اند. زمینه اصلی در این مشارکت همکاری نظامی است. عبدی علاوه بر پیوستن به نیروهای خود در مبارزه با داعش، با کمال میل از فراگیری مورد نیاز حامیان خود استقبال کرد و به موازات طرح بومی‌سازی اجازه حضور غیرکردها را در SDF داد. حضور عرب‌ها، ترکمن‌ها و سایر اقشار جامعه بدون توجه به مناسبت سازمانی آنها در سراسر جهان مشهود است و تعداد زیادی از افراد را درگیر می‌کند. همین مفهوم در سایر ساختارهای مدنی، اقتصادی و حاکمیتی نیز اعمال شده است. پراگماتیست ها عملاً تلاش کرده اند تا یک نهاد دولتی در شمال شرق سوریه ایجاد کنند. برای این منظور، آنها اجازه و تشویق به تأسیس احزاب محلی، شوراهای نظامی و شوراهای غیرنظامی متعددی داده‌اند و لفاظی فراگیر را پذیرفته‌اند که به هویت ملی سوریه پایبند است و «برادری خلق‌ها» را در بر می‌گیرد.

برخلاف پراگماتیست ها، پیروان رویکرد مقاومت، آینده خود را با دمشق می بینند و بر تمایل خود برای داشتن رابطه کاری با رژیم اسد تأکید می کنند. این طرف بسیار ایدئولوژیک است و منطق آن بر اساس یک ایدئولوژی سفت و سخت چپ است. پیروان این رویکرد یک موضع «گروه مسلح» را پذیرفته اند که هنوز در بافت و واقعیت های دهه ۱۹۷۰ گیر کرده است. علاوه بر این، با در نظر گرفتن نقشی که ایالات متحده در دستگیری رهبر پ‌ک‌ک عبدالله اوجالان در کنیا در سال ۱۹۹۹ ایفا کرد، هم پ‌ک‌ک و هم جناح طرفدار پ‌ک‌ک در داخل PYD به نیات آمریکا مشکوک هستند. به عنوان مثال، رهبری پ‌ک‌ک مدام آمریکا را متهم می‌کند، به‌ویژه به انجام توطئه‌ای علیه آن و تلاش برای ناکارآمد کردن پ‌ک‌ک در عراق و کاهش تأثیر آن در شمال شرق سوریه. در واقع، ایالات متحده حضور پ‌ک‌ک را «بی‌ثبات‌کننده اقلیم کردستان عراق (KRI) می‌داند و نمی‌خواهد این سازمان حضور خود را در این منطقه تقویت کند، اگرچه ایالات متحده گام‌های مشخصی در این زمینه برنداشته است».رهبری پ‌ک‌ک آمریکا را به ریاکاری متهم می‌کند، زیرا با نیروهای SDF/AANES همکاری می‌کند و در عین حال «تأثیر مهم» پ‌ک‌ک بر دستاوردهای PYD/SDF در شمال شرق سوریه را نادیده می‌گیرد.

تجلی دیدگاه‌های متفاوت بین رویکردهای عمل‌گرایانه و مقاومتی

نگرانی در میان کادرهای پ ک ک در مورد مظلوم عبدی در دوره اخیر آشکار شده است. زمینه های مختلفی از اختلاف نظر آشکار شده است.

اول، محبوبیت فزاینده عبدی پس از نبرد کوبانی که در سال ۲۰۱۴ رخ داد، تماس نزدیک او با مقامات نظامی ایالات متحده و روابط خارجی او باعث آزار گارد قدیمی در پ.ک.ک شده و آنها را به این فکر واداشت که عبدی در تلاش است تا رهبری نمادین عبدالله را تحت الشعاع قرار دهد. اوجالان پیروان رویکرد مقاومت در داخل PYD، رابطه با ایالات متحده را که در سال ۲۰۱۴ آغاز شد، یک گام تاکتیکی موقت می‌دانستند، اما امروز دریافته‌اند که عمل‌گرایان پیوسته خواستار روابط متنوع‌تر و پایدارتر با ایالات متحده هستند، همانطور که در ادامه مطلب مشهود است. اظهارات مظلوم عبدی و الهام احمد در خصوص تداوم حضور نظامی آمریکا در شمال شرق سوریه. بنابراین، «اگرچه مظلوم عبدی بدون شک بخشی از پ.ک.ک است، اما این سازمان پیوسته در تلاش است تا با توانمندسازی سایر کادرهای پ.ک.ک، او را تضعیف کند».

دومین موضوع ایجاد تنش مربوط به توافقنامه نفتی است که بین نیروهای SDF و یک شرکت آمریکایی به نام Delta Crescent Energy LLC در تابستان ۲۰۲۰ امضا شد. زیرا متعلق به کل جامعه سوریه است.» اگرچه توافقنامه نفتی پروژه مهمی برای PYD/SDF برای تنوع بخشیدن به روابط خود با ایالات متحده بود، اما پس از تصمیم دولت بایدن مبنی بر عدم تمدید معافیت اعطا شده به این شرکت در می ۲۰۲۱، این پروژه اهمیت خود را از دست داد.

سومین حوزه اختلاف مربوط به دو اقدام مخرب است که در شمال شرق سوریه رخ داده است و به جوانان انقلابی (جوانان سورسگر وابسته به پ.ک.ک) نسبت داده می شود که مستقیماً از کادرهای پ.ک.ک دستور می گیرند: سوزاندن شورای ملی کرد (KNC). دفاتر، و ربودن خردسالان برای مقاصد نظامی. طرف تحت رهبری الدار خلیل بیشتر در قبال این رویدادها سکوت کرده است. از سوی دیگر، مظلوم عبدی مدام در جلسات خصوصی خود با اعضای شورای ملی مقاومت نارضایتی خود را از این دو موضوع نشان می دهد. او در این دیدارها می‌گوید که «می‌خواهد به آتش زدن ادارات و ربودن خردسالان پایان دهد. اما اعتراف می کند که در موقعیت قوی برای این کار نیست».

در نهایت، مواضع عبدی و خلیل نیز در مورد KRI و مذاکرات وحدت درون کردی متفاوت است. مظلوم عبدی به طور مداوم سعی کرده است با KRI کنار بیاید زیرا AANES به گذرگاه مرزی سمالکا وابسته است. پس از عملیات چشمه صلح که توسط ترکیه و متحد محلی آن ارتش ملی سوریه در اواخر سال ۲۰۱۹ آغاز شد، مظلوم عبدی گفتگوهای وحدت را با حمایت ایالات متحده بین PYD و رقیبش KNC مورد حمایت اربیل آغاز کرد. این گفتگوها در راستای پروژه ایالات متحده برای تبدیل AANES به یک نهاد قانونی معقول از طریق متنوع کردن مواضع اداری آن بود. در طول این گفتگوها، KNC پیوسته خواستار حذف کادرهای غیر سوری پ‌ک‌ک از سوریه شد و مدعی شد که آنها دلیل اصلی مداخلات نظامی ترکیه و مشکلات ناشی از آن در مناطق کردنشین شمال شرق سوریه بوده‌اند. مظلوم عبدی حضور کادرهای غیر سوری پ ک ک در AANES و SDF را اذعان کرد و وعده داد که آنها را از پست های خود برکنار کند، اما بدون تعیین چارچوب زمانی. با این حال او موفق به انجام این کار نشد. به گفته شلال گادو، رهبر حزب چپ دموکراتیک کرد در سوریه و نماینده KNC در ائتلاف ملی نیروهای انقلاب و اپوزیسیون سوریه، مظلوم عبدی «نتوانست به وعده خود عمل کند، زیرا او تصمیم گیرنده اصلی در داخل سوریه نیست. SDF. برکناری کادرهای غیر سوری تنها با تصمیمی که در قندیل اتخاذ خواهد شد تسهیل می شود.»در نتیجه بی اعتمادی متقابل و حل نشدن مشکلات مختلف بین رقبای سوری، گفتگوی وحدت با شکست مواجه شد و طرف KNC شکست خورد. نسبت به از سرگیری مذاکرات خوشبین نیستم.

نتیجه

به موازات افزایش حملات پهپادهای ترکیه در کوبانی و قامشلی، احتمال می‌رود که پ‌ک‌ک در دوره آینده نفوذ خود را افزایش دهد و مواضع تندتری در شمال شرق سوریه اتخاذ کند. با این حال، پ.ک.ک تحت فشار واقعی قرار دارد زیرا با چالش های مختلفی در سوریه و در KRI مواجه است. این سازمان دائماً در معرض عملیات نظامی ترکیه در KRI است و با شکست انتخاباتی نامزدهای حزب دموکرات کردستان (KDP) در سنجار مواجه شده است. علاوه بر این، سازمان یک حامی قوی به نام لاهور شیخ جنگی را از دست داد، زیرا او از اتحادیه میهنی کردستان اخراج شد. در واقع، هر چه پ‌ک‌ک بیشتر تحت فشار باشد، سازمان خشونت‌آمیزتر می‌شود. در نتیجه، این سازمان موضع تهاجمی تری نسبت به مشکلات پیشمارگه در KRI اتخاذ کرده است.

از سوی دیگر، عبدی در جریان درگیری حزب دمکرات کردستان و پ.ک.ک، عمدتاً سکوت کرد و عملگرایانه عمل کرد تا نهادی مشابه آنچه در KRI ایجاد شده بود، ایجاد کند. بر خلاف عبدی، محمود برخدان که یکی از کادرهای شناخته شده پ.ک.ک در صفوف نیروهای دموکراتیک سوریه است و فرمانده پیشرو در نبردهای کوبانی و عفرین بود، آشکارا در کنار پ.ک.ک قرار گرفت و در مورد درگیری مسلحانه جدید بین نیروهای کردستان، KRI را تهدید کرد. پیشمرگه و پ ک ک در این مورد، می توان حدس زد که محمود برخدان همگام با طرف الدار خلیل عمل می کند. این امکان وجود دارد که پ ک ک در آینده ای قابل پیش بینی جایگزین عبدی شود. در چنین سناریویی تقریباً مسلم است که اولی نمی تواند در برابر چنین تصمیمی مقاومت کند و سعی خواهد کرد نقش جدیدی در سیاست به عهده بگیرد. در واقع، عبدی قبلاً تمایل خود را برای حضور در سیاست و اختصاص وقت خود به حوزه سیاسی نشان داده است. بسته به این، طرف متمایل به PKK در PYD/SDF احتمالاً در برابر رویکرد عملگرایانه به رهبری عبدی پیروز خواهد شد.

چنین سناریویی به نفع رژیم سوریه خواهد بود. این رژیم از تهدیدهای ترکیه علیه شمال شرق سوریه استفاده کرد تا در مذاکراتی که قبلاً بین شورای دموکراتیک سوریه و رژیم در دمشق و پایگاه هوایی حمیمیم برگزار شده بود، دست برتر را به دست آورد. بدتر شدن مشکلات پ‌ک‌ک و حزب دمکرات کردستان که اخیراً منجر به بسته شدن گذرگاه سمالکا شد، احتمالاً الدار خلیل و شخصیت‌های همفکر خود را جسور می‌کند زیرا شمال شرق سوریه پس از بسته شدن بیشتر به دمشق وابسته خواهد شد. این سناریو ممکن است فرصتی برای چهره‌های متمایل به پ‌ک‌ک ایجاد کند تا با آرزوی خود به رژیم نزدیک‌تر شوند. با این حال، این نیز با قیمتی همراه خواهد بود زیرا AANES/PYD باید امتیازات جدی بدهد.