فعالیتهای تروریستی پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن و حضور مداوم این گروه در کوهستانهای اقلیم کردستان عراق٬ علاوه بر ناامنی برای ۳کشور ایران، عراق و ترکیه٬ موجب آن شده که هزاران نفر از روستاییان کُرد در شرایط دشوار قرار بگیرند.
٬ تداوم حملات هوایی و زمینی ارتش ترکیه به مواضع پ.ک.ک در مناطق گستردهای از اقلیم کردستان عراق و برخی دیگر از مناطق مرز عراق و سوریه٬ مشکلات و ناامنیهای جدیدی به دنبال آورده است.
شواهد نشان میدهد که عراق به خاطر شرایط خاص و دشواریهای متعدد٬ نه توان آن را دارد که با ترکیه به شکل سیاسی٬ اقتصادی یا نظامی مقابله کند و نه میتواند گروه تروریستی پ.ک.ک را با همراهی احزاب اقلیم کردستان٬ از قندیل و دیگر کوهستانهای حساس٬ بیرون براند.
همین موضوع٬ موجب آن شده که ترکیه٬ عراق و اقلیم کردستان را در شرایط سخت قرار دهد. چرا که در حملات اخیر٬ علاوه بر زخمی شدن شمار قابل توجهی از روستاییان کُرد٬ دهها خانوار روستایی در مناطقی از دهوک٬ خفتانین و چند منطقه دیگر٬ ناچار به ترک خانه و اراضی خود شدهاند.
پ.ک.ک٬ یک حضور دردسرساز
چند دهه از حضور پ.ک.ک در کوهستانهای شمال عراق سپری شده است. آنان٬ در سوریه نزد اوجالان آموزش میدیدند٬ به شمال عراق میرفتند و از آنجا٬ خود را مهیا میکردند تا به قرارگاهها و پاسگاههای مرزی ترکیه٬ حملهور شوند.
بهار و تابستان٬ فصل تحرک و حمله بود و پاییز و زمستان٬ فصل اختفا و آموزش. در طول تمام این سالها٬ فعالیتهای تروریستی پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن و حضور مداوم این گروه در کوهستانهای اقلیم کردستان عراق٬ علاوه بر ناامنی برای ۳ کشور ترکیه٬ ایران و عراق٬ موجب آن شده که هزاران نفر از روستاییان کُرد در شرایط دشوار قرار بگیرند و نتوانند در شرایط عادی زندگی کنند.
چرا که احشام آنها در حملات هوایی و درگیریها تلف میشوند٬ اراضی و چراگاههای آنان ناامن میشود و بعضاً٬ کودکان و نوجوانانشان از سوی پ.ک.ک فریفته شده و به کوه برده میشوند.
حمله به شمال عراق از دیروز تا امروز
پیشتر ارتش ترکیه به خاطر پیچیدگیهای جغرافیایی منطقه٬ نمیتوانست به شکل جدی به این مناطق حمله کند.
در چندین مقطع مهم٬ ژنرالهای ارتش ترکیه٬ نیروهای پیشمرگ دو حزب اتحادیه میهنی به رهبری طالبانی و حزب دموکرات به رهبری بارزانی را سراغ پ.ک.ک فرستادند تا با آنان درگیر شوند. نتیجه این درگیریها چیزی نبود جز کشته شدن صدها نفر از اعضای پ.ک.ک٬ نیروهای این دو حزب و ناامن شدن بسیاری از شهرها و روستاها.
اما در سالیان اخیر٬ چند اتفاق مهم روی داده است:
۱٫دنیای فنآوری و دانش دیجیتال٬ علم رباتیک٬ پیشرفتهای رصد مخابراتی و ماهوارهای تلفن و بیسیم و همچنین رصد هوایی با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و ماهواره نظامی٬ معادله جنگ را تغییر داده است و بهکارگیری دانش و فنآوری از سوی ارتش و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ترکیه٬ پ.ک.ک را به شدت زمینگیر کرده است. با این حال٬ عملیاتهای کور تروریستی پ.ک.ک همچنان ادامه دارد و گهگاه دست به حملاتی میزند که معمولاً تلفات ناچیزی به ارتش ترکیه وارد کرده و در عوض موجب کشته شدن دهها روستایی و غیرنظامی کُرد میشود. اما پ.ک.ک در این مدت٬ نه تنها تغییر خاصی در تاکتیکها و جنگافزارهای خود نداده٬ بلکه سطح دانش٬ مهارت و تخصص و توان عملیاتی فرماندهان نیز دچار نزول شده است.
۲٫نیروهای پ.ک.ک٬ پیشتر به طور کامل به صورت چریکی و مخفیانه در کوهستانها به سر میبردند، اما حالا به بهانهها و انحای مختلف در برخی شهرهای اقلیم کردستان٬ دارای دفتر و نمایندگی هستند و علاقه ویژهای به گردش و قدرتنمایی با خودرو دارند و همین مساله موجب آن شده که تعداد قابل توجهی از فرماندهان و مسئولین پ.ک.ک در مناطق مختلف شهری و روستایی٬ مورد هدف حملات هواپیماهای بدون سرنشین قرار بگیرند.
۳٫احزاب اقلیم کردستان عراق٬ پیشتر اهمیت چندانی به مناطق کوهستانی نمیدادند و آن چه برایشان مهم بود٬ حفظ شهرها بود. اما حالا به دو دلیل مهم٬ ورق برگشته است و آنان نیز از تداوم حضور پ.ک.ک در کوهستانها٬ نگران هستند: اول این که منافع اقتصادی و سیاسی این احزاب با منافع هر ۳ کشور ترکیه٬ ایران و عراق گره خورده و حفظ این منافع برایشان حیاتی است. دوم این که رونق گردشگری٬ اقتصاد٬ کشاورزی و دامپروری٬ ایجاب میکند که همه مناطق قلمرو اقلیم کردستان در دست خود مسئولین این منطقه باشد و نه در اشغال پ.ک.ک.
در پایان٬ لازم است یک بار دیگر به این موضوع مهم اشاره شود که قدرتنماییهای ترکیه و حملاتی که در آن به غیرنظامیان آسیب رسیده و مناطق زیست آنان را ناامن میکند٬ مطلقاً قابل توجیه و شایان دفاع نیست. اما توجه به این نکته نیز لازم است که پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن٬ با ماجراجویی٬ اقدامات تروریستی و تحریکگرانه٬ مثلث جغرافیایی حساس عراق٬ ترکیه٬ ایران را ناامن میکنند تا ترکیه همچنان حمله کند و نام پ.ک.ک در تیتر خبرها قرار بگیرد و این گروه٬ از این راه به حیات خود ادامه دهد.
بنابراین اصلیترین کانون ناامنی در این مناطق٬ حضور پ.ک.ک است و این مساله راه را برای ترکیه باز میکند تا روستاییان و مردم منطقه را با مشکلات و ناامنیهای قابل توجهی روبرو کند.