پ.ک.ک می خواهد با درگیر شدن با نیروهای داعش، نشان دهد که یک قدرت نظامی و سیاسی مهم است که باید در همه ی معادلات و بررسی های منطقه ای دیده شود و مورد اشاره ی همه قرار بگیرد.

انجمن بی تاوان آذربایجان غربی : حمله ی داعش به موصل و تسخیر این شهر بزرگ عراق توسط یک گروه افراطی در مدت زمانی بسیار کوتاه، یک بار دیگر موجب آن شد که عراق و تحولات این کشور به اصلی ترین موضوع اخبار و تحلیل های سیاسی جهان و منطقه تبدیل شود. در این میان نقش اقلیم کردستان عراق که دارای بیش از پنجاه هزار نفر نیروی مسلح پیشمرگ است، یک بار دیگر برجسته شد و حضور نیروهای پیشمرگ در کرکوک، مناطق نزدیک موصل و اعلام آمادگی این نیرو برای دفاع از مناطق کُردنشین، مورد توجه قرار گرفت. پ.ک.ک نیز در چنین شرایطی اعلام آمادگی کرد که برای دفاع از کُردها و همچنین دفاع از دستاوردهای سیاسی کُردهای عراق، حاضر است نیروهای خود را با پیشمرگ های اقلیم همراه کند. روشن چاکر تحلیل گر مشهور ترکیه و از کارشناسان خبره در حوزه ی مسائل مربوط به کُردها، در یادداشت امروز خود به بررسی این موضوع پرداخته است.

روشن چاکر/ طبیعتاً نخستین پاسخ برای سوالی که در تیتر این نوشته مطرح شده، این است که پ.ک.ک به خاطر حملات داعش به کُردهای سوریه، مشتاق است با این گروه افراطی بجنگد. بله. این پاسخ، کاملاً صحیح و به جاست. حزب اتحاد دموکراتیک کُردهای سوریه (PYD) و شاخه ی نظامی این حزب یعنی یگان های دفاع از خلق (YPG)، براساس خط فکری و سیاسی عبدالله اوجالان، در شمال سوریه قدرت را در دست گرفته و با داعش می جنگند. آنان نه تنها با داعش بلکه با دیگر گروه های افراطی نزدیک به القاعده همچون جبهه النصره و چندین نیروی مشابه آن جنگیده اند و این نبرد سخت هنوز هم ادامه دارد. طبیعتاً پ.ک.ک نیز با تمام توان از کُردهای سوریه و مدافعین حزب اتحاد دموکراتیک حمایت می کند. البته با وجود این ارتباط غیرمستقیم پ.ک.ک با مساله ی داعش، ما تاکنون خبری دالّ بر نزاع مستقیم پ.ک.ک و گروه افراطی داعش نشنیده ایم. اما بعید نیست در عراق شاهد چنین رویدادی باشیم و بین پ.ک.ک و داعش، درگیری به وقوع بپیوندد.
به محض این که موصل به اشغال داعش درآمد، پ.ک.ک با صدور بیانیه ای اعلام کرد که حاضر است نیروهای شاخه ی نظامی خود را به شکل فعال، با پیشمرگ های اقلیم، همراه کند و به این ترتیب حمایت خود را از اقلیم کردستان عراق در نزاع با داعش اعلام کرد.

پ.ک.ک در انتظار است
در همین جا باید به این نکته اشاره کنم که احتمال درگیری قریب الوقوع پ.ک.ک و داعش، دست کم فعلاً دور از انتظار است. چرا که داعش در شرایط کنونی فقط روی حفظ موصل تمرکز کرده و به سوی کُردها جبهه ی جدیدی باز نکرده و به دنبال فتح قلمرو کُردی نیست. به عبارتی دیگر داعش به دنبال رویارویی با کُردها نیست و قدرت خود را روی بغداد متمرکز کرده است و انتظار می رود که داعش فقط با اکثریت شیعی وارد جنگ و نزاع شود.
از سویی دیگر باید این واقعیت را نیز در نظر داشته باشیم که اقلیم کردستان عراق نمی خواهد خود را وارد این معرکه کند و به جای آن که به دنبال جنگ با داعش باشد، به فکر این است که از شرایط لازم بهره برداری کرده و با مصادره به مطلوب فضایی که در آن منطقه ایجاد شده، به فکر به دست آوردن کرکوک و رسیدن به رویاهای دیرینه ی خود باشد و رفته رفته دیگر مناطق مورد مناقشه را در دست بگیرد. بنابراین پ.ک.ک فعلاً وارد جنگ عراق نمی شود. اما از آن جایی که زمینه ها و ظرفیت های جدی برای احتمال آغاز جنگ بین داعش و کُردها نیز وجود دارد، باید به بررسی چند نکته ی مهم بپردازیم:
۱- داعش به دنبال تاسیس امارت یا خلافت اسلامی است و این موضوع می تواند در برخی مناطق منجر به درگیری این گروه افراطی با کُردها شود.
۲- در میان صفوف داعش و بسیاری دیگر از گروه های افراطی وابسته به القاعده، جنگاوران کُرد هم حضور دارند و بعید نیست که این گروه ها با تقویت و ارتقای اعضای کُرد خود، به فکر آن باشند که در شمال عراق و در مناطق کُردنشین نیز اصول و مبانی اسلامی موردنظر خود را پیاده کنند.
۳- «حرکت اسلامی»، یکی از گروه های دینی- سیاسی متنفذ در اقلیم کردستان عراق است و از آن جایی که نفوذ داعش در منطقه، قدرت این گروه کُردی را نیز تقویت می کند، بعید نیست که سران اقلیم کردستان با رویکرد «بهترین دفاع، دست زدن به حمله است» با داعشی ها وارد نبرد شود.
۴- اقلیم کردستان عراق می تواند و احتمال دارد که برای دور کردن جنگ از مناطق خود، با حمایت از مدافعین کُرد سوری، کاری کند که درگیری ها به سوی مناطق کُردنشین سوریه هدایت شود و این در حالی است که حکومت اقلیم تاکنون با مدافعین کُرد سوری از در ضدیت و تقابل وارد شده است.

استراتژی احتمالی پ.ک.ک
در عراق و سوریه و در میان صف مجاهدین گروه های افراطی، شمار جوانان کُرد عراقی، سوریه ای و ترکیه ای اندک نیست و بسیاری از جوانان کُرد به این گروه ها پیوسته اند. معنی دقیق این عبارت، این است که قدرت گرفتن القاعده و افزایش محبوبیت آن در میان کُردها، به معنی تضعیف پ.ک.ک و کشیدن خط پایان بر محبوبیت های چریکی این حزب نیز هست. اگر القاعده در میان کُردهای عراق و سوریه، بیش از این محبوب شود، در ترکیه نیز توان بیشتری برای جذب جوانان کُرد به دست می آورد و این موضوع می تواند به بهانه ای برای درگیری پ.ک.ک و داعش تبدیل شود و قطعا حجم و شدت این درگیری بسیار بیشتر از نزاع کنونی بین پ.ک.ک و حزب الله ترکیه و اسلامگرایان کُرد خواهد بود.
اما اگر از من بپرسید که علاوه بر این زمینه ها، چه دلایل دیگری برای اشتیاق پ.ک.ک به جنگ با داعش وجود دارد؟ در پاسخ می گویم:
۱- القاعده به عنوان دشمن شماره ی یک غرب شناخته می شود و درگیری با چنین گروهی می تواند منجر به محبوبیت و مشروعیت بین المللی پ.ک.ک شود و اعتبار جدیدی برای این حزب دست و پا کند.
۲- پ.ک.ک می خواهد با درگیر شدن با نیروهای داعش، نشان دهد که یک قدرت نظامی و سیاسی مهم است که باید در همه ی معادلات و بررسی های منطقه ای دیده شود و مورد اشاره ی همه قرار بگیرد.

۳- درگیری با داعش می تواند روابط نامطلوب پ.ک.ک و اقلیم کردستان عراق را تغییر دهد.
۴- درگیری با داعش می تواند پ.ک.ک را در مذاکره با دولت اردوغان، قدرتمندتر از پیش نشان دهد.
۵- درگیری با داعش می تواند منجر به آن شود که حزب اتحاد دموکراتیک کُردهای سوریه و شاخه ی نظامی آن، در شمال سوریه از قدرت و نفوذ بیشتری برخوردار شوند.
جنگ خلیج و حمله ی آمریکا به عراق، برکات و نتایج فراوانی برای پ.ک.ک به دنبال آورد و منجر به قدرتمندتر شدن این گروه شد. بنابراین پ.ک.ک به دنبال این است که در شرایط بحرانی سوریه و عراق نیز امتیازات جدیدی به دست بیاورد.