پ.ک.ک با احساس تهدید وجودی در عملیات پنجه و تجربه یک مشکل و بن بست جدی در جذب نیرو، به دنبال توسعه پروژه “چریک حرفه ای” به عنوان راه حلی برای این مشکلات بود.

انجمن بی تاوان: سازمان های تروریستی مانند تمام ساختارهای سازمانی با نیاز به سازگاری با تغییرات محیطی مواجه هستند. اتخاذ موضعی متناسب با خطرات و تهدیدهای جدیدی که در محیط سازمانی پدید می آید و نیز فرصت های در حال توسعه، از اولویت های راهبردی تمامی ساختارهای سازمانی و در نتیجه سازمان های تروریستی است. این وضعیت در ادبیات مربوطه با توصیف سازمان های تروریستی به عنوان “سازمان های یادگیری” بیان شده است. سازمان‌های تروریستی، محیط‌های سازمانی آن‌ها و کشورهایی که در محیط‌های درگیری هستند، استراتژی‌ها و تاکتیک‌های اجرا شده توسط سایر سازمان‌های تروریستی و بازیگران مسلح غیردولتی و امکانات فنی را که در اختیار دارند، منبعی برای توسعه و بقای سازمانی می‌دانند.

وقتی صحبت از سازمان تروریستی پ‌ک‌ک می‌شود، این وضعیت در عینی‌ترین نمونه‌هایش خود را نشان می‌دهد. پ‌ک‌ک که از بدو تأسیس خود بازتاب سازگاری با شرایط محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی را دارد که به صورت دوره‌ای تغییر می‌کند، در این فرآیند دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. تکامل پ‌ک‌ک به یک موقعیت ایدئولوژیک انتقادی نسبت به اتحاد جماهیر شوروی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۰ و توسعه روابط با ایالات متحده منجر به ادغام بحث‌ها در مورد برابری جنسیتی و مسائل زیست‌محیطی شد که توجه بیشتری را به خود جلب کرد. در سطح بین‌المللی، وارد گفتمان‌ها و پذیرش ایدئولوژیک آنها از سال ۱۹۹۵ به بعد شد. از سال ۲۰۰۰، تمام ادعاهایی که تا آن سال داشت (مانند نظم سوسیالیستی، دولت مستقل، مرتبط کردن گزینه خودمختاری با خیانت و تسلیم) را رد کرد و شروع به گرفتن پروژه پست مدرن «کنفدرالیسم دموکراتیک» به عنوان پایه نمونه هایی از بعد ایدئولوژیک سازگاری با شرایط محیطی است. البته این تحولات به بعد ایدئولوژیک محدود نمی شد. پ.ک.ک نیز از نظر سبک عمل، اشکال سازماندهی، مفهوم فعالیت و ابزارها و فناوری های مورد استفاده، دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است. اما نقطه عطف این تحولات سال ۲۰۱۳ بود.

در سال ۲۰۱۳، بیانیه مورات کاراییلان رهبر پ ک ک مبنی بر اینکه “ما برای گذار به مفهوم چریکی حرفه ای آماده می شویم” آغاز این روند بود. قابل ذکر است که این دوره به موازات روندی است که ایالات متحده آمریکا در آن از YPG در مبارزه با داعش در سوریه حمایت کرد. بر اساس این پروژه، تجهیز پ‌ک‌ک و شاخه سوری آن PYD/YPG به فناوری و تجهیزات مدرن نظامی و برخورداری از قابلیت «نیروهای ویژه» در چارچوب استراتژی و مفهوم درگیری، پیش‌بینی و هدف آن است. این روند که به ویژه در PYD/YPG از سال ۲۰۱۴ مشخص شد، از سال ۲۰۱۹ شروع به تشدید کرد، زمانی که “دانش و تجربه” به دست آمده در این زمینه شروع به انتقال به میدان عراق کرد. در این مرحله، قرار دادن پ‌ک‌ک توسط آمریکا، روسیه و ایران به عنوان «ابژه بازی حاصل جمع صفر» در سوریه و عراق از نظر دسترسی به منابع بسیار مؤثر بوده است. این واقعیت که هر یک از این کشورها به جای حذف و دشمنی با آنها و تحت کنترل مطلق قرار دادن آنها، با حمایت تا حدی از پ.ک.ک و شاخه سوریه PYD/YPG، استراتژی متعادل کردن حمایت طرف مقابل از سازمان را دنبال کردند. از طرف دیگر، فرصت بسیار خوبی برای پ‌ک‌ک فراهم کرد تا ظرفیت سازمانی و موجودی خود را توسعه دهد و پ‌ک‌ک وضعیت را به مؤثرترین شکل ارزیابی کرد.

از سال ۲۰۱۹، “چریک حرفه ای، چریک دوران جدید/۲۱٫ پ.ک.ک که شروع به برجسته کردن گفتمان هایی مانند “چرریک قرن ۱۹” کرد، پایگاه این پروژه را به شمال عراق منتقل کرد. شروع به انتقال بیشتر “انباشت” خود در سوریه به این منطقه کرد. در این زمینه، عملیات پنجه مهم ترین عاملی بود که پ ک ک را مجبور به این تحول کرد. در این زمینه می توان در مورد دو اثر اصلی صحبت کرد. عملیات پنجه ابتدا سازمان را به درک یک تهدید وجودی جدی سوق داد. شاید بیش از هر زمان دیگری در تاریخ پ.ک.ک به مفهومی متمرکز بر امنیت سازمانی و دفاع سازمانی روی آورد و با انگیزه حفظ موجودیت سازمان و جلوگیری از نابودی آن شروع به فعالیت کرد. ثانیاً، با شروع کاهش چشمگیر عضویت در سازمان از سال ۲۰۱۶، عملیات پنجه این روند را تسریع کرد و تأثیر محدود کننده ای بر استخدام پ.ک.ک داشت.

بسته به این تأثیرات، پ‌ک‌ک شروع به توسعه تاکتیک‌های تونل و غار در شمال عراق به منظور حفظ امنیت و بقای سازمانی کرد. با این حال، برتری ایجاد شده توسط فناوری پهپاد/SIHA ترکیه در عملیات پنجه، سازمان را به تمرکز بیشتر بر روی هواپیما و فناوری ها سوق داد و تعهدی را در این راستا ایجاد کرد. در نهایت کاهش مشارکت در سازمان و مشکلات جذب نیرو، رویکردی را که بر خلاف گذشته مبتنی بر رشد و گسترش مستمر ساختارهای جناح مسلح بود، تغییر داد. در عوض، پ‌ک‌ک به مفهوم ایجاد «اتحادیه‌های باریک‌تر و کوچک‌تر اما حرفه‌ای‌تر» روی آورد تا از منابع محدود پرسنلی خود به طور مؤثرتر استفاده کند. ردپای مشخص این دگرگونی را می توان در اقدامات سازمان مبتنی بر تاکتیک های تونلی و غار در مناطق عملیاتی پنجه، در توسعه تجهیزات متعلق به رزمندگان سازمان و در دوره ۲۰۲۰-۲۰۲۱، با ایجاد آن مشاهده کرد. – موسوم به “نیروهای پدافند هوایی دلال آمد” این سازمان و از طریق این یگان، پهپادهای کامیکازه در منطقه عملیات پنجه و داخل ترکیه در حملات دیده می شود. علاوه بر این، اقدامات پاراموتوری سازمان در داخل ترکیه، سرنگونی بالگرد حامل اعضای YPG در دهوک در سال ۲۰۲۳ و در نهایت ادعای ارائه سامانه‌های دفاعی در برابر پهپاد/SIHA که از سوی این سازمان به عنوان «خبر خوب» در سال ۲۰۱۷ مطرح شد. ۲۰۲۴ نیز در این مورد گنجانده شده است.

می توان مشاهده کرد که پروژه “چریکی حرفه ای” پ.ک.ک از امروز به یک زمینه متمرکز بر “قدرت هوایی” تبدیل شده است. با این حال، رهبران ه.پ.گ، شاخه مسلح این سازمان، در بیانیه های خود به ارگان های رسانه ای سازمان اعلام کردند که «ما فقط رزمندگان در صفوف چریک ها را نمی خواهیم. اظهارات آنها مانند «ما کارشناسان الکترونیک، کارشناسان نرم افزار و مهندسان را فرا می خوانیم» نشانه هایی از ادامه این پروژه در این راستا دارد. در این مرحله، تداوم حمایت‌های پ‌ک‌ک از آمریکا و روسیه حیاتی‌ترین موضوع خواهد بود. پ.ک.ک با تمرکز بر امنیت و بقای سازمانی خود، آماده توسعه روابط با همه بازیگران و افزایش ظرفیت خود در راستای این تلاش است. به همین دلیل، محدود کردن یا حذف حمایت های خارجی از سازمان بیش از هر زمان دیگری حیاتی شده است. با این حال، نباید امکان و پتانسیل پ.ک.ک را برای حمل پروژه “چرریکی حرفه ای” خود به ترکیه نادیده گرفت. از این نظر، سازمان قادر خواهد بود از طریق این گروه ها با ایجاد گروه های محدودتر بر اساس محرمانه بودن مطلق، به ویژه در ساختارهای شهر/نظامی در ترکیه، اقدامات هیجان انگیزتری را هدایت کند.