در آغاز تشکیل حزب خواسته های سوسیالیستی، مارکسیست – لنینیستی مد نظر بوده است. در فلسفه تشکیل حزب این نگرش ها وجود داشت. هرچند این حزب برای آزادی ملی جنگ کرده است ولی این مبارزات برگرفته از مبارزات ملی یک قرن اخیر بوده است. اما حزب بعداً خود نیز متوجه شد که این مبارزات باعث حل و فصل مسئله نشد.

انجمن بی تاوان آذربایجان غربی به نقل از کردپرس، زبیر آیدار، سیاستمدار معروف کرد ترکیه که از سال ۱۹۹۴ در تبعید به سر می برد و اکنون به عنوان مسئول بخش اروپایی پ.ک.ک و عضو شورای رهبری کنگره جوامع کرد به حساب می آید در مصاحبه با روزنامه حریت به سوالات خبرنگار این رسانه جواب داد. دلیل این مصاحبه مهم ادعاهایی بود که هفته پیش در آنکارا مبنی بر نامزدی زبیر آیدار و رمزی کارتال مسئولین اروپایی پ.ک.ک در انتخابات ترکیه از حزب دموکراتیک خلق ها به میان آمد.

-ترکیه در خصوص شاخه اروپایی پ.ک.ک به اتحادیه اروپا فشارهای شدیدی آورده بود. در روند مذاکرات این وضعیت تغییر کرده است؟

در خصوص رفتار سیاسی ترکیه در قبال شاخه اروپایی پ.ک.ک هنوز تغییر رسمی صورت نگرفته است. هنوز دیپلماسی ترکیه در خصوص شاخه اروپایی پ.ک.ک بر این تصور “تمام این ها گروه های تروریستی هستند” تکیه دارد. بعد از تحولات اخیر در روند مذاکرات کشورهای اروپایی در خصوص ما تحولاتی در سیاست های خود داشته اند. دیگر کشورهای اروپایی از نادیده گرفتن ما دست برداشته و تمام و کمال به خواسته های ترکیه در قبال شاخه اروپایی پ.ک.ک عمل نمی کنند. وضعیت در حال تغییر است و روند مذاکرات در حال پیشروی است. تحولات اخیر خاورمیانه و حوادث ۲ سال اخیر سوریه و عراق باعث شده است تا نگاه اروپا به کردها تغییر کند. با توجه به این تغییرات عمده هنوز اتخاذ سیاست بر اساس فضای دهه ۹۰ میلادی باعث به مشکل خوردن ترکیه خواهد شد.

-منظورتان از تغییر رفتار کشورهای اروپایی نسبت به شما چه بوده است؟ چرا اروپایی ها خواسته های ترکیه در قبال شما را به مانند سابق انجام نمی دهند؟

پیشتر ترکیه هر خواسته ای در خصوص ما از کشورهای اروپایی داشت به صورت تمام و کمال پذیرفته می شد. در این خصوص همکاری های ترکیه با اتحادیه اورپا اساس قرار می گرفت. بیشتر از فعالیت های ما در اروپا  رفتار ترکیه نسبت به اتحادیه اروپا در این تحول اثر داشته است. از سال ۲۰۱۱ میلادی ترکیه در روابط خود با اتحادیه اروپا اختلافاتی را تجربه کرده است. ایدئولوژی ترکیه در این سال ها بیشتر به سمت اسلام گرایی گرایش داشته است که این مسئله باعث دوری ترکیه از اتحادیه اروپا شده است. دلیل دیگر نیز گروه تروریستی داعش است. تمام این ها را وقتی به عنوان یک کل در نظر بگیریم در این صورت دلیل تغییر رفتار اروپا نسبت به کردها را متوجه خواهیم شد.

-در این خصوص می توانید مثال بارزی بیاورید که نشان دهنده تغییر رفتار اروپا نسبت به پ.ک.ک و جنبش های سیاسی کرد باشد؟

مثلا قبلا هیچ کدام از کشورهای عضو اتحادیه اورپا با هیچ جنبش سیاسی کردی دیدار نمی کردند ولی اکنون بسیاری از کشورهای اروپایی با حرکت های آزادی کُرد دیدار کرده و در خصوص برنامه های عراق و سوریه با آنان مذاکره می کنند. در پروسه نظارت بر روند مذاکرات صلح کرد – ترک در پارلمان اروپا و کمیسیون اتحادیه اروپا دیدارهایی با کردها صورت می گیرد. در خصوص روند مذاکرات نیز رفتار کشورهای اتحادیه اروپا به مانند سابق نیست و بسیار مثبت ارزیابی می شود ولی هنوز لیست تروریستی تغییر نکرده است.

-به نظر شما خروج پ.ک.ک از لیست گروهای تروریستی اتحادیه اروپا چگونه پیش خواهد رفت؟

در آخرین تغییراتی که در لیست گروه های تروریستی توسط اتحادیه اروپا صورت گرفته است هنوز پ.ک.ک در این لیست قرار دارد. این لیست هر ۶ ماه یک بار اصلاح می شود. اعتراض وکلای ما همچنان ادامه دارد. این اعتراضات در ۶ مارس ۲۰۱۵ تحویل مراجع قانونی شده است. حکومت ها به خاطر روابطشان با ترکیه در این جلسه حضور پیدا نکردند. ولی ایجاد روابط کردها با حکومت های اروپایی در حال بهبود است. برای مثال می توان دیدارهای کشورهای اروپایی را با روسای PYD عنوان کرد که در مکان های رسمی دولتی صورت گرفته است. ترکیه از این خصوص ناراحت است.

-برخی ها در ترکیه معتقد هستند پ.ک.ک در حال حاضر از خودمختاری دست برداشته است ولی بعد ۲۰-۱۰ سال دیگر با اختیاراتی که به دست خواهد آورد ترکیه را تجزیه خواهند کرد شما در این خصوص چه می گویید؟

هیچ کس نمی تواند در خصوص آینده کسی پیشگویی کند. تمام ملی گراها و کسانی که اعلام می کنند ترکیه را دوست دارند باید به این مسئله واقف باشند: ما به هیچ عنوان بر روی خاک معامله نکردیم و نخواهیم کرد. تا کنون نگفتیم “این روستا مال من، فلان دره مال ما و فلان جا مال شما” ما با این گونه مرز بندی ها مخالف هستیم. ما خواهان حل و فصل مسئله کردها به دور از هرگونه حس ملی گرایی هستیم. حس ملی گرایی از جانب هر طرف باشد به روند مذاکرات آسیب خواهد زد.

-مگر حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) بر اساس حس ملی گرایی به وجود نیامده است؟

در آغاز تشکیل حزب خواسته های سوسیالیستی، مارکسیست – لنینیستی مد نظر بوده است. در فلسفه تشکیل حزب این نگرش ها وجود داشت. هرچند این حزب برای آزادی ملی جنگ کرده است ولی این مبارزات برگرفته از مبارزات ملی یک قرن اخیر بوده است. اما حزب بعداً خود نیز متوجه شد که این مبارزات باعث حل و فصل مسئله نشد. با ایجاد مرزها بین انسان ها نمی توان مشکلات را از بین برد. بلکه این مسئله باعث به وجود آمدن مشکلات بیشتر خواهد شد.

-بنابراین می توان گفت پ.ک.ک از ملی گرایی منصرف شده است؟

از اول نیز پ.ک.ک یک حرکت ملی گرا نبوده است. ولی در چارچوب مبارزات ملی موجود در جهان وارد این مبارزات شد. ترکیه یک کشور بزرگ است، ما خواهان زندگی در این کشور در کنار سایر ملت ها هستیم. ولی این زندگی نباید باعث شود تا فردی از خانه و کاشانه خود به دور باشد و یا به صورت اجباری طرد شود. این زندگی نباید با ایجاد مرزها صورت گیرد. همه باید با حفظ هویت، فرهنگ و اندیشه خود در یک محیط آزاد و دموکرات بتوانند زندگی کنند. آنکارا به تنهایی نمی تواند نماینده ترکیه باشد، این سیستم برای ترکیه ناکافی است. در ترکیه باید مدیریت های محلی افزایش پیدا کند. این سیستم تنها به خاطر کردها نیست. این سیستم به نفع ازمیر، استانبول، منطقه تراکیا، و … خواهد بود. کردها نیز قسمتی از این موضوع هستند. اختیارات مناطق و مرکز در قانون اساسی ترکیه باید از هم جدا شده و اختیارات مدیریت های محلی افزایش پیدا کند. ترکیه جدید بدون در نظر گرفتن کردها دیگر امکان پذیر نیست. زبان کردی و ترکی با همدیگر در کنار هم باید زبان مشترک رسمی ترکیه باشند. این مسئله ای نیست که به ملت ترکیه ضرر بزند.

-به خاطر این خواسته ۳۰ سال مبارزه مسلحانه انجام شده است؟

نبود راههای سیاسی باعث مبارزه مسلحانه می شود. ۱۰ ماده عبدالله اوجالان در بیانیه مشترک ۲۸ فوریه ۲۰۱۵ هیئت امرالی – هیئت حکومتی را هرکس می تواند بر ظن خود تحلیل کند. تحلیلی که ما از این ۱۰ ماده داریم این گونه است: این ۱۰ ماده پروژه عمومی برای ترکیه و دموکراتیزه شدن تمام ترکیه است. انسان ها به خاطر بسته بودن درهای سیاست به سلاح پناه برده بودند. ما تاریخ خود را نمی توانیم نادیده بگیریم. ما در تلاش برای وارد شدن به عرصه سیاست در ترکیه هستیم و این خواسته را از راه انتخابات دنبال می کنیم. حزب دموکراتیک خلق ها به خاطر این خواسته به وجود آمده است و اکنون به حرکتی یگانه تبدیل شده است که ترکیه را به سمت دموکراتیزه شدن هدایت می کند. ما خواهان بزرگتر شدن ترکیه هستیم نه کوچکتر شدن آن. خواهان این هستیم که ترکیه به عنوان یک نمونه در دموکراتیزه شدن در جهان باشد.

-جمیل بایک در آخرین اظهارات خود عنوان کرده بود هاکان فیدان رئیس سازمان امنیت ملی ترکیه (میت) در سوء قصد به جان ۳ فعال سیاسی زن کرد دست داشته است شما در این خصوص نظری دارید؟

جمیل بایک حقیقت را گفته است. این مسئله را هاکان فیدان و رجب طیب اردوغان نیز خود اعتراف کرده اند. سال گذشته در ماه مارس اردوغان در سخنرانی های خود در اورفا و آگری با انتقاد از جماعت گولن عنوان کرده بود: جماعت گولن برای خرابکاری در روند مذاکرات کرد – ترک در اسلو به سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) نفوذ کرده بودند. این نفوذ به رئیس این سازمان بوده است. با کشتن فعالان سیاسی کرد در پاریس در روند اسلو خرابکاری به وجود آوردند. همچنین در این خصوص فایل صوتی از “عمر گونِی” وجود دارد.

-چرا پلیس فرانسه در این خصوص ساکت مانده است؟

از روابط میان کشورها نشات گرفته است. پلیس مبارزه با ترور فرانسه در ابتدا نیز تحقیقات جدی در این خصوص را آغاز نکرده بود. من این موضوع را نشات گرفته از روابط میان کشورها می دانم.

-در خصوص ادعاهای موجود پیرامون اختلاف نظر دمیرتاش، کوه قندیل و عبدالله اوجالان نظر شما چیست؟

هیچ کدام از این ادعاها صحت ندارد. این ها طرح هایی برای ایجاد ابهام در روند مذاکرات است که از نهادهای خاصی با برنامه های از پیش تعیین شده صورت می گیرد. در روند مذاکرات اختلاف نظر وجود ندارد بلکه افرادی با مسئولیت های مختلف وجود دارند. حزب دموکراتیک خلق ها در ترکیه حزبی سیاسی در عرصه رسمی این کشور است. ساختارهای خاص خود را دارد. صلاح الدین دمیرتاش نیز بخشی از این ساختار است. وی دارای شخصیتی نیست که یک جانبه حرکت کند. در تلاش است تا حزب خود را به بهترین جای که شایسته آن است هدایت کند. از وی حمایت می کنیم. حزب عدالت و توسعه در حال حاضر از حضور حزبی حزب دموکراتیک خلق ها در انتخابات ترکیه ناراحت است. اگر کردها به صورت مستقل وارد انتخابات می شدند برای مثال از ۱۱ سهمیه دیاربکر ۶ نفر به عنوان نماینده کردها می توانستند رقابت کنند و ۵ نفر دیگر به صورت اتوماتیک به حزب عدالت و توسعه منتقل می شد. ولی حزب دموکراتیک خلق ها اکنون برای تمام سهمیه ها مبارزه خواهد کرد. حزب عدالت و توسعه از این موضوع ناراحت است. دمیرتاش در نزد افکار عمومی ترکیه به یک شخصیت  جوان مبدل شده است و مورد پسند مردم ترکیه قرار گرفته است. تلاش برای بدنام کردن دمیرتاش جواب نخواهد داد.

-به صورت شفاف می توانید بگویید که کنگره جوامع کرد از صلاح الدین دمیرتاش حمایت می کند؟

کنگره جوامع کرد و تمام حرکت های سیاسی و آزادی کرد در خصوص انتخابات از اکیپی که صلاح الدین دمیرتاش نماد آن است حمایت خواهد کرد. همچنین حرکت های سیاسی و آزادی کرد در روند مذاکرات نیز از عبدالله اوجالان حمایت تام می کنند.

-ادعاهای دستکاری در خصوص پیام نوروزی عبدالله اوجالان را چگونه ارزیابی می کنید؟ ادعا شده بود در پیام اصلی عبدالله اوجالان تاریخی برای خلع سلاح پ.ک.ک عنوان شده بود که این تاریخ قرائت نشده است.

به هیچ عنوان حقیقت ندارد. اگر مذاکرات در خصوص ۱۰ ماده صورت گرفته بود تاریخ در پیام ذکر می شد. ولی مذاکرات مستقیم آغاز نشد در این صورت ذکر تاریخ چه معنی خواهد داشت؟ این موضوعی جدید نیست در پیش نویس ۶۶ ماده مذاکرات عبدالله اوجالان تاریخ هایی ذکر شده بود که حکومت ترکیه به آن عمل نکرد. تا کنون باید کمیته های لازم تشکیل شده بود کمیسیون حقیقت یاب در پارلمان ترکیه تشکیل شده بود. همچنین خواسته عبدالله اوجالان تشکیل هیئتی ناظر و حضور فعال این هیئت در تمام جزئیات روند مذاکرات بوده است ولی تا کنون هیچ کدام از اینها عملی نشده است. بنابراین ذکر تاریخ در پیام نوروزی عبدالله اوجالان نمی توانست مفید واقع شود.

-پیام نوروزی عبدالله اوجالان به معنی موافقت وی با حکومت ترکیه بوده است؟

۱۰۰ درصد، این یک توافق نامه کتبی است. این نامه به صورت یک جانبه صادر نشده بود. دیدگاه های هیئت حکومتی در این نامه لحاظ شده است و در نهایت به صورت شکلی که قرائت شد درآمده است.

-مشخص است در داخل حکومت دیدگاه های مختلفی وجود دارد ولی اظهارات اخیر یالچین آکدوغان مبنی بر این که اظهارات اردوغان به مانند دستور برای ماست باعث تحلیل های متفاوتی شده است شما در این خصوص نظری دارید؟

مسائلی مانند نامزدی هاکان فیدان و مسئله بانک مرکزی ترکیه مثال بارز این اظهار نظر یالچین آکدوغان بود. در حال حاضر در ترکیه هر آنچه اردوغان می گوید عملی می شود. در روند مذاکرات نیز هیئت حکومتی بر اساس اظهارات رجب طیب اردوغان عمل خواهند کرد.

-روند مذاکرات به مانع برخورده است؟

من نمی خواهم در این خصوص اظهار نظری داشته باشم. ولی نخواهم گفت که در یک مرحله خوب و روبه پیشرفت قرار گرفته ایم.

-حملات ارتش ترکیه به مواضع پ.ک.ک در ماردین و داغلیچا را چگونه ارزیابی می کنید؟ احتمال شروع دور جدیدی از درگیری ها وجود دارد؟

مرکز فرماندهی کنگره جوامع کرد اعلام کرده است: تا آخر با دقت روند را ادامه خواهیم داد. اگر حملات ادامه داشته باشد ما نیز از حق طبیعی دفاع از خود استفاده خواهیم کرد. اگر عملیات و حرکت های نظامی وجود داشته باشد خطر درگیری نیز وجود دارد. اگر در رفتارهای خود دقت نکنیم این خطر وجود دارد. این مسئله از ما نشات نخواهد گرفت. ما به عنوان حرکت های آزادی کرد این تصمیم را اتخاذ کردیم: ما خواهان خارج کردن سلاح از مبارزاتمان هستیم. خواهان حل و فصل مسئله کردها از راه تماماً صلح آمیز و از طریق مذاکره هستیم. ما به تصمیمی که گرفتیم پای بند هستیم. از حکومت ترکیه خواستاریم تا به عملیات پلیس و ارتش خود خاتمه دهد. دو سال است آتش بس ادامه دارد. اگر در طول این آتش بس یک هیئت ناظر وجود داشت این مسائل اکنون پیش نمی آمد.

– ادعاهای موجود پیرامون بازگشت به ترکیه و نامزدی شما در حزب دموکراتیک خلق ها به همراه رمزی کارتال حقیقت دارد؟

ما خواهان بازگشت به ترکیه و وارد شدن به عرصه سیاسی کشور نیستیم. ۲۱ سال است دور از وطن در تبعید به سر می بریم. ما با خواست خود در این جا نیستیم. در خصوص بازگشت به ترکیه شرایط را حکومت ترکیه باید طراحی کند. اگر شرایط لازم به وجود بیاید ما از بازگشت به ترکیه خرسند خواهیم شد. ما نیز به مانند تمام سیاستمداران خواستار فعالیت های سیاسی در مملکت خود هستیم. در خصوص ما “اعلان قرمز” صادر شده است. تحت تعقیب هستیم. اگر بخواهند می توانند آن را لغو کنند این مسائل سیاسی است.

-پ.ک.ک کنگره خلع سلاح را قبل از انتخابات تشکیل خواهد داد؟

من به تجربیات سیاسی خود و شرایط موجود نگاه می کنم. تشکیل کنفرانس خلع سلاح قبل از انتخابات را واقعی ارزیابی نمی کنم. این مسائل با مذاکره عملی خواهد شد. تاسیس صلح به مانند ساخت یک ساختمان نیست. تمام مسائل سریالی باید انجام شود. تا زمانی که شرایطی که باعث به وجود آمدن مبارزات مسلحانه می شود از میان برداشته نشود خواسته خلع سلاح از طرف مذاکره غیرمنطقی است. شرایط باید مهیا شود تا سلاح ها زمین گذاشته شود.

-روابط پ.ک.ک با شاخه سوری خود PYD را چگونه ارزیابی می کنید؟

از لحاظ ایدئولوژی آنان نیز بر اساس خط مشی عبدالله اوجالان عمل می کنند. ولی این مسئله را باید در نظر گرفت که PYD خود دارای اراده مستقل است. مرکز خاص خود را دارد و تصمیمات خود را خواهد گرفت. پ.ک.ک دستوری به آنان نمی دهد ولی آنان نیز در خط فکری عبدالله اوجالان هستند.

-پ.ک.ک اکنون بیش از همه در کردستان سوریه در حال جنگ است؟

همانگونه که از شنگال و مخمور و کرکوک دفاع می شود همان کمک ها را به کردستان سوریه نیز انجام می دهند. رفتار پ.ک.ک این گونه است: زمانی که به مناطق تحت کنترل کردها چه در عراق و چه سوریه حمله ای صورت می گیرد نظامیان پ.ک.ک در صف اول دفاع قرار می گیرند. وگرنه اربیل اکنون سقوط کرده بود. این رفتار در خصوص کردستان سوریه هم وجود دارد. این به معنی وابستگی اداره کردستان سوریه به پ.ک.ک نیست.

ترجمه: کردپرس

منبع: خبرگزاری حریت