مفهوم امنیت ملی

نیاز انسان به امنیت یک نیاز فطری و حیاتی است و اغلب فلاسفه سیاسی و فلسفه شکل گیری دولت و وظایف اصلی حکومت ها را تأمین امنیت می دانند. امروزه علیرغم همه پیشرفت ها اعم از فناوری ارتباطات و همکاری های بین المللی ، امنیت ملی هم چنان دغدغه اصلی دولت هاست و از آنجایی که تحول حقوق بین الملل جهت ایجاد قواعد و موازین بین المللی جهت سازماندهی رفتار متقابل دولتها و سازمانها و نهادهای مؤثر برای اجرای آن قواعد وجود ندارد و یا در مراحل جنینی خود قرار دارد، | دولت ها ناچارند با اتکا به نیروی خود با تهدیدات داخلی و خارجی مقابله کرده و امنیت ملی را حفظ کنند.

هر کشوری بنا به شرایط مختلف سیاسی ، داخلی و بین المللی و اهدافی که تعقیب می کند تعریف و برداشت خاصی از امنیت ملی دارد. بدین جهت مقوله امنیت ملی از جمله مفاهیم اساسی است که در علوم اجتماعی و سیاسی و روابط بین الملل ، از آن برداشت ها و تعاریف بسیار متعددی صورت گرفته است
به رغم تلاش های مستمر دانشمندان علوم سیاسی برای ارائه تعریفی دقیق و جامع از مفهوم امنیت ملی تاکنون هیچ تعریف مورد وفاقی که بتواند حدود و ابزار تأمین امنیت ملی را در خود جای دهد به دست نیامده است. علل این امر را می توان در موارد ذیل خلاصه کرد:
پیچیدگی ذاتی این مفهوم که میزان رغبت محققان را کاهش می دهد
حاکمیت دیدگاه واقع گرایانه که منجر به سلطه مفهوم قدرت و تبعی شدن مفهوم امنیت نسبت به قدرت شد و همین امر استقلال مفهومی امنیت ملی را از بین برده است
رو به جنبش های ضد رئالیستی در اواخر دهه ۱۹۷۰ به گونه ای بود که ضمن نقد رئالیسم به معرفی مفهوم جذاب صلح از خود اقبال نشان دادند و در نتیجه مفهوم امنیت ملی دچار بی مهری شد.
امنیت ملی
امنیت ملی عبارت است از حفظ قدرت سیاسی ، نظامی ، اقتصادی ، اجتماعی و در نتیجه حفظ حکومت و اعمال حاکمیت در امور داخلی و خارجی علیه نفوذ بیگانگان و جلوگیری از هرگونه عملیات غیرقانونی که منظور آن تضعیف و با انهدام حکومت و ملت باشد.

ویژگی های امنیت ملی
امنیت ملی دارای مشخصات و ویژگی هایی است که در زیر به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود
نسبی بودن امنیت: به این معنا که تحقق امنیت مطلق در یک کشور که کامه
فارغ از مخاطرات به سر برد غیر ممکن است . ذهنی بودن امنیت در واقع امنیت ملی هر کشور جز با احساس فراغت مردم و
نخبگان از خطرات اساسی علیه اصول و ارزش های بنیادین آن کشور به دست
نمی آید. : تعداد معانی امنیت: از آنجا که اصول و ارزش های بنیادین هر کشوری با
کشورهای دیگر متفاوت است پس امنیت ملی آنها که متضمن أن ارزش هاست
با دیگر کشورها متفاوت می گردد : هدف نبودن امنیت به این معنا که امنیت ملی وظیفه فراهم سازی شرایط برای
کسب اهداف ملی و حفظ اصول و ارزش های بنیادین را بر عهده دارد. · سبال بودن مفهوم امنیت: از آنجا که روابط بین الملل همیشه در حال تغییر و
تحول است بنابراین مفهوم امنیت ملی نیز بنا بر این تحولات دچار تغییر و تحول می شود.

ابعاد امنیت ملی
محققان و صاحب نظران هر کدام از زاویه و نگاه خاص خود حوزه ها و ابعادی را برای امنیت ملی بر شمرده اند که حوزه های امنیتی ، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را می توان حوزه های مشترک بین همه تعاریف و به عنوان ابعاد اصلی امنیت ملی ذکر کرد
بررسی وضعیت آذربایجان غربی
استان آذربایجان غربی ۲۹ در صدر مساحت کل کشور را به خود اختصاص می دهد اما در عین حال یک دهم مرز به این استان مربوط می شود. این استان با ۳ کشور آذربایجان (جمهوری نخجوان)، ترکیه و عراق هم موز می باشد. بزرگترین مرز زمینی کشور، مرز بازرگان، جاده مواصلاتی به اروپا و دومین معبر خروجی کشور پس از فرودگاه مهرآباد تهران است که حدود ۴۷ درصد ترانزیت کشور و۱۷ درصد تردد زمینی کشور از آن انجام می شود این استان ۷ بازارچه مرزی دارد و با استان های آذربایجان شرقی، کردستان و زنجان) مرتبط می باشد.

ادامه دارد…