۱۹ خرداد ۱۴۰۴
  • خانه
  • >
  • یادداشت روز
  • >
  • کریدور‌های ضدسیادت: شورش، قاچاق، و سیاست‌های پسا-دولت-ملت در مناطق مرتفع کردنشین ترکیه

کریدور‌های ضدسیادت: شورش، قاچاق، و سیاست‌های پسا-دولت-ملت در مناطق مرتفع کردنشین ترکیه

  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۴
  • ۲۱ بازدید
  • ۰

همزمان با تحولات مربوط به پ.ک.ک نگاهی به بنیادهای ایدئولوژیک این سازمان و سرنوشت این ایده های اساسی پس از انحلال پ.ک.ک ضرورت مضاعف یافته است. به همین مناسبت نگاهی به یک مقاله به تازگی منتشر شده خالی از لطف نیست این مقاله که به قلم فیرات بوزچالی استاد  دپارتمان انسان شناسی دانشگاه تورنتو به تحریر در آمده است به طور ویژه ای به مفهوم ضد سیادت  (counter-sovereignty) به عنوان یکی از محوری ترین انگاره های سیاسی پ.ک.ک می پردازد. متن  کامل این مقاله در ریسرچ گیت در دسترس قرار گرفته و ما در اینجا به گزیده کوتاهی از مهمترین نکات آن اکتفا میکنیم .

به بررسی پدیده ای به نام کریدورهای شورشی میپردازد که به معابر کوهستانی تحت کنترل چریکی  در مناطق مرزی کردنشین ترکیه اشاره دارد و گاهی توسط قاچاقچیان برای دور زدن کنترل دولت مورد  استفاده قرار میگیرد. این مقاله سیادت را به عنوان انحصاری کردن فضاسازی تعریف میکند و فضا  سازی را به عنوان تحلیلی کلیدی برای بررسی اشکال سیادتی که فعالیتهای مالیات ستانی خاصی را  تسهیل یا تضعیف میکنند پیشنهاد میدهد کریدورها به عنوان یک شکل ،فضایی در ادعا و اعمال  سیادت و مالیات ستانی نقش محوری دارند حتی بدون کنترل کامل سرزمینی در یک فضای محدود یا  بر کل جمعیت در آن فضا که مشخصه دولت ملت ها است.

این مقاله استدلال میکند که کریدورهای شورشی مورد بحث مفهوم سیادت کریدوری را پیچیده تر  میکنند این کریدورها آنچه نویسنده ضد سیادت مینامد را تشکیل میدهند عملی که نه تنها  سیادت موجود دولت را به چالش میکشد بلکه مدلهای سیاسی حاکمیت دولت ملت و سرزمینی  بودن آن را نیز به طور کلی مورد مناقشه قرار میدهد. این ضد سیادت شامل شکلی متمایز از امتناع  سیاسی است که رد تقلید سیادت دولتی و اشکال مرتبط با آن مانند حکمرانی زیست سیاسی را شامل  می شود.

جنبه های نوی مفهوم ضد سیادت که آن را از مفاهیم موجود متمایز میکند عبارتند از:

جدایی حاکمیت از مالیات ستانی در موارد کلاسیک حاکمیت کریدوری اعم از دولت ها یا گروه های  شورشی کنترل کریدورها فضا سازی و انحصاری کردن ترافیک در آنها معمولاً منجر به  مالیات ستانی کریدوری یعنی کسب اجباری ارزش از ترافیک میشود با این حال در مورد کریدورهای  شورشی مورد حمایت پ.ک.ک حاکمیت کریدوری چریکها انحصاری کردن فضا سازی کریدور لزوماً  منجر به انحصاری کردن ترافیک کریدوری و در نتیجه مالیات ستانی کریدوری نشد. چریک ها از دور تردد قاچاقچیان را نظارت میکردند اما به طور مستقیم با آنها درگیر نمیشدند یا از ترافیک آنها  ارزش گذاری نمیکردند این نشان میدهد که هیچ رابطه ضروری بین حاکمیت و مالیات ستانی وجود  ندارد و فضا سازی میتواند به اشکال حاکمیتی منجر شود که فعالیتهای مالیات ستانی را تضعیف  می کنند.

رد مدل دولت ملت به عنوان یک مدل سیاسی ضدسیادت اعمال شده در کریدورهای شورشی فقط به  معنای یک چالش سرزمینی برای حاکمیت دولت ترکیه یا ادعای ایجاد یک دولت رقیب مانند یک  دولت کردی نیست. این یک رد سیاسی مدل دولت ملت و ادعاهای حاکمیتی مرتبط با آن است. این  رویکرد شرایط سرزمینی و ژئوپلیتیکی اساسی برای چنین ادعاهایی را تضعیف میکند.

امتناع سیاسی فراتر از عدم درگیری در حالی که امتناع سیاسی معمولاً به عنوان عدم درگیری با  بازیگرانی که ادعای برتری سیادت دارند تعریف میشود ضد سیادت کریدور شورشی شامل شکل  متمایزی از امتناع است چریکهای پ.ک.ک برای ایجاد و حفظ کریدورها با دولت ترکیه درگیر شدند  و آن را مورد مناقشه قرار دادند. اما سپس با اجتناب از مدیریت زیست سیاسی ترددها و  معیشتهای مرتبط با آنها عمل امتناع را دنبال کردند این امتناع نه تنها برتری سیادت دولت  ترکیه بلکه مدل دولت ملت به عنوان یک مدل سیاسی را انکار میکند.

ریشه در چشم انداز سیاسی پسا دولت ملت خودداری پ.ک.ک از انحصاری کردن و مالیات ستانی از  ترافیک قاچاقچیان در کریدورهای شورشی بخشی از چشم انداز سیاسی پسا ملی گرایانه و  خود مختاری خواه این سازمان بود که در دهه ۲۰۰۰ تدوین و پذیرفته شد این چشم انداز با هدف  محافظت از مردم در برابر خشونت دولت ضمن اجتناب از تکرار حاکمیت دولت ملت و اشکال مرتبط  با آن مانند انحصار و مالیات ستانی شکل گرفت. پ.ک.ک خود را به عنوان محافظ و تسهیل کننده  خودگردانی محلی از طریق شوراهای (دموکراتیک معرفی کرد نه اینکه به دنبال تصرف قدرت دولتی  یا تقلید از آن باشد بنابراین این ضد سیادت نه تنها یک چالش سرزمینی بلکه تجلی یک پروژه  سیاسی بنیادین متفاوت است.

قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *