به گزارش انجمن بی تاوان انتشار چندین گزارش مفصل وزارت امور خارجه آمریکا به روال سالیان اخیر٬ اعتراضات کشورهای مختلف جهان را به دنبال آورده است. چرا که در این گزارشها٬ آمریکا٬ با نگاه از بالا به پایین و توهم هژمونی یگانه قدرت عالم٬ همه را به باد انتقاد میگیرد و برای بازوان نفوذی خود در کشورهای مختلف جهان٬ استثنا قائل شده و آنان را از گزند گزارش انتقاد٬ دور نگه میدارد.
این بار نیز گزارش واشنگتن در مورد فعالیت گروههای تروریستی در سال ۲۰۱۹ میلادی به مذاق آنکارا خوش نیامده است. در گزارش سالانه وزارت امور خارجه آمریکا٬ برخلاف انتظار آنکارا٬ نه گروه ی.پ.گ و نه شبکه گولن به عنوان مصداق نیروهای تروریستی معرفی نشدهاند و ترکیه به این گزارش معترض است.
نگرش متفاوت به پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن
دولت آمریکا برای سر ۳ تن از سران پ.ک.ک به نامهای مراد قاراییلان با کد سازمانی جمال٬ جمیل بایک با کد سازمانی جمعه و دوران کالکان با کد سازمانی عباس٬ جایزه ۱۲ میلیون دلاری تعیین کرده است. اما در همین حال٬ با نهاد اقماری ی.پ.گ (یگانهای مدافع خلق) و «قسد» (نیروهای سوریه دموکراتیک) در مناطق کردنشین شمال سوریه٬ ارتبط نزدیک دارد و دونالد ترامپ با فرمانده اصلی این نهادهای اقماری به نام مظلوم عبدی شاهین٬ به صورت تلفنی گفتوگو کرده و او را با لفظ جناب ژنرال مورد خطاب قرار میدهد.
این همان موضوعی است که ترکیه را خشمگین کرده است.
حامی آکسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه٬ در یک بیانیه رسمی به گزارش واشنگتن معترض شده و اعلام کرده که ارائه تعاریف وزارت امور خارجه آمریکا٬ به منزله حمایت دولت این کشور٬ از ترور و تروریسم است.
معضلی به نام فتحالله گولن
شاید اختلاف نظر بین ترکیه و واشنگتن در مورد ارائه تعریف تروریستی در مورد فعالیت شبکه گولن٬ به مراتب پچیدهتر از مساله پ.ک.ک باشد.
با آن که ارتباط جدی ژنرالهای مغز متفکر کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ ترکیه لو رفته است٬ اما واشنگتن هنوز هم زیر بار نرفته و حاضر نیست شبکه گولن را به عنوان مصداقی از یک گروه تروریستی مسلح تعریف کند.
مسئولین آمریکایی٬ در برابر درخواستهای مکرر تیم اردوغان در این مورد٬ به ذکر چنین بهانههایی اکتفا کردهاند:
۱.روند بررسی این موضوع بسیار پیچیده است و دولت آمریکا نمیتواند بر فعالیت دستگاه قضا تاثیر بگذارد و بهتر است تیم اردوغان به جای چانهزنی با کاخ سفید٬ در دادگاه اقامه دعوا کرده و آن را پیگیری کند.
۲.مدارک ارائه شده توسط سرویس اطلاعاتی میت و وزارتین دادگستری و امور خارجه ترکیه به واشنگتن٬ همچنان در حال بررسی است!
۳.گروه گولن٬ مداوماً در حال فعالیت آموزشی و فرهنگی است و اثری از فعالیت تروریستی مسلحانه توسط اعضای آن٬ دیده نشده است.
اما مقامات آنکارا به خوبی میدانند که دلایل واقعی دیگری وجود دارند که برخی از آنها عبارتند از:
۱.شبکه گولن با سرمایههای چند صد میلیارد دلاری خود٬ نه تنها در آمریکا بلکه در کشورهای دیگر نیز از نفوذ بالایی برخوردار است و لابیهای فراوانی برای محافظت از این شبکه٬ فعالیت میکنند.
۲.بخشی از شبکههای جاسوسی سیا و دیگر ارکان اطلاعاتی آمریکا و ناتو با گروه گولن در فعالیت بوده و هستند.
۳.برخی از چهرههای سیاسی و اطلاعاتی غرب٬ بیمیل نیستند که گروه گولن را به عنوان یک گفتمان التقاطی در آب نمک نگه دارند.
۴.آمریکا٬ تمایل ندارد که حکومت برآمده از حزب عدالت و توسعه٬ به طور کامل٬ آسوده خاطر و فارغ البال باشد.
مشکل فقط آمریکا نیست
اگر چه ترکیه فقط به گزارش ۲۰۱۹ وزارت امور خارجه آمریکا معترض شده٬ اما واقعیت این است که ترکیه برای اقناع دیگران در خصوص مبارزه با پ.ک.ک و شبکه گولن٬ فقط با واشنگتن مشکل ندارد و هر دو گروه٬ در اغلب کشورهای اروپایی٬ در حال انجام فعالیتهای جدی هستند.
در حال حاضر٬ پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن٬ با چند شبکه رادیویی و تلویزیونی٬ چندین روزنامه و مجله٬ چند انتشاراتی و صدها کادر فعال٬ در حال سازماندهی٬ فعالیت جذب نیرو و جذب دهها میلیون یورو کمک مالی است و اروپا مانعی بر سر راه آنان ایجاد نمیکند.
در همین حال٬ دهها تن از قضات٬ نویسندگان٬ نظامیان و فعالان اقتصادی گولنی که به اروپا گریختهاند٬ ثروت عظیم خود را به گردش درآورده و به زندگی عادی مشغولند و حتی بخش قبل توجهی از آنان٬ در سایه سپر امنیتی و حقوق بشری اروپا٬ نیازی نمیبینند که در خفا زندگی کنند. به عنوان مثال٬ ذکریا اوز از مهمترین قضات فراری گروه گولن٬ در آلمان٬ صاحب ویلا و املاک چند صد هزار یورویی است و با رفقای خود٬ در گردش و ارتباط است.
اروپاییها٬ هم حقوق بشر٬ آزادی فردی و دموکراسی را برای اعطای این قلمرو وسیع به پ.ک.ک و گولن بهانه میکنند و هم این که از واکنشهای جنجالی دهها هزار گولنی و کُرد مقیم این کشورها هراس دارند. علاوه بر این دو موضوع٬ حالا بسیاری از سران اروپا٬ دل خوشی از سیاستهای دولت اردوغان و حزب او ندارند و بدشان نمیآید که شمشیر داموکلس را بر سر اردوغان و رفقای او٬ نگه دارند.
تناقض در نگرش آمریکا
همچنان که در مورد تعریف تروریسم٬ بین ترکیه و آمریکا اختلاف نظر جدی وجود دارد و گزارش وزارت امور خارجه آمریکا٬ اعتراض ترکیه را به دنبال ٖآورده است. اما با این حال٬ دستگاه دیپلماسی آمریکا٬ در گزارش دیگری که در مورد «وضعیت قاچاق انسان در سال ۲۰۱۹ میلادی» تدوین شده٬ به این مساله اذعان کرده که پ.ک.ک٬ علاوه بر فعالیت در حوزه قاچاق انسان٬ تعداد قابل توجهی از کودکان کم سن و سال منطقه را از چنگ خانوادههایشان درآورده و آنها را از راه قاچاق به کوهستانها میرساند تا سلاح به دست بگیرند و در خدمت منافع سران پ.ک.ک٬ بجنگند.
در پایان باید گفت٬ آمریکا در ظاهر و در ادبیات رسمی و پروتوکلهای دیپلماتیک٬ ترکیه را به عنوان متفق و دوست نزدیک معرفی میکند اما وقتی که پای تحرکات ضدامنیتی مخفیانه و حفظ منافع به میان میآید٬ از همکاری با انواع و اقسام گروههای ضدترکیه٬ ابایی ندارد.
ترکیه نیز که به خاطر دلایل مختلفی همچون مداخله در غرب و شرق فرات٬ همکاری با روسیه٬ مداخله در ادلب و اوضاع و احوال لرزان اقتصادی٬ خود را نیازمند به حمایت آمریکا میبیند٬ از توان و امکان آن برخوردار نیست که به شکل جدی٬ قاطع و قدرتمندانه در برابر آمریکا موضعگیری کند.