انجمن بی تاوان: باغچلی رئیس MHP در مجلس ترکیه در بیانیه ای گفت: بگذارید اوجالان به پارلمان بیاید تا با فراکسیون DEM صحبت کند و اعلام کند که “تروریسم تمام شده و پ.ک.ک منحل شده است”.
این آغاز مرحله جدیدی در دستور کار سیاسی ترکیه بود. رسانه های کردی توجه زیادی به این موضوع داشتند و بسیاری از شخصیت ها، سیاستمداران و احزاب سیاسی نظرات خود را در این باره بیان کردند. حتی برخی ادعا می کنند که دولت با عبدالله اوجالان به توافق رسیده است و اوجالان پروتکل توافق را به قندیل فرستاده است که اگر قبول کردید، انجام دهید، اما حتی اگر قبول نکردید، ما توافق کرده ایم.
البته تا اینجا فقط یک ادعاست، اما ادعایی خالی نیست و از جهات مختلف نیاز به ارزیابی دارد. موضع پ.ک.ک در اینجا بسیار مهم است. علاوه بر این، موضع صلاح الدین دمیرتاش، رهبر سابق HDP نیز به وضوح اعلام شد. زمانی که اقدام مسلحانه پ‌ک‌ک در آنکارا انجام شد، دمیرتاش بیانیه‌ای صادر کرد و گفت: «ذهنیتی که تلاش می‌کند با خون به جستجوی راه‌حل مشکلات ما پایان دهد، باید بداند که اگر اوجالان ابتکار عمل را به دست بگیرد و بخواهد راه را برای سیاست باز کند، خواهد بود. ما هیچ رویکردی را که سیاست دموکراتیک و جستجوی صلح را تضعیف و دلسرد کند، نخواهیم پذیرفت. همه باید بر این اساس محاسبات خود را انجام دهند. ما هرگز اجازه نخواهیم داد کسانی که خواهان صلح هستند سرکوب شوند.»
با این حال، موضع DEM هنوز نامشخص است. بدیهی است که مواضع رهبری پ.ک.ک متفق القول است، زیرا هر بار که از ضرورت یک روند جدید و موضع اوجالان صحبت می کنند، آن را به وضوح بیان نمی کنند. می گویند: بگذارید اوجالان صحبت کند تا ببینیم چه می گوید. با این حال، یکی از نمایندگان “حزب دم”، برادرزاده عبدالله اوجالان، هنگام بازدید از امرالی، پیام اوجالان را به وضوح به مقامات منتقل کرد. با این حال، موضع قندیل همچنان نامشخص است. مقامات پ‌ک‌ک اظهاراتی کرده‌اند که گفته‌اند «تصمیم خلع سلاح با اوجالان نیست، بلکه با رهبری پ‌ک‌ک و کسانی است که سلاح دارند».
اگرچه پ.ک.ک می گوید اقدام آنکارا ربطی به این روند ندارد، اما واضح است که این اقدام پاسخی به موضع شخصی اوجالان است. این در واقع تلاشی برای توقف یک فرآیند شروع نشده است.
در این راستا، نقش چپ در درون «حزب دم» را نباید نادیده گرفت. در داخل DEM، نگرش چپ و آموزش چپ ترکیه بسیار مهم است.
چنگیز فرهنگر، نماینده حزب دم در دیاربکر، به نمایندگی از حزب دم در پارلمان سخنرانی کرد و این حادثه را «حادثه تروریستی» خواند. این خیلی جالب بود از آنجایی که اعضای HDP/DEM با اینکه بسیاری از فعالیت های مسلحانه پ.ک.ک را تایید نکرده و تا حدودی آن را محکوم کرده اند، این اولین بار است که آن را “تروریستی” می نامند.
پیام های دولت روشن است: این یک روند راه حل نیست، این یک روند “از بین بردن تروریسم” است.
اما در میان سیاستمداران و احزاب این خواسته عمومی وجود دارد که این جنگ، جنگی نیست که به نفع آرمان آزادی کردها و کردستان باشد، برعکس، کردها از این جنگ متضرر خواهند شد. پ‌ک‌ک باید به‌طور یک‌جانبه سلاح‌ها را زمین بگذارد و در یک مبارزه سیاسی مدنی شرکت کند تا راه را برای گفت‌وگو و سیاست دموکراتیک هموار کند.
در واقع، اظهارات باغچلی در ابتدا باعث شوک شد. هیچ کس باور نمی کرد که باغچلی چنین اظهاراتی را بیان کند. این سیاست اردوغان و دولت ترکیه بود که فقط از دهان باغچلی به منصه ظهور رساندند. این اعتقاد وجود داشت که اردوغان لازم است اقدامی انجام دهد، اما باغچلی بزرگترین مانع بود. معلوم می شود که اردوغان این را به یکی از راه های خود حل کرده است.
حوادث در این زمینه اکنون باز است. هر کسی نظر خود را دارد. مهمتر از همه، تصمیم گیرندگان جنگ در ترکیه، کردستان و خاورمیانه نمی خواهند پ.ک.ک سلاح ها را زمین بگذارد. تأثیر برخی احزاب بر رهبری پ.ک.ک ممکن است بیشتر از اوجالان بر رهبران پ.ک.ک باشد.
من فکر می کنم عبدالله اوجالان این «روند» را آخرین فرصت خود می داند و از پ ک ک می خواهد که سلاح های خود را رها کند و وضعیت خود را تغییر دهد. اگر پ.ک.ک درخواست اوجالان را رد کند، اوجالان حاضر است پ.ک.ک را رد کند. این چه معنایی برای سیاست پ.ک.ک خواهد داشت، مشخص نیست.
از سوی دیگر، این روند بسیار باز است. این روند «آزادی اوجالان و انحلال پ‌ک‌ک» است. زیرا دولت می داند که اوجالان و پ.ک.ک به تنهایی نماینده همه کردهای ترکیه نیستند. علاوه بر پ‌ک‌ک، احزاب سیاسی دیگر، سازمان‌های جامعه مدنی کرد، بالاتر از همه توده‌های کردی وجود دارند که سیاست‌های پ‌ک‌ک را رد می‌کنند، و برخی کردها نیز هستند که اگرچه مدعی راه‌حل هستند، اما به سیاست دولتی نزدیک‌تر هستند. این را باید جدی گرفت.
نکته دیگری هم وجود دارد که جدا از برخی اقدامات گاه و بیگاه، جنگ پ.ک.ک عمدتاً در شمال عراق است. نیروهای مسلح پ ک ک هم اکنون در اقلیم کردستان حضور دارند. همچنین لازم به ذکر است که درگیری میان ارتش ترکیه و چریک های پ.ک.ک در جنوب این کشور است.
فراموش نکنیم که سیاست دولت ترکیه در قبال سوریه نیز دلیلی اساسی برای آغاز این گفت وگو است.
بدون شک می توان گفت خاموش کردن سلاح‌ها و متمدن کردن پ‌ک‌ک به هر طریق آغازی برای آماده‌سازی زمینه بهتر و تا حدودی دموکراتیک‌تر برای سیاست از طریق گفت‌وگو و استفاده از روش‌های دموکراتیک خواهد بود. کردها می توانند خواسته های خود را بیان کنند و برای حقوق ملی خود در محیطی دموکراتیک تر مبارزه کنند.
