۱۵ آبان ۱۴۰۳

چگونگی تامین منابع مالی گروهک ‌های تروریستی

  • ۲۰ آذر ۱۳۹۹
  • ۵۵۹ بازدید
  • ۰

به گزارش انجمن بی تاوان، در غرب ‌آسیا و آفریقا هیچ گروه تروریستی ‌ای وجود ندارد که آمریکا به ‌طور مستقیم یا با واسطه در شکل ‌گیری آن نقش نداشته باشد. از القاعده تا بوکوحرام و از داعش تا جبهه ‌النصره همگی به شکلی به آمریکا و کمک‌ های مالی و تسلیحاتی این کشور وابسته بوده و هستند. این پیوستگی به ‌حدی رسیده است که آمریکا برای نجات تروریست‌ های وابسته به خود که در محاصره گرفتار شده ‌اند، از نیروی هوایی خود بهره می گیرد. شاید همین رابطه پدر و فرزندی است که هم آمریکا و هم گروهک‌ های تروریستی علاقه زایدالوصفی به نفت دارند. در سوریه و عراق یکی از اصلی ترین اهداف گروه‌ های تروریستی تسلط بر چاه‌ های نفت و فروش آن به ‌صورت قاچاقی به ترکیه و اقلیم کردستان بود. با شکست داعش در سوریه و تسلط شبه ‌نظامیان کرد تروریست بر چاه‌ های نفت این منطقه، پای آمریکا به منابع نفتی شمال سوریه باز شده است.
منابع درآمدی گروه ‌های تروریستی منطقه پیچیده‌ تر از قبل شده و این گروه‌ ها برای تامین منابع مالی خود، ابزارهای متنوعی در اختیار دارند.

منابع مالی‌ تروریست‌ ها چگونه تامین می شود؟
تقریبا می توان گفت در غرب ‌آسیا و آفریقا هیچ گروه تروریستی ‌ای وجود ندارد که آمریکا به ‌طور مستقیم یا با واسطه در شکل ‌گیری آن نقش نداشته باشد. از القاعده تا بوکوحرام و از داعش تا جبهه ‌النصره همگی به شکلی به آمریکا و کمک‌ های مالی و تسلیحاتی این کشور وابسته بوده و هستند. این پیوستگی به ‌حدی رسیده است که آمریکا برای نجات تروریست‌ های وابسته به خود که در محاصره گرفتار شده ‌اند، از نیروی هوایی خود بهره می گیرد. شاید همین رابطه پدر و فرزندی است که هم آمریکا و هم گروهک‌ های تروریستی علاقه زایدالوصفی به نفت دارند. در سوریه و عراق یکی از اصلی ترین اهداف گروه‌ های تروریستی تسلط بر چاه‌ های نفت و فروش آن به ‌صورت قاچاقی به ترکیه و اقلیم کردستان بود. با شکست داعش در سوریه و تسلط شبه ‌نظامیان کرد تروریست بر چاه‌ های نفت این منطقه، پای آمریکا به منابع نفتی شمال سوریه باز شده است.

ماه گذشته وزارت دفاع روسیه تصاویر ماهواره ‌ای از برخی مناطق سوریه منتشر کرد که نشان می داد نیروهای آمریکایی چتر امنیتی برای قاچاق نفت سوریه ایجاد کرده ‌اند و با وجود تحریم نفت این کشور از سوی آمریکا، با راهزنی بین‌المللی، ماهانه حدود ۳۰ میلیون دلار درآمد دارند. آمریکا در سوریه همان کاری را می کند که گروهک‌ های تروریستی زمانی که بر چاه‌ های نفت مسلط می شدند، می کردند. آمریکایی‌ها یکی از دلایل حضور خود در شمال سوریه را حفاظت از چاه‌ های نفت این مناطق اعلام می کنند. بشار اسد، رئیس‌ جمهور سوریه اقدام آمریکا را همچون داعش و النصره، دزدی نفت می داند. او روز گذشته در گفت‌و‌گو با شبکه «فونیکس چین» درباره تصمیم ترامپ جهت خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و پس گرفتن حرفش در این باره نیز تاکید کرد: «سیاست آمریکا برگرفته از لابی‌ هاست. این کشور تحت اصول اداره نمی شود، این کشور را منافع آن سازمان‌ ها اداره می کنند، اگر منافع‌ شان در اشغال چاه‌ های نفت و سرقت نفت و فروش آن به هر شکلی باشد این کشور و این سیستم به‌ منظور خواسته این نهادها صرف‌ نظر از قوانین بین‌المللی و حتی قانون آمریکایی در این مسیر گام خواهد برداشت.»

او درباره حفاظت چاه‌ های نفت در شرق فرات در سوریه توسط آمریکایی‌ ها گفت: «قبل از حضور آمریکایی ‌ها، جبهه النصره در ابتدا از این چاه‌ ها بهره ‌برداری می کرد و بعد از اینکه داعش آمد و النصره را بیرون کرد به‌ سرقت نفت ادامه داد و آن را از طریق ترکیه به فروش می ‌رساند، ترکیه همدست با همه این گروه‌ هاست.» سرقت نفت و کسب درآمدهای سرشار، پدیده جدیدی است که گروهک‌های تروریستی در چند سال گذشته و به ‌ویژه در عراق و سوریه آن را تجربه کردند. تا پیش از آن، گروهک‌ های تروریستی برای ادامه حیات به منابع مالی کشورهای غربی و کشورهای مرتجع منطقه نیاز داشتند. این گزارش منابع مالی گروهک ‌های تروریستی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا را بررسی کرده است.

تامین هزینه‌ های یک ‌شبه دولت
گروه‌ های تروریستی ابتدا با تشکیل ساختارهای نظامی به دنبال خارج کردن یک جغرافیای معین از کشوری هستند که با نظام مستقر با آن درگیری دارند. این جغرافیا متفاوت از یک شهر مورد منازعه یا چند روستاست. در این مرحله باید یک شهر همراه منطقه مجاور آن یا چند شهر و حتی یک استان به تصرف گروه تروریستی در بیایند. در این گام گروه تروریستی باید برای اداره مناطق مفتوحه خود ساختارهای شبه‌ دولتی ایجاد کند تا ضمن اداره امور روزمره و زندگی مردم در مناطق اشغالی بتواند نهادهای لازم برای بقای خود در جغرافیای اشغالی را تضمین یا حداقل برای مدتی تمدید کند. ایجاد نهادهای شبه‌ دولتی به گروه‌ های تروریستی که بر مبنای تفکرات ایدئولوژیک شکل گرفته ‌اند این فرصت را می دهد که با استفاده از نهادهای آموزشی اقدام به گسترش تفکرات تکفیری کرده و نیروهای جدید را برای تزریق به ساختارهای نظامی خود فراهم آورند. از این نقطه به بعد و با افزایش تعداد نیروهای نظامی و به تبع آن هزینه‌ های نظامی گروه‌ های تروریستی آنها نیاز به منابع مالی گسترده ‌تری برای تامین تسلیحات دارند. این گروه‌ ها گرچه در ابتدای تحرکات خود می توانند تنها به تسلیحات سبک و نیمه‌ سنگین تکیه کرده و با استفاده از شکاف ‌های مذهبی-قومی و نیز استفاده از اصل غافل گیری منطقه ‌ای را به اشغال خود در بیاورند، اما برای ادامه این روند نیاز به تامین تسلیحات بیشتری دارند تا به وسیله آنها از جغرافیای خود محافظت کنند. برای مثال آغاز حملات برای اشغال یک شهر نیازی به تجهیزات ضد هوایی ندارد، اما برای نگهداری از این مناطق گروه‌ های تروریستی باید به فکر تدارک تجهیزات ضد هوایی چه در سطح پایین شامل توپ ‌های ضدهوایی ۲۳ میلی ‌متری و موشک‌ های دوش پرتاب باشد.با تصرف جغرافیا، یک گروه تروریستی زیرزمینی تبدیل به یک ساختار شبه ‌دولتی با محدوده جغرافیایی می شود. این شبه‌ دولت ‌ها برای ادامه حیات نیازمند تدوین ساختارهای دولتی متولی امور مالی، تجاری، کشاورزی، خدماتی و همچنین یک ارتش کوچک هستند. ایجاد تمام این نهادها نیاز به تامین منابع مالی توسط گروه‌ های تروریستی دارد. گروه‌ های تروریستی برای تامین منابع مالی خود، ابزارهای متنوعی در اختیار دارند. بخشی از این منابع در ادامه آمده است:
۱- فروش نفت و مواد معدنی: صادرات نفت از چاه‌ های نفت خام، فروش مواد پتروشیمی به دست آمده در پالایشگاه‌ ها و نیز استفاده از معادن موجود در مناطق اشغالی کشورها
۲- مالیات: دریافت مالیات از مردم مناطق تحت تصرف شامل مالیات بر درآمد کارمندان، کسب ‌و کارها و کارخانه‌ های تولیدی و محصولات کشاورزی
۳- امور خدماتی: درآمد از امور خدماتی در شهرهای مورد تصرف مانند برق و صدور گذرنامه
۴- باج و گروگان ‌گیری و مصادره اموال: باج‌گیری و مصادره اموال مخالفان، مردم و عشایر و همچنین دریافت پول برای آزادی اتباع خارجی دستگیر شده در مناطق تحت تصرف
۵- جزیه: جزیه مبلغی است که از غیر مسلمانان یا همان اهل کتاب در سرزمین ‌های اسلامی دریافت می شود.
۶- فروش برده: فروش زنان اقوام مختلف به ‌عنوان برده، گروه‌ های تروریستی آنها را جزو غیر مسلمانان می دانند.
۷- کمک‌ های طرفداران: ایجاد شبکه‌ های مالی برای جمع ‌آوری و ارسال کمک‌ های مالی از طرفداران این گروه‌ ها از سراسر جهان
۸- کمک‌ های خارجی: دریافت پول، تجهیزات و تسلیحات از محل کمک‌ های متحدان. در غرب آسیا و آفریقا این کمک ‌ها توسط آمریکا، عربستان سعودی، قطر، ترکیه و امارات تامین می شود.
۹- سرمایه بانک ‌ها و موسسات دولتی: این نقدینگی ‌ها بعد از اشغال، به تصرف گروه‌ های تروریستی در آمده است.
۱۰- آثار باستانی و عتیقه‌: اشیای تاریخی عمدتا از طریق شبکه‌ های اجتماعی در فیسبوک یا بازار سیاه در کشورهای دیگر به فروش می‌ رسد.
۱۱٫ مواد مخدر: تقریبا تمام گروه‌ های تروریستی، در تامین منابع مالی خود به تجارت مواد مخدر به‌ عنوان تجارتی پرسود نیز می‌پردازند.
داعش
گروه داعش ابتدا زیر لوای گروه تروریستی القاعده به نبرد با نیروهای دولت سوریه پرداخت اما از سال ۲۰۱۴ به بعد و با بروز اختلاف میان اعضای القاعده و نیز قدرت‌ گیری هسته شکل‌دهنده داعش، این گروه رسما از القاعده جدا شد. داعش با جدا ساختن مناطقی از تصرفات گروه القاعده و شاخه نظامی آن در سوریه (جبهه النصره) توانست قدرت خود را در مناطق شرقی و شمال شرقی سوریه مستحکم کند، مناطقی که تقریبا تمام منابع نفت و گاز و تاسیسات پالایشگاهی سوریه را در خود جای داده است. گروه داعش پس از تصرف مناطق شرقی سوریه شهر رقه مرکز استانی به همین نام را پایتخت خود قرار داد و در سال ۲۰۱۴ با اشغال یک ‌چهارم خاک عراق، شهر موصل مرکز استان نینوا را به‌عنوان دومین شهر بزرگ عراق پایتخت خود نامید. با اشغال عراق داعش که کنترل اکثر منابع نفتی سوریه را در دست داشت، یکی از قدیمی ترین استان‌های نفت‌خیز عراق را نیز در اختیار داشت. نفت موصل گرچه درصد کمی از تولید نفت عراق را در بر می گرفت اما همین مقدار هم برای یک گروه تروریستی غنیمت بود. براساس گزارش منتشرشده در این زمینه داعش نفت و مشتقات نفتی تولیدی در مناطق اشغالی خود در سوریه و عراق را به کشورهایی مانند ترکیه و اقلیم کردستان عراق می ‌فروخت.
در سال ۱۳۹۴ داعش بر هفت حلقه چاه نفت و دو پالایشگاه در عراق تسلط یافت و کنترل هفت حلقه چاه نفت از ۱۰ حلقه چاه نفت سوریه را نیز در اختیار گرفت. این گروه از طریق این تاسیسات روزانه ۴۵ هزار بشکه نفت را به ترکیه و اقلیم کردستان می ‌فروخت. قیمت نفت صادراتی این گروهک درحالی که قیمت نفت در آن زمان بیش از ۱۰۰ دلار بود ارزشی در حدود ۲۰ تا ۶۰ دلار داشت. داعش از این راه ماهانه ۴۰ میلیون دلار درآمد کسب می کرد. البته برخی منابع این درآمدها را تا ماهی ۹۰ میلیون دلار نیز تخمین زده ‌اند. بر این اساس داعش تنها در سال ۱۳۹۴ سالانه حداقل ۴۸۰ میلیون دلار و حداکثر یک میلیارد و ۸۰میلیون دلار درآمد داشته است. منبع درآمد دیگر داعش که حتی برخی میزان آن را بیشتر از درآمدهای نفتی این گروه می دانند، تجارت مواد مخدر است. برخی منابع درآمد فروش مواد مخدر توسط این گروه را تا یک میلیارددلار در سال تخمین زده ‌اند. داعش در کنار بهره‌گیری از مواد مخدر تولیدی در افغانستان، در مناطقی مانند «حمام العلیل» و «محلبیه» تولید و کشت تریاک و حشیش داشت. این گروه با دستیابی به کارخانه‌ های تولید دارو از چنین تاسیساتی برای تولید مواد مخدر و روانگردان در مقیاس بزرگ استفاده می کرد. این گروهک پس از یک ماه تسلط بر مجموعه کارخانه‌ های دارویی «آسیا» در شهر حلب، از آن برای تولید قوی ترین و خطرناک‌ترین داروهای روانگردان و مخدر استفاده کردند. جز نفت و مواد مخدر، سرقت از بانک‌های مناطق اشغالی نیز منبع درآمد خوبی برای داعش بوده است. آنان پس از اشغال استان نینوا ۴۳۰ میلیون دلار از موجودی بانک ‌های این استان را به سرقت بردند.
تجارت همه ‌چیز و همه ‌کس
جز این موارد گروه داعش با تصرف مناطق باستانی سوریه دست به حفاری در این مناطق می ‌زد. تنها در یکی از موارد این گروه با تصرف مناطقی از غرب القلمون در دمشق با حفاری‌ هایی که صورت داد توانست به اشیایی به قدمت بیش از هشت هزار سال دست پیدا کند. کارشناسان ارزش این اشیای باستانی را که در بازار سیاه به فروش رسیده ۳۶ میلیون دلار تخمین زده ‌اند. داعش در کنار این منابع درآمدی سعی می کرد از مردم مناطق اشغالی و نیز اقلیت‌ های مذهبی موجود در آن و حتی اماکن شهری درآمدزایی کند. تهدید مردم و اقلیت‌های مذهبی به کشتن آنان و دریافت مبالغی به‌ عنوان فدیه و خراج، در اختیار گرفتن تمامی پارکینگ ‌های شهر موصل و اخذ ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ دینار از رانندگان برای پارک خودرو و مالیات‌ گذاری ۳۵ درصدی روی داروهای شهر موصل مواردی از این دست است. حجم مالیات‌های دریافتی و نیز غارت اموال مردم توسط گروه داعش در سال ۲۰۱۳ و تنها در استان الانبار عراق ماهانه هشت میلیون دلار بوده است. در این میان آدم‌ربایی نیز برای کسب درآمد مورد توجه داعش بوده است. نرخ مبلغ پرداختی برای آزادی گروگان‌ ها در سال ۲۰۰۳ و ابتدای اشغال عراق حدود ۱۰۰ هزار دلار بود ولی داعش پس از تسلط بر مناطقی از این کشور آن را به ۱۰ میلیون دلار رساند. داعش از برده ‌فروشی به ‌ویژه دختران ایزدی و کرد نیز درآمدهای چند صد هزار دلاری به دست آورد. جدا از این منابع درآمدی، یکی از اصلی ترین منابع مالی داعش که بیشترین اثر و نقش را در تاسیس و پاگیری این گروهک داشته، کمک ‌های مالی و تسلیحاتی کشورهای منطقه و غربی بوده است.
کشورهایی مانند آمریکا و عربستان سعودی با استفاده از ارتباطی که با گروه‌ های تکفیری داشته و شرایط فعالیت را برای آنها فراهم کرده بودند، در ابتدا وظیفه تامین مالی این گروه را بر عهده داشتند. طبق گزارش‌های موجود کمک‌های مالی عربستان سعودی برای داعش، ابتدا در حساب شرکت‌هایی تجاری در لندن قرار می گرفت و سپس به چندین حساب در بانک‌ های اقلیم کردستان عراق منتقل می شد تا به دست داعش برسد. داعش از این مبالغ برای پرداخت رشوه به کارمندان و نظامیان دولت ‌های سوریه و عراق و همچنین پرداخت حقوق نیروهای خود و تامین سلاح استفاده می کرد.
جبهه ‌النصره
«جبهه‌ النصره» شاخه القاعده در سوریه، اواخر سال ۲۰۱۱ تاسیس شد. رویترز درباره این گروهک نوشته که عامل بسیاری از بمب‌گذاری‌های هولناک در دمشق و حلب بوده است و فقط در یکی از روزهای ماه نوامبر سال ۲۰۱۲ این گروه ۴۵ حمله و عملیات نظامی در دمشق، حمص و درعا انجام داده است. تنها در یک عملیات انتحاری این گروه، ۶۰ نفر کشته شدند. پس از شکل‌گیری این گروهک در سوریه، منابع تامین مالی آن یکی از سوالات کارشناسان مسائل نظامی بود. چند سال بعد مشخص شد یکی از تامین‌ کنندگان اصلی جبهه النصره، خیریه‌ های به ‌اصطلاح مردمی در کویت بوده ‌اند.
سلفی‌های برجسته در کویت، در شبکه‌ های اجتماعی شان، درخواست‌ هایی به ‌منظور جمع ‌آوری کمک برای گروه‌ های مسلح در سوریه داشته ‌اند. روزنامه واشنگتن ‌پست در گزارشی به نقل از منابعی از خزانه‌داری آمریکا میزان این کمک‌های نقدی را صدها میلیون دلار تخمین زد. اما این تنها منبع درآمدی این گروه که بعدها نام خود را به «تحریر‌الشام» تغییر داد، نبود. سال ۲۰۱۷ «محمد محمود مرتضى» در مقاله ‌ای در تارنمای العهد جزئیاتی از منابع مالی این گروهک را افشا کرد. براساس آنچه او نوشت گروهک تروریستی النصره بخش زیادی از هزینه‌ های خود را از طریق مالیات به‌دست می‌ آورد. النصره روی گذرگاه زمینی «باب الهوی» در مرز سوریه با ترکیه، عوارضی ‌ای ایجاد کرده بود و تنها در ازای پرداخت عوارضی اجازه عبور صادر می کرد.علاوه‌بر این گذرگاه، این گروهک با ایجاد دفتری ویژه و گماردن یکی از نیروهای خود برای اداره آن، روزانه از حدود ۲۰۰ دستگاه کامیون که از این گذرگاه مرزی عبور می کردند، حدود ۶ هزار لیره سوریه، عوارض می گرفت. علاوه‌ بر این منابع، پس از عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه، شرکت «وتد» متعلق به این گروه تروریستی، مسئولیت تجارت سوخت در شمال سوریه را بر عهده گرفت و با توجه به اینکه عملیات نظامی در شمال سوریه موجب شده بود تا جاده‌ های اختصاصی عفرین برای تجارت سوخت مسدود شوند، این مساله فرصتی ایجاد کرد تا النصره، انحصار خرید و فروش سوخت از دروازه ترکیه را به‌دست آورد. علاوه‌ بر اینها، پس از امضای توافقنامه «سوچی»، به‌جای آنکه از نفوذ تحریر‌الشام کاسته شود، این گروه تروریستی اقدام به تشکیل دولت نجات کرد و همانند دولت‌ های سنتی، قوانینی را نیز وضع کرد که از جمله آن، قوانین مربوط به پرداخت مالیات مانند مالیات آب، برق و خدمات برای ساکنان ادلب است. مشابه تمامی گروهک‌ های تروریستی، النصره آدم‌ ربایی نیز با هدف باج‌ گیری و کسب درآمد انجام می داد. این گروهک در اقدامی پیشرفته ‌تر از داعش، بانکی را نیز با عنوان «بانک الشام» در ادلب افتتاح کرد.
جند الشیطان
گروه تروریستی «سربازان خدا» که در ایران به دلیل جنایاتش به «جیش ‌الشیطان» مشهور است، یک سازمان تروریستی بود که سال ۱۳۸۲ در سیستان و بلوچستان تاسیس شد. این گروه درحالی که خود را مدعی احقاق حقوق قوم بلوچ و اهل تسنن معرفی می کرد، چندین بار طی عملیات ‌های مختلف دست به کشتار دسته‌ جمعی مردم در این مناطق زد. در یکی از این جنایت ‌ها با بستن جاده زاهدان-زابل در فاجعه ‌ای که به نام «تاسوکی» معروف شد، بیش از ۲۱ نفر از مردم شامل بلوچ‌ ها و اهل تسنن را به قتل رساند. پس از دستگیری عبدالمالک ریگی رهبر این گروه در سال ۱۳۸۸ و اعدام او، اعضای جیش ‌الشیطان اعلام کردند از این پس «محمد ظاهر بلوچ» را به‌ عنوان رهبر خود می شناسند. علی‌رغم این اقدام بدنامی گروه جیش الشیطان در میان مردم بلوچستان به دلیل کشتارهایش باعث شد آنها نام گروه خود را از «سربازان خدا» به «جیش العدل» تغییر بدهند. این گروهک با نام مستعار صلاح‌ الدین فاروقی با مرامنامه و شیوه عملکرد جدید با تاکید بر هدف قرار ندادن مردم عادی به وجود آمد. اما علی‌رغم این مساله این گروه تروریستی تا به ‌حال چند بار با حمله به پاسگاه‌ های مرزی ایران در مرز با پاکستان به کشتار و ربایش مرزبانان ایرانی و بسیجیان بلوچ دست زده است. جیش‌العدل همچنین یکی از حامیان گروه‌ های تروریستی در سوریه است. اصلی ترین منابع مالی این گروه دریافت کمک‌های مالی از سوی آمریکا، عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس است. قاچاق مواد مخدر، قاچاق سوخت و آدم‌ربایی از دیگر منابع مالی این گروه به شمار می‌ رود.
بوکوحرام
«جماعه اهل السنه للدعوه و الجهاد» یا همان «بوکوحرام» در ابتدای شکل‌گیری در سال ۲۰۰۲، به‌صورت مسالمت ‌آمیز در قالب جنبشی تبلیغی فعالیت می کرد، اما از سال ۲۰۰۹ و پس از کشته‌شدن «محمد یوسف»، رهبر این گروه به‌تدریج خشونت را در دستور کار خود قرار داد. آنها به‌دنبال تلاش برای سرنگونی نظام سکولار و اجرای قاطعانه آموزه‌ های شریعت اسلامی در سراسر نیجریه، ایجاد دولت اسلامی و تغییر نظام آموزشی در این کشور هستند. این گروه تروریستی همچون سایر گروه‌ های سلفی ساختاری سلسله‌ مراتبی و هرمی دارد. مجله «فوربس» آمریکا و روزنامه اقتصادی «لزیکو»ی پاریس، درآمد سالانه این گروهک را ۲۵ میلیون دلار تخمین‌زده و آن را جزء ۱۰ سازمان تروریستی ثروتمند جهان معرفی کرده است. بوکو حرام در سال ۲۰۱۴ توانست بر بخش ‌های وسیعی از مناطق شمال نیجریه برابر با مساحت کشور بلژیک تسلط یابد؛ ازاین‌رو، ابوبکر شیکاو، رهبر این گروه، در اوت همان سال تشکیل «دولت خلافت» را در این کشور اعلام کرد. تمرکز اصلی حملات تروریستی بوکو‌حرام بر دشمن نزدیک یعنی مسیحیان و مسلمانان به ‌ویژه شیعیان نیجریه است. بوکوحرام که طرفدارانی در ۱۹ استان شمالی نیجریه، جمهوری نیجر، چاد، کامرون و سودان دارد، سال ۲۰۱۵ به داعش پیوست و «ابوبکر شیکاو» رهبر آن با «ابوبکر البغدادی»، خلیفه خودخوانده داعش بیعت کرد و نام گروهش را «ولایت غرب آفریقای دولت اسلامی» گذاشت. اما این همکاری خیلی ادامه پیدا نکرد چراکه چند ماه بعد داعش، فرد دیگری را به‌عنوان رهبر بوکوحرام معرفی کرد و باعث دودستگی این گروهک شد.برخلاف داعش، این گروهک دسترسی به چاه‌ های نفت ندارد و از منابع دیگر نیازهای مالی خود را تامین می کند. بر اساس اسناد منتشرشده از سوی ویکی‌لیکس، یکی از حامیان اصلی این گروهک، سفارت آمریکا در نیجریه است.
اسناد ویکی‌لیکس می گوید: «سفارت آمریکا در نیجریه از این گروه شورشی حمایت مالی می کند تا نیجریه به ‌عنوان یک رقیب راهبردی بالقوه در قاره آفریقا نباشد و در‌عین‌حال سفارت آمریکا به مقامات ارشد نیجریه در قبال عمل در راستای منافع آمریکا حق شهروندی می دهد.» ویکی ‌لیکس فاش کرده که در دسامبر سال ۲۰۱۱، دفتر سیا در الجزایر در حدود ۴۰ میلیون نایرا (واحد پول نیجریه) به بوکوحرام برای همکاری بلندمدت با این سازمان داده است.نشریه «فارین پالیسی» در گزارشی نوشت که «بوکوحرام از ماهی‌فروشان نیجری که محصول‌شان را برای فروش به نیجریه صادر می کنند نیز کسب درآمد می کند.» علاوه‌بر این بوکو‌حرام بیشتر بر اعمال مالیات بر اجناسی که قابل تجارت باشند، دزدی از بانک ‌ها و غارت دهکده‌ هایی که به آنها حمله می کنند و گروگانگیری افراد محلی و شهروندان کشورهای غربی تکیه دارد.در آفریقا گفته می شود تجارت عاج فیل، یکی از مهم ‌ترین منابع مالی بوکوحرام است. عاج در کشور مبدا، کیلویی ۱۰۰ دلار به‌ واسطه‌ ها فروخته می شود، اما زمانی که به چین یا تایلند می‌ رسد کیلویی ۲۱۰۰ دلار قیمت پیدا می کند.
القاعده
هجوم شوروی در سال ۱۹۷۹ به افغانستان باعث شد آمریکا و متحدانش مانند عربستان ‌سعودی و امارات برای متوقف ‌کردن ماشین جنگی مسکو، دست به هر کاری بزنند. محور اصلی این اقدام‌ها تشکیل گروه‌ های جهادی از میان مسلمانان افغانستان برای مبارزه مسلحانه علیه اشغالگران روس بود. در چنین وضعیتی گروه القاعده با هدایت آمریکا و حمایت‌ های فکری و مالی عربستان به رهبری اسامه‌بن‌لادن تبعه سعودی در پیشاور پاکستان تاسیس شد. اعضای این گروه اغلب از میان مسلمانان تندرویی بودند که توسط مدارس علمی وهابی از کشورهای عربی مانند خود عربستان به افغانستان اعزام می شدند. اعضای این گروه که عقبه خود را در پاکستان قرار داده بودند، برای جذب نیرو از مدارس وهابی استفاده کرده و حقوق نیروهای خود و هزینه‌ های تسلیحاتی خود را به ‌طور مستقیم از حکومت عربستان‌سعودی دریافت می کردند. به‌جز دریافت کمک‌های دولتی عربستان‌سعودی این گروه اقدام به جمع ‌آوری پول از میان تجار و ثروتمندان سعودی نیز می کرد چه اینکه خانواده اسامه‌بن لادن خود دارای شرکت‌ های بزرگ و متعددی در امور خدماتی بودند. پس از درگیر شدن این گروه با آمریکا و مقصر دانستن این گروه در حمله‌ به برج‌ های دو قلوی سازمان تجارت جهانی و نیز ساختمان پنتاگون، روابط میان دو طرف به تنش بی ‌سابقه ‌ای رسید.
آمریکا در پی این حمله و برای مجازات گروه طالبان که به القاعده در افغانستان پناه داده بود، به افغانستان حمله و حکومت طالبان در کابل را سرنگون کرد. در این مرحله به ظاهر دو متحد و منبع تامین مالی القاعده، دشمنان این گروه شدند و مبارزه ‌ای دامنه‌دار را برای ریشه‌کنی آن آغاز کردند. این مبارزات در عربستان و از سوی نهادهای امنیتی این کشور نیز به‌ شدت پیگیری شد و افراد مرتبط با القاعده بازداشت شده یا مورد تعقیب قرار گرفتند. القاعده از این پس مجبور بود برای کسب درآمد راهی دیگر بیندیشد. یکی از بهترین راه‌ ها برای القاعده که توانسته بود شاخه‌ های مختلف خودش را در خاورمیانه ایجاد کند، بهره ‌گیری از درآمدهای گروگانگیری بود. به گفته منابع آگاه القاعده در دو سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بیش از ۲۰ میلیون دلار درآمد از محل گروگانگیری‌هایش داشته است. تنها در یک نمونه «حامد کرزی»، رئیس‌جمهوری سابق افغانستان در سال ۲۰۱۰ میلادی مبلغ پنج میلیون دلار از منابع مالی تحت نظارت سیا برای آزادی «عبدالخالق فرحی»، ژنرال سابق کنسولگری این کشور که توسط گروه القاعده ربوده شده بود، پرداخت کرد.
تجارت مواد مخدر حوزه دیگری است که القاعده تامین امنیت آن را از محل تولید یعنی افغانستان تا محل مصرف و توزیع در غرب برعهده دارد. گروه‌ های وابسته به القاعده در کشورهای مغرب عربی مانند الجزایر و مراکش وظیفه تامین امنیت قاچاق مواد مخدر را بر عهده دارند و برای هر کیلوگرم مواد مخدر دو هزار دلار دریافت می کنند. براساس گزارش روزنامه «آبزرور» اعضای القاعده در این کشورها در زمینه قاچاق سیگار نیز دست دارند و با استفاده از نیروهای مسلح خود و نفوذی که در نهادهای دولتی و قبایل مرزی دارند، دست به قاچاق سیگار می‌زنند. بر مبنای گزارش دستگاه‌ های اطلاعاتی غربی یکی از شخصیت‌های اصلی قاچاق سیگار القاعده در الجزایر، فردی به نام «مختار بالمختار» است که از اوایل دهه۹۰ میلادی به یکی از سرکردگان القاعده در مغرب عربی تبدیل شده و از محل قاچاق سیگار در این مناطق به ثروتی در حدود یک میلیارد دلار رسیده و هم‌اکنون به «آقای مالبرو» مشهور است.
الاحوازیه
گروه تروریستی الاحوازیه در سال ۱۳۷۵ تشکیل شد. بمب گذاری در فرمانداری اهواز، سازمان مدیریت و برنامه ‌ریزی، سازمان مسکن و شهرسازی، شرکت طرح توسعه نیشکر خوزستان و همچنین برخی چاه‌ های نفتی ایران در خوزستان و انفجار دو بمب در روز بیست ‌و سوم مهر سال ۱۳۸۳ در خیابان نادری و کشته شدن ۶ شهروند اهوازی از جمله اقدامات تروریستی این گروه است. بزرگ‌ترین جنایت این گروه صبح ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ در جریان برگزاری رژه نیروهای مسلح در اهواز اتفاق افتاد، جایی که اعضای مسلح الاحوازیه با حمله به این مراسم آن را به رگبار بستند. تعداد کشته ‌شدگان ۲۵ نفر و مجروحان این حادثه بین ۶۵ تا ۷۰ نفر اعلام شد. الاحوازیه در انجام این عملیات با گروه داعش همکاری داشت. هدف اصلی این گروه تجزیه ‌طلبی و تقریبا تنها منبع مالی آن کمک ‌های عربستان سعودی و امارات است. این دو کشور برای بی ‌ثبات‌ سازی و ایجاد بحران در مناطق نفت ‌خیز، پرجمعیت و مرزی ایران در استان خوزستان کمک ‌های مالی بسیاری در اختیار الاحوازیه قرار می دهند. این گروه با استفاده از این کمک ‌ها سعی دارد در خوزستان جوانان را به سمت وهابیت بکشاند و آنها را برای جدایی خوزستان از ایران تحریک کند.
پژاک شاخه ایرانی پ ‌ک ‌ک
گروه پژاک در ۴ آوریل ۲۰۰۳ در سالروز تولد «عبدالله اوجالان»، رهبر گروه تروریستی پ‌ک‌ک تاسیس شد. این گروه که هدف خود را ایجاد حکومت دموکراتیک در مناطق کردنشین ایران و حتی تجزیه آن اعلام کرده است، دارای سه هزار نیرو در مناطق کردنشین ایران و کشورهای عراق و ترکیه است. پژاک علی‌رغم شعارهای ملی گرایانه کردی که در ظاهر اعلام می کند در باطن ابزاری در دست برخی رهبران آن است تا سوار بر احساسات ملی گرایانه برخی از اکراد به درآمدهای کلان دست پیدا کنند. حضور پژاک در مناطق مرزی صعب‌العبور سه کشور باعث شده این گروه از وضعیتی بسیار مناسب برای قاچاق برخوردار باشد. قاچاق کالا، مواد مخدر، سیگار و مشروبات الکلی از جمله اصلی ترین اقدامات داخلی این گروه در مرز است. پژاک یکی از زنجیره‌ های قاچاق مواد مخدر به اروپاست و به کمک حامیان کرد خود در اروپا دست به قاچاق انسان و مواد مخدر به کشورهایی اروپایی نیز می‌ زند. گفته می شود ۸۰ درصد از بازار مواد مخدر آلمان در دست این گروه و پ‌ک‌ک است. جز این موارد پژاک سعی کرده است از کمک‌ های مالی و تسلیحاتی آمریکا، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی نیز استفاده کند. این گروه در قبال دریافت مبالغی کلان از این منابع اقدام به ناامن ‌سازی مناطق مرزی ایران می کند و با انجام عملیات‌ های تروریستی از آمریکا و سعودی‌ ها حق‌العملیات می گیرد. گروه پژاک البته با توجه به قدرت نظامی خود اقدام به باجگیری از روستاهای مرزی ایران و عراق می کند. علاوه ‌بر پژاک گروهک تروریستی حزب دموکرات کردستان نیز در این مناطق فعالیت می کنند. این گروهک نیز علاوه ‌بر این منابع مالی، در اقلیم کردستان از کنسولگری سعودی و آمریکا هم ارتزاق می کند.
قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین عناوین