انجمن بی تاوان: سقوط احتمالی دولت سوریه فراتر از یک تغییر در موازنههای داخلی این کشور، منجر به بازآرایی قدرتهای منطقهای و بینالمللی خواهد شد. این تغییر، از بین رفتن یکی از محورهای بسیار مهم مقاومت در خاورمیانه به منزله گشایش فصلی جدید در بحرانهای منطقهای است که با تهدیدات چندبعدی علیه امنیت ملی ایران همراه خواهد بود.
سوریه حلقه کلیدی در اتصال محور مقاومت (ایران، سوریه، و حزبالله) است. سقوط این کشور کریدور لجستیکی زمینی از ایران به لبنان را مسدود کرده و انتقال تسلیحات راهبردی به حزبالله را مختل میکند. بدون پشتیبانی لجستیکی مستمر، توانایی حزبالله برای پاسخ به حملات رژیم صهیونیستی کاهش مییابد. این امر رژیم صهیونیستی را به گسترش اقدامات نظامی در لبنان و حتی ایران تشویق میکند.
حزبالله، به دلیل کاهش دسترسی به تسلیحات و پشتیبانی، ممکن است به جنگهای چریکی محدود شود. این امر ظرفیت بازدارندگی محور مقاومت را تضعیف خواهد کرد. گروههای تروریستی مانند داعش ممکن است از بیثباتی در سوریه برای بازسازی ساختارهای خود در عراق استفاده کنند. این امر منجر به ایجاد کانونهای ناامنی در همسایگی ایران میشود.
ترکیه با سقوط سوریه میتواند نفوذ خود را در شمال عراق افزایش داده و حضور نظامی خود را در مناطق کردستان و موصل تقویت کند. این امر تهدیدی مستقیم برای تمامیت ارضی عراق و امنیت مرزهای غربی ایران است. بیثباتی منطقهای، اختلافات بین اربیل و بغداد را تشدید کرده و اقلیم کردستان عراق را به تجزیه نزدیک میکند. تجزیه احتمالی این منطقه، گروههای کرد مسلح مانند پکک و پژاک را برای انجام عملیات در مناطق مرزی ایران تحریک میکند. در صورت ایجاد دولت کردی مستقل، استانهای غربی ایران مانند کردستان و آذربایجان غربی با افزایش فعالیت گروههای تجزیهطلب روبهرو خواهند شد.
آنکارا ممکن است با تحریک جریانهای پانترکی در مناطق کردنشین، به تشدید تجزیهطلبی دامن بزند. پیروزی گروههای تحت حمایت ترکیه مانند ترکهای تحریرالشام در سوریه، میتواند به تقویت جریانهای پانترکی در مناطق شمال غربی ایران، مانند آذربایجان و اردبیل، منجر شود. ترکیه و جمهوری آذربایجان ممکن است از این فرصت برای تحریک گرایشهای تجزیهطلبانه استفاده کنند. این اقدام، علاوه بر تهدید امنیت مرزهای شمال غربی، میتواند زمینه را برای گسترش نفوذ نظامی و سیاسی ترکیه در منطقه فراهم کند.
با سقوط سوریه، گروههایی مانند جیشالعدل و دیگر شبهنظامیان فعال در بلوچستان، از خلأ امنیتی در منطقه برای گسترش فعالیتهای خود بهره میگیرند. این گروهها ممکن است تحت حمایت مستقیم عربستان سعودی و امارات متحده عربی قرار گیرند تا فشار بر ایران افزایش یابد. حملات احتمالی به زیرساختهای استراتژیک در جنوب شرقی کشور، مانند خطوط انتقال انرژی، میتواند هزینههای امنیتی و اقتصادی ایران را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
سقوط سوریه ممکن است طالبان را به افزایش تحرکات نظامی در مرزهای شرقی ایران ترغیب کند، به ویژه اگر ایران مجبور به انتقال نیروهای خود از شرق به غرب برای مدیریت بحرانهای منطقهای شود. کشورهای غربی و پاکستان ممکن است طالبان را برای تحت فشار گذاشتن ایران در شرق، حمایت کنند. این اقدام، علاوه بر افزایش ناامنی مرزی، دسترسی ایران به منابع استراتژیک در افغانستان را محدود خواهد کرد.