به گزارش انجمن بی تاوان، دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه چندین بار تلاش کرد معضل سیاسی و حقوقی کردها را حل و کاری کند که جنگ با پ.ک.ک. پایان پیدا کند.
اما آخرین مذاکره یعنی گفتگوهای سال ۲۰۱۳ میلادی٬ پس از مدتی به بن‌بست رسید و ترکیه و پ.ک.ک. به خانه اول بازگشتند که این بار٬ توقف و بن‌بست مذاکرات٬ با دفعات قبلی٬ یک تفاوت جدی داشت.
قبلاً٬ آن‌چه باعث واژگون شدن میز مذاکرات می‌شد٬ فعالیت نیروهای نفوذی و خرابکار در پ.ک.ک. و برخی چهره‌های دولت پنهان در دولت ترکیه٬ برای ادامه جنگ بود. اما این بار مسئله از اساس و قاعده فرق می‌کرد و پ.ک..٬ این بار به‌خاطر آن‌که در خلأ ناشی از بحران سوریه در مناطق کردنشین شمال این کشور عربی صاحب قدرت و قلمرو شده بود٬ به‌ناگهان و در نصفه نیمه‌های راهِ مذاکره با آنکارا٬ به این نتیجه رسید که می‌تواند قدرت به‌دست‌آمده در کوبانی و دیگر شهرهای شمال سوریه را در ترکیه نیز به دست آورد،
به همین خاطر٬ شاخه نظامی پ.ک.ک. خیز برداشت تا کنترل چند شهر کوچک ترکیه را در دست بگیرد. اما ارتش ترکیه با تمام قدرت آنان را در هم کوبید و مذاکره نیز به پایان رسید.
به این ترتیب٬ جنگ بین ترکیه و پ.ک.ک. به شمال سوریه کشیده شد و بهانه طلایی به دست دولت اردوغان افتاد تا تانک‌ها و سربازان خود را به شمال سوریه بفرستد.
در آغاز٬ عفرین و چند شهر دیگر غرب فرات اشغال شد و پس از آن نیز با حمله به شرق فرات٬ چند منطقه دیگر به دست ترکیه افتاد. اما با مداخله و میانجی‌گری آمریکا و روسیه٬ نوعی از موازنه٬ آتش‌بس و توقف حملات ایجاد شد.
ترکیه و ازدست‌دادن آلترناتیوهای کُردی در شمال سوریه
از پایان حملات گسترده ارتش ترکیه و مخالفین سوری تحت فرمان آنکارا به شرق فرات٬ رویداد جنگی قابل‌توجهی روی نداده است.
با آن که گه‌گاه درگیری‌های مختصری بین ترکیه و کردهای تحت امر پ.ک.ک. رخ می‌دهد اما حالا نهادهای وابسته به پ.ک.ک. تقریباً با فراغ‌بال کار خودشان را می‌کنند و پس از امضای توافق بین این نیروها با دیگر احزاب کُردی سوری نزدیک به بارزانی٬ آنکارا نیز در شرایط جدیدی قرار گرفته است، چرا که تا دیروز٬ نزدیک به ۱۴ حزب کُردی نزدیک به حزب دموکرات اقلیم کردستان عراق٬ با حمایت‌های ترکیه٬ در آنکارا و استانبول و بین مخالفین سوری٬ جایگاه و دفتر و مرکز فعالیت داشتند. اما حالا همه آن احزاب به نهادهای اقماری پ.ک.ک. نزدیک شده‌اند و ترکیه عملاً٬ آلترناتیوهای کُردی خود را در شمال سوریه از دست داده است.
بیشتر بخوانید
ارتباط همزمان کردها با روسیه و آمریکا
طی روزهای گذشته مقامات سیاسی و نظامی وابسته به نهادهای اقماری پ.ک.ک. در مناطق کردنشین شمال سوریه٬ تحرکات سیاسی مشهودی داشته‌اند.
دیدارهای فرمانده نیروهای روسی با مظلوم عبدی شاهین فرمانده «قسد» و اظهارات ماریا زاخارووا دال بر حمایت روسیه از گفتگو بین کردها و دمشق٬ نشان داد که مسکو به‌دنبال این است که کردها کنار دولت بشار اسد بمانند. اما تنها ۲۴ ساعت پس از این دیدار٬ آمریکایی‌ها هم به میدان آمدند.
مظلوم عبدی شاهین که در رسانه‌ها او را به نام مظلوم کوبانی می‌شناسیم٬ در توییت خود نوشت: «امروز میزبان ژنرال مک‌کنزی رئیس سازمان فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) بودیم. در مورد ادامه مبارزه با تهدیدات داعش و استقرار صلح در منطقه و شرایط سیاسی کنونی منطقه صحبت کردیم. ما از ادامه حمایت ایالات متحده از ثبات و مبارزه با تروریسم بسیار قدردانی می‌کنیم.»
به‌عبارتی دیگر حالا در شرایطی هستیم که ارتباط همزمان کردها با روسیه و آمریکا٬ بیش از هر زمان دیگری توجه مقامات ترکیه را به‌سوی خود جلب کرده است. اما با وجود جدی‌تر شدن روابط آمریکا و نهادهای سیاسی و نظامی کردهای سوریه٬ ترکیه همچون گذشته دادوقال نمی‌کند و بنا به برخی دلایل٬ فعلاً اقدام تهاجمی خاصی انجام نمی‌دهد.
آیا ترکیه نگران تأسیس شبه‌دولت در شمال سوریه است؟
گفتیم که حالا ترکیه در مورد تحرکات سیاسی و سازمانی کردها در شمال سوریه٬ همچون سابق٬ غوغا نمی‌کند.
اما چرا؟ آیا ترکیه از بابت ضعیف‌تر شدن کردهای سوری آسوده‌خاطر شده و به این جمع‌بندی رسیده است که آنان کاری از پیش نخواهند برد٬ یا این‌که اولویت‌های مهم‌تری دارد؟ در پاسخ باید گفت:
۱. ترکیه دست‌کم در شرایط فعلی٬ ترجیح می‌دهد که جنگ با پ.ک.ک. را فقط در جبهه داخل و همچنین در شمال عراق دنبال کند، چرا که اعتراضات منطقه‌ای و جهانی به حملات هوایی و زمینی ترکیه به مواضع پ.ک.ک. در شمال عراق٬ واکنش‌های چندان مهمی نبوده که مانع از کار ترکیه شود و به‌جرئت می‌توان گفت پ.ک.ک. هم در شمال عراق و هم در داخل مرزهای ترکیه٬ زمین‌گیر و متوقف شده است، بنابراین معنی ندارد که ترکیه به‌صورت همزمان٬ هم در عراق و مرزهای داخل و هم در شرق فرات٬ در برابر پ.ک.ک. بجنگد.
۲. در حوزه سیاست و مداخله منطقه‌ای٬ پرونده لیبی٬ بخش قابل‌توجهی از توان و تمرکز سیاسی٬ نظامی و امنیتی ترکیه را صرف کرده است و حالا مقامات آنکارا به‌شدت به‌دنبال آن هستند که در بازی لیبی و همچنین در رقابت حساس در شرق مدیترانه٬ چیزی را از دست ندهند و دچار مشکل نشوند، بنابراین در چنین شرایطی٬ نه‌تنها شرق فرات و مسئله نهادهای اقماری پ.ک.ک. بلکه غرب فرات و مسئله ادلب را نیز اصطلاحاً فریز کرده و آن را در دورترین گوشه میز گذاشته‌اند.
۳. آمریکا در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ میلادی و در شرایطی که دولت ترامپ عملاً وارد کما شده٬ در همه حوزه‌های داخلی و خارجی٬ بلاتکلیف و ناکارآمد است و ترکیه می‌خواهد پس از انتخابات ۲۰۲۰ یک بار دیگر در مورد اهداف و نیات واشنگتن درمورد خاورمیانه و سوریه بیندیشد و ببیند آیا دولت بعدی٬ در شمال سوریه٬ تصمیمات تازه‌ای خواهد گرفت یا خیر.
با توجه به عواملی که به آنها اشاره شد٬ در مجموع٬ فعلاً دلیلی برای تداوم حمله و مداخله گسترده ترکیه در شرق فرات و شمال سوریه وجود ندارد و ظاهراً نهادهای اقماری پ.ک.ک. دوران نسبتاً آرامی را پیشِ‌رو خواهند داشت.
