حساس ترین مرحلۀ مذاکرات پر تب و تاب میان حکومت و حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) بر سر پروسۀ صلح، که اخیراً پیشرفت های چشمگیری داشت، فرا رسیده است.
در دیدارهایی که اوایل هفتۀ گذشته و طی دو روز متوالی برگزار شد، معاون نخست وزیر، یالچین آکدوغان، و هیأت نمایندگی HDP، متشکل از پروین بولدان و سری ثریا اوندر، بیانیۀ مشترکی آماده کردند که طبق پیش شرط رهبر زندانی حزب کارگران کردستان(PKK)، عبدالله اوجالان، برای اعلام یک «آتش بس تحکیم شده» بود. برای پرهیز از پیش آمدن هر گونه مسأله ای از جانب HDP ،PKK متن را برای فرماندهی PKK در عراق فرستاد.
بر اساس گزارش ها، رئیس جمهور رجب طیب اردوغان نیز، که سفرش به آمریکای لاتین را یک روز پیش از برنامۀ مقرر نیمه کاره رها کرد، خواست متن بیانیه را پیش از اعلام عمومی آن ببیند. اردوغان که به پیگیری دقیق پیشرفت های پروسۀ صلح پس از ورود به دفتر ریاست جمهوری در ماه اوت گذشته و پس از ۱۲ سال نخست وزیری، شناخته میشود، به مراودۀ پر التهاب میان حزب حاکم عدالت و توسعه (آک پارتی) و HDP چشم دوخته است.
مذاکرات دوجانبۀ بی سابقه ای برای پیشبرد پروسۀ صلح در جریان است، با این هدف که به سه دهه تعارض میان نیروهای امنیتی ترکیه و PKK خاتمه دهد. اکنون حکومت پیام امیدوار کننده ای می دهد که «اتفاقات خوبی رخ خواهد داد».
خبرهای خوب در راه است
بشیر آتالای، سخنگوی آک پارتی دیروز ۱۳ فوریه در یک گفتگوی تلویزیونی با NTV در واکنش به اظهار نظرهایی مبنی بر اینکه قندیل متقاعد نمی شود، گفت: «در روزهای آتی بیانیه های مهمی خواهند رسید». وی در ادامه گفت: «ما می دانیم که دیدارها به خوبی پیش می روند و اخبار خوبی خواهیم شنید. ان شاء الله پیشرفت مورد انتظار رخ خواهد داد و بر انتخابات نیز تأثیر خوبی خواهد گذاشت [انتخابات پارلمانی ۷ ژوئن]. پس از اینکه خشونت ها کنار گذاشته شوند و اسلحه ها تحویل داده شوند، هنگام کارهایی که حکومت باید انجام دهد فرا می رسد».
در سه روز گذشته بیش از ۵ دیدار میان امرالی، آنکارا و قندیل انجام شده است. امرالی سمبل اوجالان است، که در حال سپری کردن حکم حبس ابد خود در زندان جزیرۀ امرالی در دریای مرمره است.
در این دیدارها آکدوغان معاون نخست وزیر و وزیر کشور افکان آلا نمایندۀ حکومت هستند؛ ماهر اونال رئیس فراکسیون پارلمانی آک پارتی نمایندۀ آک پارتی است؛ و ادریس بالوکن به همراه بولدان و سری ثریا اوندر نیز HDP را نمایندگی می کنند. کانون توجه دیدارها حصول توافق بر سر یک پیش نویس مشترک است که چارچوبی برای پروسۀ صلح فراهم کند و اعلام مشترک آن توسط نمایندگان حکومت، آک پارتی و HDP.
یک توافق کلی روی پیش نویس که مشتمل بر ۱۰ خواستۀ اوجالان و HDP در رابطه با یک «جمهوری دموکراتیک» است، حاصل شده است.
از قرار معلوم، روز ۱۵ فوریه برای دیداری که در آن بیانیۀ مشترک اعلام خواهدشد، در نظر گرفته شده است. با تعیین این روز طرفین امیدوارند به جای اعتراضات محتمل سالروز دستگیری اوجالان در کنیا طی عملیات مشترک سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) و سیا در روز ۱۵ فوریۀ ۱۹۹۹، فضای مثبتی ایجاد شود.
اما پس از اینکه سران KCK خواستند در پیش نویس تجدید نظر کنند، این طرح با شکست مواجه شد. به همین خاطر روز ۱۳ فوریه هیأتی از جانب HDP متشکل از بولدان، بالوکن، خطیب دجله رئیس مشترک کنگرۀ جوامع دموکراتیک (DTK) و جیران باغری یانیک نویسنده و فعال سیایسی کرد راهی کوهستان قندیل شدند. با رضایت سران KCK هیأتی حکومتی تحت رهبری مقامات معاونت نظم و امنیت عمومی و هیأت HDP با اوجالان دیدار خواهند کرد.
نوروز
اگر اردوغان و قندیل رضایت خود را نسبت به پیش نویس اعلام کنند، در یک کنفرانس مطبوعاتی و با حضور نمایندگان حکومت و آک پارتی بیانیۀ مشترکی توسط یکی از نمایندگانHDP قرائت خواهد شد.
پیش نویس حاوی دیدگاه حکومت نسبت به پروسۀ آشتی، خلع سلاح PKK و انتظارات اوجالان از یک «جمهوری دموکراتیک و قانون اساسی جدید» خواهد بود. سپس اوجالان برای یک «آتش بس تحکیم شده» به PKK پیامی مهم خواهد داد که قرار است نوروز در دیاربکر اعلام شود، یعنی روز ۲۱ مارس که کردها آن را به عنوان اولین روز بهار جشن می گیرند.
این فراخوان به این معنی است که PKK دیگر دست به هیچ گونه فعالیت نظامی نخواهد زد و در طی پروسه صلح اسلحه ها بر زمین خواهد گذاشت. هم حکومت و هم اوجالان می خواهند پیش از انتخابات ۷ ژوئن «آتش بس تحکیم شده» و عقب نشینی شبه نظامیان PKK انجام شود.