ترکیه به شدت نیازمند حکومتی است که سراسر آن را از آلودگی AKP پاک کند. AKP تمام کشور را با هر چه که در آن است، چه بر روی زمین و چه در زیر زمین، تبدیل به دارایی خود کرده است. اما اینک در این آب گل آلود سیاست، اردوغان دارد نقش یک کار راه انداز را بازی می کند، در حالی که خود مسبب همۀ مشکلات است.
پیام رأی دهندگان در این انتخابات چه بود؟ آیا منظورشان این بود که می خواهند به حکومت حزب عدالت و توسعه (AKP) پایان دهند؟ یا منظورشان این بود که یک حکومت ائتلافی سه جانبه می خواهند که متشکل باشد از حزب جمهوری خواه خلق (CHP)، حزب حرکت ملی (MHP) و حزب دموکراتیک خلق ها (HDP)؟ آیا پیام انتخاب کنندگان تشکیل ائتلاف بزرگ دو حزب AKP و CHP بود؟
مسائل بغرنج زیادی اینک سر بر آورده اند که پیش از انتخابات به فکر کسی نرسیده بودند. آنها که از حزب های خود جدا شدند و از HDP حمایت کردند، با این امید که قدرت پارلمانی AKP کاهش یابد و برای تشکیل حکومت به تنهایی کافی نباشد، دربارۀ پیامد این تصمیم خود فکر نکرده بودند. تنفر شدیدی که میان سیاستمداران ترک و سیاستمداران ملیت ها و قومیت های دیگر وجود دارد، انتظارات رمانتیک ما را برای تأسیس یک حکومت سه جانبه تحت الشعاع قرار داد. در واقع هم ملت و هم حکومت ترکیه، به دلایل روشن زیادی، به این ائتلاف نیاز دارد، اما احزاب در نخستین آزمایش آشتی شکست خوردند، چرا که نتوانستند یکدیگر را بپذیرند.
این کشور به شدت به چنین حکومتی نیاز دارد. برخی به غلط AKP را متهم می کنند که تبدیل به یک حزب حکومتی شده است. AKP به یک حزب حکومتی تبدیل نشده اما کل مملکت را تبدیل به دفتر AKP کرده است. همۀ نهادها، ادارات، تشکیلات عالی و دانی و همۀ آنچه روی زمین و زیر زمین وجود دارد تبدیل به دارایی AKP شده اند. فرمانداران، شهرداران، کدخدایان، ناظرین بر مطبوعات، کمیتۀ انرژی، آژانس خبری آناتولی، کمیتۀ رقابت، و به طور خلاصه همۀ چیزهایی که این کشور را می سازند از اول تا آخر، همه از آن AKP شدند. اکنون این کشور به شدت نیازمند یک مرمت اساسی است که سر تا پای آن را از آلودگی یک حکمرانی دیکتاتور مآبانه پاک کند. اگر AKP به صورت یک حکومت اقلیتی یا یک شریک عمده در حکومت ائتلافی در قدرت باقی بماند، چگونه می توان مملکت را از آلودگی AKP پاکسازی کرد؟ یک مسأله نیز وجود دارد؛ معمار این آلودگی در رأس مملکت قرار دارد و نشان داده است که قصد ندارد کوچکترین تکانی به خود بدهد، علی رغم ردیۀ بزرگی که مردم در انتخابات ۷ ژوئن به این شیوۀ حکومت داری نشان دادند.
گرد هم آوردن MHP و HDP در یک ائتلاف سه جانبه تحت رهبری CHP مشکل تر از رد کردن شتر از سوراخ سوزن است. HDP یا به جزیرۀ امرالی چشم دوخته است یا به کوهستان قندیل در شمال عراق یا به هر دو، که دستور العملی از مرد دربند(اوجالان) برسد –که به خاطر نقشش در مرگ بیش از ۳۵,۰۰۰ نفر در خشونت های وابسته به تروریسم جدایی طلبانه سه دهۀ گذشته در زندان مادام العمر به سر می برد- یا از تروریست هایی که نمی خواهند تکانی به خود بدهند، آیا در چنین شرایطی برای MHP آسان است که به هر صورتی با HDP همکاری کند؟
پس ائتلاف سه جانبه تحت رهبری CHP یا حکومت اقلیتی CHP و MHP با حمایت بیرونی HDP هر روزی که می گذرد مشکل تر از پیش می شود. به نظر می رسد که فعلاً احتمال مشارکت دادن گروهی حاشیه ای از AKP در حکومت مطرح نیست، اگر چه عبدالله گل تدریجاً این احتمال را تقویت می کند. در همین حال، با توجه به اینکه تقریباً ۶۵ درصد اعضای پارلمان جدید کسانی هستند که برای نخستین بار به پارلمان راه یافته اند و لازم است حداقل دو سال در پارلمان خدمت کنند تا بتوانند مقرری چشمگیر مادام العمر را دریافت کنند، امکان برگزاری انتخابات مجدد منتفی می شود. چه کسی می تواند تضمین کند که همین نماینده ها می توانند به پارلمان باز گردند؟
نخست وزیر احمد داود اوغلو نیز که پست خود را در خطر می بیند دارد تلاشش را برای تشکیل حکومتی به رهبری خود و شرکت در همایش AKP در ماه سپتامبر یا اکتبر در هیأت نخست وزیر، گسترش می دهد. او به خوبی می داند که این آخرین شانس وی برای بقا است و مرد تاس خشن همیشه در حال فریاد زدنی که در کاخ عجیب و غریبش نشسته است؛ چندین بازیگر ذخیره برای جانشینی وی دارد. یک حکومت اقلیت با حمایت هر یک از سه حزب یا ائتلاف با MHP (که بیشتر اعضای AKP این گزینه را ترجیح می دهند) یا با CHP (که خواست جامعۀ تجاری است) ممکن است در کاخ پذیرفته شود، در حالی که ائتلاف با HDP همچنان «خط قرمز» حزب حاکم باقی مانده است.
از سوی دیگر، برگزاری انتخابات مجدد ممکن است شانس دوباره ای به اردوغان بدهد که رؤیای خود را تحقق بخشد: یک ابر ریاست جمهوری. شایع شده است که پس از یک دیدار محرمانه با ارباب رسانه و مشاوران ارشد در کاخ هوبر در استانبول و متعاقب آن سلسله دیدارهایی با چهره های سیاسی –از جمله دنیز بایکال از CHP- رئیس جمهور تصمیم گرفته است که از نشان دادن تصویر «دردسر ساز» بپرهیزد و به AKP نیز دستور داده چنین کند. این واقعیت که اردوغان دارد تصویر «کار راه انداز» از خود به نمایش می گذارد نه یک دردسر ساز، نشان می دهد که آب های سیاسی ترکیه چقدر گل آلود شده اند.