به گزارش انجمن بی تاوان٬ سفر همسر رئیس جمهور ترکیه به مهمترین شهر کردنشین این کشور یعنی دیاربکر و حضور او در جمع مادرانی که فرزندان آنها به عنوان عضو شاخه مسلح پ.ک.ک از خانواده خود جدا شدهاند٬ اتفاق مهمی است.
دیروز٬ آخرین روز سال ۲۰۱۹ میلادی و یکصد و بیستمین روز تحصن مادران کُرد در برابر ساختمان اصلی حزب دموکراتیک خلقها (HDP) در دیابکر بود. آنان معتقدند که این حزب اقماری پ.ک.ک که در مجلس ملی ترکیه ۶۴ کرسی دارد٬ فرزندان آنها را به بهانه برگزاری مراسمات فرهنگی و سیاسی جذب کرده و آنها را مخفیانه به کوههای اقلیم کردستان عراق فرستاده است.
امینه اردوغان کیست؟
خانم امینه اردوغان همسر رئیس جمهور ترکیه در دنیای فعالیتهای سیاسی و حزبی با اردوغان آشنا شده است. یعنی همان زمانی که هر دو آنان به عنوان اعضای فعال شاخه جوانان حزب رفاه در کنار نجمالدین اربکان بودند.
امینه اردوغان زاده شهر سیرت در شرق ترکیه در قلب منطقه کردنشین این کشور است. شهری که اغلب ساکنان آن کُرد هستند اما از دیرباز٬ یک اقلیت عربزبان نیز در آنجا ساکن بودهاند و امینه اردوغان فرزند یکی از خانوادههای عرب این شهر است. خانواده او در دوران کودکی امینه به استانبول آمدهاند. او در سالیان اخیر در بسیاری از حوزههای اجتماعی٬ سیاسی و فرهنگی٬ نقش مهمی ایفا کرده است.
امینه اردوغان با دو پروژه مهم پسماند صفر و تفکیک زبالهها و حمایت از تحصیلات زنان و دختران نام خود را مطرح کرد. حالا او هم اندک اندک توانایی خود را در سخنرانی تقویت کرده و هرازچندگاهی در تالار بزرگ کاخ ریاست جمهوری٬ سخنرانی میکند.
تحلیلگران سیاسی ترکیه بر این باورند که امینه خانم٬ نزد همسرش جایگاه ویژهای دارد و افرادی نظیر پروفسور یاسین آکتای عربزبان مشاور رهبر آکپارتی و همشهری امینه اردوغان٬ با وساطت او به داخل حزب آورده شدهاند.
سه سفر مهم امینه اردوغان به مناطق کردنشین
امینه اردوغان٬ علاوه بر همراهی اردوغان در سفر به استانهای کردنشین٬ یک بار هم بدون همسر و با همراهی دخترش سمیه و بشیر آتالای وزیر کشور وقت به این مناطق رفت. او در جمع زنان کُرد نشست و زمانی که آنان عکس فرزندان کشته شده خود را نشان دادند٬ همسر رئیس جمهور نیز با آنان گریست.
زمانی که هواپیماهای ارتش ترکیه به اشتباه کاروان قاچاقچیان روستایی اولودره (روبوسکی) در مرز ترکیه و اقلیم کردستان عراق را بمباران کردند٬ ۳۳ جوان روستایی کشته شدند و امینه و دخترش برای عرض تسلیت و نشان دادن حسن نیت رئیس جمهور به آن روستا سفر کردند.
اما یکی دیگر از سفرهای امینه اردوغان به دیاربکر که به شکل گسترده مورد توجه رسانهها قرار گرفت٬ سفر سال ۲۰۱۳ میلادی بود که در جریان آن سفر٬ مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق و شوان پرور خواننده کُرد ترکیهای فراری از کشور٬ هر دو به دیاربکر آمدند و مهمان اردوغان شدند.
شوان پرور که در آن زمان٬ بیش از ۲۳ سال از ترکیه دور مانده بود٬ در کنار اردوغان و همسرش نشست. او در شرح این ماجرا گفته است: «با امینه خانم صحبت کردم. در مورد وضعیت خودم و مادرم صحبت کردم و در مورد دوری از وطن حرف زدم. امینه خانم گریه کرد و بغض مرا نیز شکست.» این خواننده مشهور کُرد عواطف همسر اردوغان را ستایش کرده و اعلام کرده بود که او میتواند در احقاق حقوق و مطالبات کردها٬ نقش ارزندهای داشته باشد.
فشار مضاعف بر سران پ.ک.ک
تحصن مادران کُرد و اعتراض آنها علیه پ.ک.ک٬ یکی از رویدادهای مهم سال ۲۰۱۹ بود و توجه بسیاری از فعالان سیاسی داخل و خارج از ترکیه را به سوی خود جلب کرد. چندین نماینده پارلمان اروپا به دیدار این مادران آمدند و تاکنون اغلب اعضای کابینه اردوغان نیز به دیاربکر سفر کرده و به نشانه همدلی و حمایت در کنار مادران مزبور نشستهاند.
دو ماه پیش گروهی از مادران کُرد ایرانی هم که فرزندان آنها جذب گروه پ.ک.ک شده٬ به دیاربکر رفتند و حضور آنان در جمع مادران متحصن این شهر٬ بازتاب وسیعی در رسانهها پیدا کرد.
حرکت اعتراضآمیز مادران تاکنون منجر به آن شده که ۵ تن از اعضای پ.ک.ک فرار کرده و به خانه بازگردند. دیروز امینه اردوغان نیز در کنار این مادران نشست و با آنان صحبت کرد. او اعلام کرد که تحصن مادران کُرد٬ حرکتی مهم و در سطح یک انقلاب است و فقط آنان هستند که میتوانند به ترور و خشونت پایان دهند.
با نگاهی اجمالی به اقدامات کوبنده ارتش ترکیه و سرویس اطلاعاتی میت و وزارت کشور در برابر پ.ک.ک در سال ۲۰۱۹ میلادی٬ میتوان گفت که دولت قصد ندارد کوچکترین امتیازی بدهد و استراتژی جدا کردن کردها از پ.ک.ک را در پیش گرفته است.
سفر امینه اردوغان به شهر کردنشین دیاربکر و حضور او در جمع مادران متحصن٬ نشاندهنده تاکید دولت اردوغان بر خط سیاسی – امنیتی مبارزه با پ.ک.ک و عدم بازگشت به مذاکره است. به عبارتی روشن٬ حملات گسترده هوایی و زمینی و تاکید بر مبارزه تبلیغاتی و عاطفی مادران٬ فشار مضاعفی بر سران پ.ک.ک وارد کرده است.
سال ۲۰۱۹ میلادی برای پ.ک.ک سال بسیار دشواری بود و در این سال٬ بیش از ۱۵ تن از فرماندهان و سران برجسته این گروه٬ مورد هدف هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه قرار گرفتند و شاخه نظامی این گروه ناچار شده اغلب مناطق کوهستانی و روستایی مرز ترکیه و عراق را ترک کند.
شواهد فعلی نشان میدهد که در سال ۲۰۲۰ میلادی نیز حملات کوبنده و گسترده ترکیه علیه پ.ک.ک ادامه پیدا خواهد کرد و اقداماتی نظیر سفر امینه اردوغان به شهر کردنشین دیاربکر٬ صرفاً نشان دهنده این است که دولت قصد دارد ارتباط خود را با کردها حفظ کند اما به هیچ وجه با سیاستمداران و نهادهای اقماری وابسته به پ.ک.ک وارد گفتوگو و مذاکره نشود.