اظهارات جمیل بایک، یکی از رهبران نظامی حزب کارگران کردستان (PKK)، را که روز ۹ آوریل در کانال های تلویزیونی آلمان پخش شد می توان پاسخی درخور به فراخوان ۲۱ مارس رهبر زندانی PKK عبدالله اوجالان به شمار آورد برای پایان دادن به مبارزه مسلحانه علیه ترکیه که از سال ۱۹۸۴ آغاز شده است و در آن بیش از ۴۰،۰۰۰ نفر تا به امروز کشته شده اند.
خبرگزاری ها بیشتر روی بخشی از مصاحبه متمرکز شده اند که “عذرخواهی از آلمان” است. این در واقع یک تغییر مهم در PKK است که به خاطر اینکه وطن صدها هزار نفر از کردهای ترکیه را به یک میدان نبرد بزرگ برای فعالیت های خودش تبدیل کرده بود اظهار تأسف کند. این می تواند یک حرکت بزرگ در جهت خذف شدن PKK از فهرست رسمی سازمان های تروریستی آلمان باشد.
بایک گفت: من به نمایندگی از طرف PKK از مردم آلمان عذرخواهی می کنم. “این اتفاقات هرگز دوباره نخواهند افتاد.” سخنان وی راجع به اقداماتی بود اعم از خشونت در تظاهرات – مانند خود سوزی هواداران PKK – تا بمب گذاری در ترکیه و آلمان، و اخاذی های گسترده که هدف آن صاحبان کسب و کار و کارگران کرد و ترک در آلمان بودند.
با این حال، شاید مهم تر از همه این بود که بایک بگوید PKK از جنگ خسته شده است. وی گفت: ” دیگر هدف PKK تشکیل دولت مستقل کردی نیست.” “ما می خواهیم یک راه حل سیاسی را امتحان کنیم. ما دیگر نمی خواهیم علیه ترکیه مبارزه کنیم. دیگر کافی است. نه ما و نه دولت ترکیه از طریق جنگ به اهداف خود دست نیافته ایم. ”
شنیدن این حرف ها از دهان یکی از رهبران مهم PKK سیگنال مهمی است که سه دهه مبارزۀ طولانی و خونین واقعا می تواند در آینده به پایان برسد. دولت ترکیه از سال ۲۰۱۲ از طریق رئیس سازمان اطلاعات ملی (MIT) هاکان فیدان با اوجالان در گفت و گو بوده است، ابتکاری که توسط رجب طیب اردوغان رئیس جمهور فعلی، زمانی که هنوز نخست وزیر بود آغاز شد. حزب دموکراتیک خلق ها (HDP)، که بر حل مسألۀ کردها متمرکز است و در هوادارانش باPKK مشترک است، در حال تسهیل گفتگو بین دولت، اوجالان، که از سال ۱۹۹۹ در زندان بوده، و فرماندهی PKK در کوه های قندیل و شبکه اروپایی آن در بروکسل است. در نتیجۀ این تلاش ها، اوجالان به تازگی یک پیام به سازمان خود صادر کرده و درخواست کرده است PKK در اسرع وقت برای اعلام آتش بس به صورت عملی جلسه کنگره را تشکیل دهد، تا بدین وسیله آتش بس خود بخودی فعلی را که سه سال پیش با هدف پایان دادن به “مبارزه مسلحانه” اعلام شد رسمی کند.
هنوز مشخص نیست که PKK کنگره را برگزار کرده یا نه، اما اظهارات بایک سیگنالی قوی در این راستا است. این مسئله همچنین به دلیل زمان بندی آن مهم است، زیرا HDP عاملی کلیدی در انتخابات پارلمانی ۷ ژوئن است. اگر HDP موفق به گذر از حد نصاب ۱۰ درصدی شود، قول داده است همراه با سایر احزاب اپوزیسیون جلوی نخست وزیری احمد داوود اوغلو از حزب عدالت و توسعه (آک پارتی) را بگیرد و اجازه ندهد یک قانون اساسی جدید بر اساس مدل ریاست جمهوری اردوغان تصویب شود.
به منظور عبور از حد نصاب، HDP نیاز به آرایی به غیر از کردها دارد، خصوصاً از جناح چپ و لیبرال ترکیه. سیگنال بایک در مورد خسته بودن از جنگ نه تنها به عنوان یک راه حل سیاسی ممکن است به روند صلح کمک کند – بلکه ممکن است برای عملکرد انتخاباتی HDP نیز مفید واقع شود.
می توان انتظار داشت که اگر ستاره HDP طالع شود ستاره PKK افول کند. اما PKK لزوما این را به عنوان یک شکست تلقی نخواهد کرد.
جنگ ترکیه با PKK رو به پایان است/ مراد یتکین
سخنان جمیل بایک را می توان به معنای پذیرش فراخوان اوجالان برای خلع سلاح از سوی رهبران نظامی PKK قلمداد کرد. حتی شاید کنگرۀ بررسی موضوع خلع سلاح نیز تشکیل شده باشد. در هر حال اعلام خستگی PKK از نبرد با ترکیه نشانۀ خوبی برای پیشرفت مذاکرات صلح است. علاوه بر این می تواند به HDP نیز در به دست آوردن نتایجی بهتر در انتخابات کمک کند.