تنش میان دولت اقلیم کردستان عراق و اداره خودمختار کردها در شمال شرق سوریه در سایه تداوم اختلافات میان آنها و عمیق‌تر شدن این اختلافات، در حال تشدید است و این اختلافات به نقطه‌ای رسیده است که اربیل را به بستن دو گذرگاه حیاتی و مهم بر روی کردهای سوریه واداشته است؛ مساله‌ای که نوید دهنده وقوع یک بحران اقتصادی برای نیروهای سوریه دموکراتیک است.
به گزارش ایسنا، روزنامه الأخبار لبنان در یادداشتی درباره بستن دو گذرگاه مورد استفاده آمریکا برای انتقال نفت سرقت‌شده سوریه به عراق توسط نیروهای پیشمرگ کُرد نوشت: در حالی که اربیل از انحصار سلطه در مناطق شمال شرق سوریه از سوی حزب اتحادیه دموکراتیک کردستان سوریه رضایت ندارد، در مقابل نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) اربیل را به همدستی با ترکیه در هدف قرار دادن نیروهای حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) متهم می‌کند.
به همین ترتیب، دولت اقلیم کردستان عراق از احزاب موسوم به “شورای ملی کرد” که پرچم کردستان و تصاویر رهبر آن مسعود بارزانی را در سوریه به اهتزاز در می‌آورند، حمایت می‌کند و این در حالی است که اداره خودمختار کردهای سوریه با اعطای هر گونه نقشی به آنها در مناطق تحت کنترل خود مخالف است و به عمد جلسات گفت‌وگو با آنها را که توسط آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها حمایت می‌شود، به شکست می‌کشاند.
همچنین علی‌رغم تلاش‌های رهبری اقلیم کردستان عراق برای حمایت از چندین کنفرانس به منظور دستیابی به اجماع سیاسی با اداره خودمختار کردهای سوریه؛ اما در مأموریت خود شکست خورده است.
دولت اقلیم کردستان عراق به طور رسمی نیروهای سوریه دموکراتیک را به رسمیت نمی‌شناسد و حتی حدود چهار ماه جهاد حسن، نماینده این نیروها در اربیل را زندانی کرد و او را به انجام فعالیت‌های سیاسی بدون مجوز متهم و سپس به سوریه اخراج کرد. علاوه بر این، اربیل علی‌رغم حمایت از مناطق “خود مختار” در زمینه‌های مختلف، به ویژه حوزه پزشکی، این حمایت را دارای ماهیت سیاسی نمی‌داند، چراکه نیروهای قسد را در مدیریت منطقه در آینده ناتوان می‌داند و همچنین تمایلی به تحریک حساسیت آنکارا و دولت سوریه ندارد.
لجاجت اداره خودمختار کردهای سوریه در موضوع دخالت دادن احزاب ملی کردها در اداره مناطق تحت کنترل خود، به تدریج باعث سرد شدن روابط با دولت اقلیم کردستان عراق و عدم برگزاری جلساتی بین سیاستمداران دو طرف برای چندین سال شد. این بی‌تفاوتی و سردی در روابط پس از آن که رسانه‌های نیروهای سوریه دموکراتیک کمپین شدیدی را علیه کردستان عراق به راه انداختند و آن را متهم به ایستادگی در برابر تجربه «خودمختاری» در سنجار عراق و کمک به ترکیه در جنگ علیه جنگجویان “چریک” وابسته به حزب کارگران کردستان کردند، به وضوح افزایش یافت.
این تنش در فوریه سال گذشته با درگیری میان عناصر دو طرف در منطقه “السحیلیه” در مجاورت “گذرگاه سیمالکا” میان سوریه و عراق به اوج خود رسید و منجر به تلفات و مجروح شدن شماری و همچنین بسته شدن گذرگاه شد. این اتفاق بار دیگر در پی حمله نیروهای ترکیه به “چریک‌های” مستقر در کوه‌های مشرف به “زاخو” و “دهوک” تکرار و با دخالت نیروهای پیشمرگ و درگیری محدود با پ‌ک‌ک همراه شد و بعداً منجر به اعتراض حامیان اداره خودمختار شد که با بستن مجدد گذرگاه سیمالکا به این اعتراض پاسخ داده شد.
در پی این تحولات، اقلیم کردستان عراق برای اطمینان از عدم عبور نیروهای پ‌ک‌ک شرایط سختی را برای کسانی که مایل به عبور از مرزها به مناطق تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک بودند، تحمیل کرد و در عین حال دستوراتی را برای جلوگیری از عبور رهبران قسد و “مسد” (شورای سوریه دموکرراتیک) از این منطقه صادر کرد و این امر باعث تاخیر در سفر ماه گذشته هیئت کردهای سوریه به مسکو شد.
اداره خودمختار کردهای سوریه با برپایی خیمه‌های تحصن و سازماندهی راهپیمایی برای خانواده‌های “چریک‌های” سوری که اخیراً در کوه‌های قندیل در رویارویی با ترک ها کشته شدند با هدف عبور آنها از مرزها و تحویل اجساد فرزندانشان، تلاش کرد تا دولت اربیل را برای تغییر سیاست‌های خود تحت فشار قرار دهد؛ اما این امر منجر به وقوع درگیری در گذرگاه سیمالکا شد و اقلیم کردستان عراق را بر آن داشت تا مجددا این گذرگاه را ببندد.
اربیل این بار علاوه بر گذرگاه سیمالکا، گذرگاه تجاری “الولید” را نیز بست که به عنوان جایگزینی برای گذرگاه رسمی “الیعربیه” استفاده می‌شد که از چند سال گذشته تا کنون همچنان بسته است و این اتفاق نوید دهنده وقوع یک بحران اقتصادی برای نیروهای سوریه دموکراتیک است.
دولت اقلیم کردستان عراق رسما اعلام نکرد که دو گذرگاه مذکور را بسته است و احتمال داده می‌شود دولت اقلیم نخواسته است به این اقدام وجهه رسمی ببخشد و در همین راستا، “رودی محمد امین”، یکی از مسئولان “اداره کل گذرگاه‌های شمال شرق سوری”» در نشست خبری در گذرگاه سیمالکا تأیید کرد که مقامات حزب دموکرات کردستان عراق این گذرگاه و گذرگاه الولید را بدون اطلاع به آنها بسته‌اند.
“فرید سعدون”، چهره آکادمیک کرد در گفت‌وگو با الاخبار در این باره تصریح کرد: هیچ وقت اوضاع در گذرگاه سیمالکا عادی نبوده است، این درحالی است که دولت اقلیم کردستان عراق همیشه به باز کردن این گذرگاه و تبدیل شدن آن برای عبور موارد انسانی و تضمین حمایت از مردم منطقه و به ویژه حامیانش در سوریه ادامه داده است.
وی معتقد است: اما این بار باز کردن سیمالکا به خصوص با بسته شدن گذرگاه تجاری الولید دشوار به نظر می‌رسد، چراکه از نظر اربیل خطوط قرمز آن زیر پا گذاشته شده است.
سعدون گفت: دولت اقلیم کردستان عراق حمله جوانان انقلابی وابسته به اداره خودمختار کردهای سوریه به نیروهای پیشمرگ در گذرگاه سیمالکا را حمله به حاکمیت خود تلقی می‌کند، چراکه این گذرگاه مرز بین المللی جداکننده سوریه و عراق به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: اربیل بر این باور است که اگر این تهاجم را تحمل کند، ناگزیر حملات به مناطق جدید را تحریک خواهد کرد.
سعدون همچنین بازگشایی گذرگاه‌های مرزی میان اقلیم کردستان عراق و شمال شرق سوریه تا آغاز سال میلادی جدید را بعید دانست؛ اما گفت که امکان بازگشایی این گذرگاه‌ها پس از این تاریخ و تحت فشارهای بین‌المللی و در رأس آنها آمریکا بر دو طرف امکان پذیر است.
