عدم اجرای توافقنامه شینگال توسط بغداد مانع بازگشت ۳۵۰۰۰۰ ایزدی آواره شده است و یک گروه غیر عراقی کنترل شهر را در دست دارد. بغداد هیچ گام جدی برای اجرای این توافق برنداشت.

به گزارش انجمن بی تاوان، حدود ۳۵۰۰۰۰ ایزدی آواره عراقی که از منطقه شنگال (سنجار) آواره شده اند، به دلیل اجرایی نشدن توافقنامه عادی سازی شرایط در شهر شنگال همچنان در اردوگاه های جداگانه در اقلیم کردستان در استان های دهوک و اربیل زندگی می کنند.

به گفته ریبر احمد، وزیر کشور اقلیم کردستان عراق«۸ سال از فاجعه شنگال می گذرد، بدون اینکه ده ها هزار ایزدی بتوانند به منازل خود بازگردند.

در ۹ اکتبر ۲۰۲۰، دولت های عراق در بغداد و اقلیم کردستان در اربیل توافق نامه ای را برای عادی سازی شرایط در شهر شنگال تحت نظارت سازمان ملل متحد و ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده منعقد کردند. خروج گروه‌های مسلح از شهرک، به منظور آمادگی برای بازگشت آوارگان آن که هنوز حدود ۸۰ درصد از آنها به دلیل اوضاع متشنج شهر و کنترل این گروه‌ها بر آن و حضور شبه نظامیان گروه تروریستی کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) در شهر فعال هستند.

به نظر نمی رسد «توافق شینگال» بخشی از برنامه عمل، پلتفرم یا منافع دولت محمد شیاع السودانی باشد، از یک سو، در هفت سال گذشته درباره این توافق صحبتی نکرده است. ماه ها، در حالی که رنج ایزدی های آواره از شنگال در منطقه کردستان عراق با افزایش دما افزایش می یابد، ناگفته نماند که آزار و اذیت مردم در شنگال از جانب شبه نظامیان پ.ک.ک که کنترل منطقه را در اختیار دارند، می باشد.

رئیس کمیته مهاجرت و آوارگان در پارلمان عراق، شریف سلیمان، خاطرنشان کرد که نیروهای خارجی غیر عراقی و سایر نیروهای غیرقانونی در شنگال حضور دارند و نخست وزیر فدرال باید با اجرای توافقنامه شنگال به این موضوع رسیدگی کند.

یک منبع نزدیک به دفتر السودانی گفت که حزب دمکرات کردستان تصریح کرده است که ائتلاف اداره دولتی باید توافقنامه شینگال را اجرا کند.

معاون پارلمان عراق، کمیسر سابق منطقه شنگال، ماهما خلیل، در آوریل گذشته از دولت سودانی خواست تا با توجه به اینکه یک گروه غیرعراقی سرنوشت شهر را کنترل می کند، توافقنامه عادی سازی شرایط در شنگال را اجرا کند. وی با اشاره به پ‌ک‌ک که در مناطق شمالی عراق مستقر است گفت : این کشور بهشتی برای این گروهک تروریستی، به ویژه شنگال و قندیل، در نینوا و اقلیم کردستان عراق است.

خلیل گفت: ۵۰ میلیارد دینار برای بازسازی شنگال در نظر گرفته شده است، اما حضور پ‌ک‌ک و یاغی‌ها مانع از بازسازی و بازگشت آوارگان می‌شود و در عین حال تاکید کرد که سودانی‌ در اجرای این برنامه جدی هستند. توافقنامه شنگال و ایجاد فضا برای بازگشت آوارگان، افزود: شنگال ویران و مصیبت زده است و پرونده بازسازی و بازگشت آوارگان به خروج نیروهای پ.ک.ک و یاغی ها بستگی دارد.

حمزه الجماس، فعال سیاسی شهر موصل نیز به نوبه خود خاطرنشان کرد: «وضعیت در شنگال بسیار بد است و کنترل واضح شبه نظامیان در این شهر و در دوره گذشته وجود دارد. با توجه به تشدید حملات ترکیه به مقر و اعضای پ‌ک‌ک، این شهر شاهد حضور بیشتر شبه‌نظامیان است. به نظر نمی رسد که دولت بخواهد درگیری یا رقابت سیاسی بر سر شنگال ایجاد کند تا از هر گونه مشکلی که ممکن است در دوره آینده رخ دهد، جلوگیری کند، زیرا همه احزاب برای شرکت در انتخابات محلی آماده می شوند.