روزهای عید در مناطق کردنشین همواره فرصتی برای تجدید دیدار قوم و خویش و انجام امورات خیرخواهانه بوده است…
انجمن بی تاوان آذربایجان غربی به نقل از شنوباس، اعیاد دینی در مناطق کردنشین فرصتی برای تجدید دیدار و گردهمایی اقوام و خویشاوندان بوده و از دیرباز نقش گسترده ای در گرمی روابط بین شهروندان داشته است. به عبارت دیگر اعیاد و مناسبت های مذهبی همواره نعماتی با ارزش بوده اند که جامعه را به استحکام روابط در چارچوب ارزش های معنوی سوق داده اند.
برای بحث بیشتر در این رابطه و به مناسبت عید سعید قربان نگاهی می اندازیم به رسم و رسوم مردم اشنویه در عید سعید قربان که نوید دهنده استمرار ارزش های معنوی و انسانی در جامعه هستند :
نماز عید و روبوسی نمازگزاران
در روزهای عید معمولاً قبل از طلوع آفتاب صدای الله اکبر و لااله الاالله از بلندگوی مساچد بلند می شود. صدایی که معمولاً در روزهای دیگر شنیده نمی شود نشان دهنده تفاوت این روز با روزهای عادی است. به تدریج که صدای تکبیر مساجد ادامه دارد مردم برای شرکت در نماز عید راهی مسجد می شوند. کردها در این روز اغلب لباس های نوی محلی که معطر گشته اند می پوشند و با وقار خاصی راهی مسجد می شوند.
پیش نماز یا امام جماعت ابتدا چند دقیقه ای خطبه می کند و معمولاً در توصیف فلسفه عید سخن می گوید. سپس نماز عید به پاداشته می شود و بعداز پایان نماز شرکت کنندگان به روبوسی و در آغوش گرفتن همدیگر می پردازند. فضای صمیمی که در لحظات روبوسی عید بین مردم ایجاد می شود به گفته بسیاری از شهروندان غیرقابل توصیف است. فضایی که بغض و کینه را از دلها گرفته و رحمت و عطوفت را جایگزین آن می کند.
صبحانه متفاوت روز عید
روزهای معمولی مردم اغلب از کره ، مربا، پنیر و غیره برای صرف صبحانه استفاده می کنند اما صبحانه روز عید متفاوت است. در این روز کدبانو یا زنان خانه صبح زود به پخت و پز پرداخته و غذای مفصلی مانند چلوخورشت به همراه سوپ یا آش آماده می کنند. برای صرف این صبحانه متفاوت معمولاً اعضای کامل یک خانواده دورهم جمع می شوند. اعضای کامل خانواده که ممکن است در روزهای عادی به دلیل زندگی جدای یکدیگر کمتر در موقع صرف صبحانه دورهم جمع شوند.
عیدی دادن و عیدی گرفتن
یکی از بخش های جالب رسوم عید مخصوصاً برای افراد کم سن و سال عیدی گرفتن است. در این روز والدین به فرزندان یا به افراد کم سن خانواده و اقوام و خویشاوندان خود به عنوان عیدانه پول می دهد. عیدی گرفتن معمولاً تا اواخر روز که اقوام به برای تجدید دیدار به منزل یکدیگر می روند ادامه دارد.
تجدید دیدار و تبریک روز عید
از رسوم دیگر روز عید تجدید دیدار اقوام و خویشاوندان است. در این روز معمولاً بزرگ طایفه یا بزرگ قوم به منزل اغلب خویشاوندان رفته و عید را به آنها تبریک می گوید. در روستاها اغلب مردم به صورت دسته جمعی با پوشیدن لباس های محلی در رکاب امام جماعت روستا به درب منازل رفته و عید را به اهالی خانه تبریک می گویند. زنان نیز در این روز لباس کردی به تن کرده و به همراه مردان به دیدار اقوام و خویشاوندان می روند.
سرزدن به کسانی که قبل از عید یکی از بستگانشان فوت کرده معمولا در روزهای عید جزء ملزومات بوده و مردم و خویشاوندان در این روز برای تصلی روح مرحوم و بازماندگان آن به منزل متوفی می روند. عید را تبریک گفته و ضمن اظهار همدردی از آنان می خواهند به عزا و ماتم خود پایان دهند.
قربانی کردن
قربانی کردن یک حیوان (معمولاً گوسفند و گاو) و پخش گوشت آن بین نیازمندان و اهالی محله به تبعیت از آیین مقدس اسلام یکی دیگر از رسوم مناطق کردنشین در روز عید قربان است. مردم با شور و حال خاصی گوشت قربانی را قطعه قطعه کرده و با کیسه ها و سینی های خاص به درب منازل می برند. همکاری و همیاری مردم محل در این کار خیز شادابی و نشاط وافری بین مردم و جوانان ایجاد می کند و صفا و صمیمتی زیادی بین مردم به وجود می آورد.
زیارت قبور و آرامگاه بزرگان دینی
یکی دیگر از رسوم اعیاد در مناطق کردنشین و از آن جمله شهر اشنویه زیارت قبور و اماکن متبرکه است. در این روز اغلب افراد مسن به زیارت آرامگاه بزرگان و افراد شاخص دینی می روند. در اشنویه زیارتگاههای شیخ رش، سلطان مصطفی و شیخ عبدالعزیز در روزهای عید مراجعه کنندگان زیادی دارند که در آن مکان به فاتحه خوانی پرداخته و از خدا طلب آمرزش می کنند.
از سوی دیگر مردمی هم هستند که در این روز برسر مزار متوفیان حاضر شده و بعداز فاتحه خوانی چند لحظه ای را در کنار آرامگاه عزیزان خود می گذرانند.
آشتی کردن و آشتی دادن
از جمله رسومات باارزش اعیاد در مناطق کردنشین حس طلب بخشش و آشتی کردن مردم با یکدیگر است. در این روز کسانی که به هر نحوی با یکدیگر دچار خصومت شده و از همدیگر کینه به دل گرفته اند سعی می کنند آشتی کرده و خصومت را کنار بگذارند. بزرگان محله و روستاها نیز در این روز سعی می کنند با تشویق افرادی که با یکدیگر خصومت دارند میان آنها صلح و دوستی برقرار سازند. این رسم یکی از مواردی است که از دیرباز نقش قابل توجهی در ایجاد دوستی و همدلی بین مردم ایفا کرده است.
