انجمن بی تاوان آذربایجان غربی : انتخابات شهرداری های ترکیه در روز سی ام مارس (دهم فروردین ماه) برگزار شد و خانم گلتن کشاناک، نماینده شهر کُردنشین سرت و یکی از دو رهبر حزب صلح و دموکراسی (BDP) در این انتخابات توانست با شکست رقبای خود به عنوان شهردار دیاربکر انتخاب شود. در شرایطی که رجب طیب اردوغان، رهبر حزب عدالت و توسعه و نخست وزیر ترکیه پیروزی قاطعانه ی خود در انتخابات را به زمینه ای برای حضور مقتدرانه در انتخابات ریاست جمهوری تبدیل کرده، حزب صلح و دموکراسی به عنوان یکی از نهادهای سیاسی وابسته به پ.ک.ک بر آن است تا براساس نتایج کسب شده در انتخابات و در اختیار گرفتن ۱۰۳ شهرداری مناطق کُردنشین، حرکت به سوی ایجاد نوعی نظام دفاکتو (غیررسمی) خودگردانی را رقم بزند. گلتن کشاناک درخصوص این موضوع و سایر مسائل مرتبط با کُردهای ترکیه به سوالات الجزیره پاسخ داده است.

کشاناک: همه ی کارها را به صورت دو نفره مدیریت می کنیم. به جای آن که به دنبال تبعیت از پروتوکول ها و قراردادهای جاری اداری و اجرایی باشیم، براساس مکانیسم مورد نظر خودمان عمل می کنیم و امور مختلف را با همفکری هم، مدیریت می کنیم. در دیدارها و برنامه های مختلف شرکت می کنیم، از خودروی ویژه ی شهردار به صورت دو نفره و نوبتی استفاده می کنیم. ما در واقع دو شهردار یا دو رئیس هم پایه و هم ارز هستیم و حقوق پرداخت شده از سوی شهرداری هم به صورت مساوی بین ما تقسیم می شود. البته ما به جای این که به فکر درآمد و منابع و مسائل مادی شخصی باشیم، به این فکر می کنیم که باید چگونه عمل کنیم که به بهترین شکل ممکن، خدمت کنیم.

کشاناک: بله. ما بر این باوریم که باید آن چه که هم اکنون از آن به عنوان «مجلس شهرداری» نام برده می شود به سطح «پارلمان شهر» ارتقاء پیدا کند. ما نخستین جلسه ی خود را در روز پنجشنبه ی هفته ی گذشته برگزار کردیم و اعضای هیأت رئیسه ی مجلس را انتخاب کردیم ما باید کمیسیون های زیر مجموعه ی مجلس را تعریف کنیم و ساختار اداری شهرداری های خود را به درستی ترسیم کنیم. ما به دنبال آن هستیم که یک اداره ویژه به نام اداره ی اقتصاد محلی را در زیرمجموعه ی شهرداری به وجود بیاوریم و این اداره باید دارای مکانیسم توانمند و پویایی باشد که در بخش های صنایع، اشتغال، آموزش فنی حرفه ای، کشاورزی و دامپروری به خوبی فعالیت کند.

ما به این شیوه و در یک پروسه ی زمانی، قدم به قدم ادارات محلی خود را تقویت می کنیم و وظایف و اختیارات نهادهای خود را ارتقا می دهیم.

کشاناک: جلسه ی ما در واقع به مثابه ی برداشتن نخستین گام برای تأسیس پارلمان شهر بود. همه ی اعضا درخصوص این موضوع هم فکر و هم نظر بودند که می بایستی در هفته های آتی سطح کار مجلس ما در قد و قواره ی پارلمان باشد و با رویکرد کلان، به تحلیل مسائل و مشکلات موجود بپردازیم. به عنوان گام نخست، می توان گفت نشست مثبتی بود. در روزهای آتی نیز تلاش می کنیم تا شکل و ساختار نهایی مجلس را تعریف کنیم، برنامه ها تکمیل شود و همه ی کمیسیون ها نیز دارای ساختار و تعاریف ویژه ی خود باشند.

کشاناک: به عنوان حزب صلح و دموکراسی، از یک مقطع زمانی خاص و پیش از سال ۲۰۰۷ میلادی، بحث بر سر ارتقای اختیارات ادارات محلی را آغاز کردیم و پروژه ی خودگردانی دموکراتیک براساس مدیریت منطقه ای، در دستور کار ما قرار گرفت. در واقع این برنامه، به ساختار کانتونی بسیار نزدیک است. می دانید که امروزه در مناطق کُردنشین سوریه، سه نظام کانتونی تعریف شده است. ما در همان سال ۲۰۰۷ میلادی چنین پروژه ای را ترسیم کردیم و چهارچوب و محتوای آن را با افکار عمومی ترکیه در میان گذاشتیم و علاوه بر ساختار و مکانیسم اداری، ابعاد سیاسی آن را هم تعریف کردیم. امروزه، دقیقاً در موقعیت زمانی خاصی قرار گرفته ایم که باید این پروژه را عملی کنیم. بنابراین خودگردانی دموکراتیک اولویت ماست و اگر نیاز به تعریف یک اسم یا عبارت یا اصطلاح خاص وجود داشته باشد، نهادهای عالی حزب ما در این خصوص تصمیمات لازم را اتخاذ می کنند و اگر تغییر خاصی مورد نیاز باشد، مبانی نظری آن مدنظر قرار می گیرد اما در کل می توانم بگویم که افق فعالیت های سیاسی ما در راستای عملی نمودن همان پروژه ای است که در مجمع عمومی حزب خود در سال ۲۰۰۷ در مورد آن تصمیم گرفته و این پروژه را به عنوان «خودگردانی دموکراتیک» ثبت کرده ایم.

کشاناک: در دوره های قبلی آرای داخلی استان ها مورد توجه بود اما این بار رقابت در حوزه ی حومه ی شهرستان ها بیشتر شد و در واقع می توان گفت که براساس تغییرات به وجود آمده کسب ۵۵.۵ درصد، نمی تواند به مثابه ی یک ریزش جدی مورد بررسی قرار بگیرد. شاید در برخی از حوزه ها به اندازه ی کافی تلاش نکردیم و کم تحرک بودیم. اما در بسیاری از مناطق نیز رقبای ما دست به تخلفات گسترده زدند و ما نیز اعتراض نکردیم چرا که می دانستیم اعتراضات ما نتایج را تغییر نمی دهد. این مسائل هم تا حد زیادی بر نتایج نهایی تأثیر گذاشت.

کشاناک: اگر ما بتوانیم در حوزه های محلی و منطقه ای، معضلات را حل کنیم، چنین چیزی بر روند صلح نیز تأثیر می گذارد و آن را تقویت می کند. بر این باورم که اگر حکومت مرکزی ترکیه به ما فرصت بدهد که ما نیز دست به فعالیت هایی بزنیم که فرهنگ مدیریت محلی و منطقه ای و اقتصاد مناطق خود را تقویت کنیم و امکاناتی برای آموزش زبان مادری ایجاد کنیم، چنین چیزی به تقویت روند صلح منجر می شود. در واقع معضل کُردها، معضلی است که پیش از هر چیز با حقوق اساسی و آزادی مردم ارتباط دارد. منظور از حقوق مردم، صرفاً مسائل و مطالبات سیاسی نیست بلکه این موضوع جنبه ی اقتصادی هم دارد و دارای ابعاد فرهنگی نیز هست. قاعدتاً ارتقای سطح رفاه و توسعه ی اقتصادی و پیشرفت در این حوزه ها، در نهایت و در بُعد کلان مسائل کُردی، دارای تأثیراتی خواهد بود که می تواند به حل نهایی معضلات کُردهای ترکیه کمک کند.

کشاناک: پیش از هر چیز انتظار داریم که حکومت مرکزی، درخصوص آموزش زبان مادری توسط شهرداری های ما و استفاده از زبان مادری در حوزه ی خدمات عمومی، راه را برای ما باز کند و حتی به ما کمک کند. اگر آنان چنین موضعی اتخاذ کنند، ما نیز همه ی وظایف خود را به درستی انجام می دهیم و از هیچ تلاشی برای حل معضلات موجود دریغ نمی کنیم و آن چه که در توان ما باشد انجام می دهیم. باز هم تأکید می کنم که موضوع مهم و بنیادینی به نام آموزش زبان مادری، می تواند در حل معضل کُردها دارای اهمیت حیاتی باشد و ما می خواهیم به زبان مادری بها بدهیم و این مسأله می تواند در حل معضلات بنیادین کُردهای ترکیه تأثیر شگرفی بگذارد. اگر دولت و نهادهای مختلف حکومت در این حوزه برای ما به مانع تبدیل نشوند ما در حوزه ی عملی گام های لازم را برمی داریم و این پروژه عملی می شود.

کشاناک: بله. در این خصوص مطالعات و اقدامات خاصی انجام داده ایم. در مناطق ما چندین سد ساخته شده و به جای این که آب های جاری منطقه صرف کشاورزی و آبیاری شود، آب در سدها جمع شده، برق تولید شده و آن را به استان های غربی انتقال داده اند. این یک واقعیت است. برقی که از منابع آبی منطقه ما تولید شده به غرب رفته تا در آن جا منجر به رشد و سرمایه گذاری صنعتی شود. در مقابل ما نیز با جرایم سنگین روبرو شده ایم و مردمی که توان پرداخت قبوض برق خود را ندارند با مأمورین قانون روبرو شده اند. روستاییان ما توان پرداخت قبوض برق خود را ندارند و همه ی آنها جریمه شده اند. اگر آب منطقه ی ما به جای آن که در توسعه ی کشاورزی مورد استفاده قرار بگیرد، به منبع اولیه ی تولید برق برای استان های غربی کشور تبدیل شود، چنین چیزی به خودی خود یک معضل جدی و غیرقابل انکار است. این موضوع ارتباط مهمی با شهرداری دارد. چرا که وقتی روستاییان ما پول قبوض آب و برق خود را پرداخت نمی کنند، نهایتاً این پول از سهم بودجه و اعتبارات شهرداری ها کم می شود. باید برای این معضل جدی، تدابیر لازم اندیشیده شود و هر چه زودتر این مشکل حل شود.

کشاناک: رفقای ما در این خصوص در حال تشکیل پرونده هستند. ما در حال حاضر بر روی این موضوع تحقیق می کنیم که در مناطق مختلف دیاربکر چند چاه نفت وجود دارد، به چه میزان از این چاه ها نفت استخراج شده، این نفت را به کجا فرستاده اند و شیوه های غلط و افراطی استخراج، چه صدمات بزرگی به محیط زیست منطقه وارد آورده است. ادعاهایی درخصوص این موضوع وجود دارد که فعالیت های وزارت انرژی در حوزه ی اکتشاف و استخراج موجب آن شده که در برخی از مناطق ما سفره های آب های زیرزمینی و آب آشامیدنی آلوده شود. این درست نیست که نفت به عنوان ابزار مهم توسعه ی اقتصادی از این جا به استان های دیگر برود و فقط آلودگی و آسیب های آن نصیب ما شود. قرار نیست آب ما را ببرند و عطش و کمبود آب و قبض جریمه بر روی دست ما بماند و نفت را ببرند و صرفاً آلودگی نصیب ما شود. چنین چیزی را نه خدا قبول دارد نه بنده ی خدا و نه اصول دموکراسی.

کشاناک: بله. صدالبته که سهم می خواهیم. ادارات محلی و منطقه ای ما باید از همه ی منابع انرژی و ثروت های زیرزمینی و روی زمین، سهم خود را دریافت کنند.

کشاناک: بله. می خواهیم در کوتاه ترین زمان ممکن با مقامات مربوط مذاکره کنیم و پروژه ی تبدیل زندان دیاربکر به یک موزه ی بزرگ را تکمیل کنیم. ما بر روی این موضوع اصرار و پافشاری می کنیم که زندان دیاربکر باید به ما تحویل داده شود و آن را به موزه تبدیل کنیم و می خواهیم حداکثر در یکی دو سال این پروژه به اتمام برسد.