به گزارش کردپرس، چندی پیش یکی از تحلیل گران بی.سی.سی ترکی به نام محمود حامسیجی برای گفتگو با رییس شورای رهبری پ.ک.ک به کوهستان قندیل در اقلیم کردستان عراق رفت. گفتگوی مفصل این روزنامه نگار با جمیل بایک، موضوعات مختلفی را در برگرفته و در چند بخش منتشر شده است. کردپرس متن این گفتگوی را در دو بخش منتشر می کند.
جمیل بایک کیست؟ آیا او یک علوی طرفدار ایران است؟
جمیل بایک با نام سازمانی جمعه، به عنوان مرد شماره ۲ پ.ک.ک شناخته می شود. اوجالان در وصف اهمیت جایگاه اودر میان افراد پ.ک.ک گفته است:«۵۰ درصد از همه توان و امکانات پ.ک.ک را من ایجاد کردم. ۲۵ درصد از توان حزب، مرهون خون و تلاش رفقای ماست ولی جمیل به تنهایی موجب ایجاد ۲۵ درصد مابقی قدرت و امکانات ما شده است.» بایک، در رسانه های ترکیه به عنوان فرد متنفذی شناخته می شود که هم رهبری جناح شاهین های جنگ طلب پ.ک.ک را بر عهده دارد و هم روابط ویژه ای با ایران دارد. از او درباره ی میزان صحت این ادعاها سوال می کنیم. او در پاسخ می گوید:« این ها بخشی از یک جنگ روانی و رسانه ای است. » در ادامه باز هم می پرسم: واقعا شما طرفدار ایران هستید؟ او می خندد و در پاسخ می گوید:«یک کودک نیز حاضر نیست صحت چنین شایعه ای را قبول کند. رویکرد ایران و ترکیه نسبت به کردها فرق چندانی با هم ندارد و من حاضر نیستم یکی از این دو کشور را بر دیگری ترجیح دهم.»
در بسیاری از رسانه های ترکیه، بایک را به عنوان یکی از سران علوی پ.ک.ک می شناسند. اما او در مورد این موضوع می گوید:« من در یک حانواده ی اهل سنت حنفی به دنیا آمده ام. پدر و مادر من هر دو اهل نماز و طاعت و عبادت بوده و به حج رفته اند. من علوی نیستم اما اگر هم باشم چه اهمیتی دارد؟ چرا برخی ها به دنبال این هستند که یک موج سیاسی ضدعلوی به راه بیندازند؟»
بایک در ادامه به این موضوع اشاره می کند که در دوران جوانی خود، هوادار تیم فوتبال بشیکتاش بوده و این تیم را نماد طبقه ی مستمند دانسته و در دبیرستان نیز، اهل نقاشی، موسیقی، بسکتبال و والیبال بوده است. او به صدای سه خواننده ی کُرد آرام تیگران، عایشه شان و مریم خان علاقه مند است و در همه ی حوزه ها کتاب می خواند و آخرین کتابی که خوانده، اثر یک باستان شناس آلمانی درباره ی اهمیت تاریخی منطقه ی گُک تپه در کردستان ترکیه است.
مذاکرات صلح به سوی پرتگاه می رود
جمیل بایک رییس شورای رهبری پ.ک.ک بر این باور است که مذاکرات صلح بین پ.ک.ک و ترکیه، آرام آرام به سوی پرتگاه می رود و دلیل آن نیز، عدم تمایل دولت اردوغان به انجام اقدامات صلح طلبانه و تامین مطالبات کردها است. بایک همچنین اعلام کرد که دولات در حال آماده سازی نیروهای خود و تدارک امکانات لازم برای آغاز یک جنگ بزرگ است.
حکومت چیزی به نام نقشه ی راه صلح ترسیم نکرده است
بایک در مورد سیاست های دولت اردوغان در حوزه ی مذاکرات صلح می گوید:« حکومت ترکیه فاقد نقشه ی راه است و به هیچ وجه یک بسته ی معقول و یک مجموعه دستورالعمل روشن برای حل معضل کردها و رسیدن به صلح نهایی در دست ندراد. حتی کمال قلچداراوغلو رهبر حزب جمهوری خلق نیز این واقعیت را فهمیده و اعلام کرده که دولت اصلا چیزی به نام استراتژی صلح ندارد که ما بخواهیم موافق یا مخالف آن باشیم.»
دولت اردوغان، همه چیز را فدای انتخابات می کند
رییس شورای رهبری پ.ک.ک درباره ی سیاست های اردوغان می گوید:« حزب عدالت و توسعه، برنامه ای برای پایان دادن به معضلات کردهای ترکیه ندارد و در حال حاضر یک بازی تبلیغاتی به راه انداخته و در حال تعلل و وقت کشی برای به دست آوردن پیروزی در انتخابات محلی شهرداری ها است. آنان همه چیز را فدای انتخابات می کنند و فکر می کنند که می توانند پس از پیروزی در انتخابات آتی، پ.ک.ک را در میدان جنگ از بین ببرند.»
همه چیز درباره ی عقب نشینی
از بایک می پرسیم: دولت اعلام کرده که فقط بیست درصد از افراد شما عقب نشینی کرده اند که آنها نیز غالبا افراد خردسال و بیمار هستند. آیا این موضوع صحت دارد؟ واقعا چند درصد از افراد شما از ترکیه خارج شده اند؟ وی می گوید:«حرف زدن از آمار و درصد، بسیار بی معنی است. وقتی که ما قدم در این راه گذاشتیم؛ هیچ قولی به حکومت ندادیم که مثلا تا فالان تاریخ، فلان درصد از افراد ما ازترکیه خارج می شوند. ما صرفا اعلام کردیم که استراتژی عقب نشینی و خروج از ترکیه را پذیرفته ایم و در حال حاضر نیز داریم به قول خود عمل می کنیم. ما تصاویری از نیروهای عقب نشینی کرده ی خود، در اختیار رسانه ها گذاشته ایم که نشان می دهد ادعاهای دولت صحت ندارد.»
متاسفانه پاسخ روشنی برای هوادارانمان نداریم
جمیل بایک در ادامه به این موضوع اشاره می کند که از آن جایی که دولت اردوغان برای تامین مطالبات کردها و عمل کردن به وعده های خود قدمی برنداشته، پ.ک.ک برای پاسخ دادن به سوالات هواداران خود پاسخ روشنی ندارد. او می گوید:«مردم از ما می پرسند که دولت در مقابل اقدامات شما چه کرد؟ ما متاسفانه پاسخی نداریم. چرا که دولت قدمی برنداشه که ما بیاییم برای مردم سخنرانی کنیم و بگوییم که در روند گفتگوها ما اقدام الف را انجام دادیم و دولت نیز متقابلا با انجان اقدام ب به ما پاسخ مثبت داده است و واقعا از این لحاظ در وضعیت دشواری قرار داریم.»
وی همچنین اعلام می کند آن چه که دولت اردوغان از آن به عنوان بسته ی جدید دموکراتیزه کردن ترکیه نام می برد، فریبی بیش نیست و در این پاکت حقی به برای کردها در نظر گرفته نشده است. بایک همچنین به موضوع ضرورت تدریس زبان کُردی در همه ی مقاطع درسی، اهمیت ویژه ای داده و اعلام می کند که این مساله چنان حق واضح و روشنی است که اصلا نباید مورد مذاکره و بحث و قرار بگیرد.
اوجالان و شرایط نابرابر مذاکره
بایک در خصوص روند مذاکرات می گوید:«در یک سوی میز همه ی نهادهای سایسی حکومت ترکیه قرار گرفته و در سوی دیگر میز رهبر ما آپو به تنهایی نشسته است و این باعث می شود که او در شرایط نابرابر قرار بگیرد. لذا لازم است که اجازه دهند رفقای ما نیز به نزد او بروند و با او صحبت و رایزنی کنند. همچنین باید هیات پزشکی بی طرف به منظور کنترل سلامتی اوجالان به ایمرالی برود، راه روزنامه نگاران ترکیه برای گفتگو با اوجالان هموار شود و کمیسیون های هشت گانه ی مورد نظر او ایجاد شوند.» کیسیون های مورد نظر اوجالان عبارتند از: حقوق، اجتماعی – اقتصادی، میثاق ملی، آزادی زن، محیط زیست، نهادهای مدنی، امنیت و پیگیری و تحقیق.
در تحلیل رویدادهای گزی پارک استانبول اشتباه کردیم
رییس شورای رهبری پ.ک.ک، تحصن های گزی پارک و تظاهرات ضد دولتی معترضین در استانبول، ازمیر و آنکارا را چنان مهم می پندارد که به عقیده ی او، ترکیه ی پس از آن رویدادها، هیچ گاه مانند ترکیه ی سابق نخواهد بود. وی درباره ی مواضع پ.ک.ک در خصوص تحصن ها و اعتراضات گسترده ی گزی پارک می گوید:« این تظاهرات مردمی، هموار کننده ی راه دموکراسی و به نفع دوران مذاکرات صلح بود. اما در تحلیل این موضوع ما دچار تردید و خطا شدیم و به موج اعتراضات مردمی نپیوستیم. البته باید به این واقعیت نیز اشاره کنیم که حزب چپ گرای کارگر، حزب جمهوری خلق و حزب حرکت ملی، هر سه، به دنبال تضعیف حزب عدالت و توسعه بودند و پیوستن هواداران آنان به اعتراضات گزی پارک، ربطی به دموکراسی نداشت و این اقدام آنها، صرفا بر اساس تصممیات و منافع حزبی و به نیت ضربه زدن به اکیپ اردوغان انجام شد.»
حزب عدالت و توسعه، قدرت گذشته ی خود را از دست داده است
رییس شورای رهبری پ.ک.ک بر این باور است که حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، نفوذ، قدرت و محبوبیت قبلی خود را از دست داده است. او برای اثبات این ادعای خود چنین دلایلی را مطرح نموده است: ۱- آمریکا و اروپا مانند دوره های قبلی، از سیاست های اردوغان و حزب عدالت و توسعه حمایت نمی کنند. ۲- سقوط مُرسی یک نشانه ی مهم برای احتمال تضعیف اردوغان در آینده ای نزدیک است و هیچ بعید نیست که اردوغان نیز به مانند او کنار گذاشته شود. ۳- فتح الله گولن و پیروان او، مانند سالیان گذشته، همه ی اقدامات حزب عدالت و توسعه را تایید نمی کنند و تنش های سیاسی فراوانی بین تیم اردوغان و پیروان فتح الله گولن وجود دارد. ۴- رویدادهای گزی پارک و به موازات آن اصرار و تاکید پ.ک.ک بر ضرورت استقرار دموکراسی و توسعه ی سیاسی، راه بر یکه تازی های حزب عدالت و توسعه بسته است.
گفتگوهای پ.ک.ک و ترکیه در دوران تورگوت اوزال
جمیل بایک درباره ی گفتگوهای پ.ک.ک و ترکیه در دوران تورگوت اوزال رییس جمهور اسبق ترکیه می گوید: « اوزال تمام راه ها را برای نابود کردن پ.ک.ک امتحان کرد اما با این حال به نتیجه ی چشمگیری دست نیافت و این واقعیت را پذیرفت که ترکیه نمی تواند از راه فعالیت مسلحانه و برخی اقداما ت ویژه ی امنیتی پ.ک.ک را از بین ببرد. از این گذشته اوزال به دنبال احیای پیمان مشهور دوران عثمانی به نام میثاق ملی بود و از نظر این پیمان نامه ی تاریخی، ایالت موصل که در آن دوران بخشی از قلمرو امپراطوری عثمانی بوده، دقیقا به معنی منطقه ی گسترده ای است که نه تنها خود موصل بلکه مناطق کردنشین شمال عراق را نیز شامل می شود. اوزال برای احیای این رویای دور، نیازمند به آن بود که پیش از هر چیز مشکلات کردهای کشور خود را حل کند. به همین خاطر اوزال با جلال طالبانی ارتباط برقرار کرد. طالبانی به عنوان میاجی بین رهبر ما آپو و شخص رییس جمهور، در آمد و رفت بود و پس از برگزاری چندین نشست و گفتگو، آتش بس اعلام شد. اما متاسفانه یکی از افراد ما به نام شمدین ساکک (زکی پارماک سز) به عمر کوتاه آتش بس پایان داده و آتش جنگ را برافروخت و از دیگر سو، یک مامور امنیتی ترکیه به نام محمود یلدرم مشهور به یشیل با انجام چندین قتل زنجیره ای و جنایات بزرگ در مناطق کردنشین به روند جنگ شتاب بیشتری بخشید و نیروهای امنیتی ترکیه چندین نماینده ی مجلس را نیز با پوشش دروغین سانحه ی جاده ای کشته و یکایک افراد اکیپ رییس جمهور اوزال را نیز از بین بردند.»
اربکان برای سران پ.ک.ک سه نامه فرستاد
رییس شورای رهبری پ.ک.ک در خصوص نخست وزیر اسلام گرای اسبق ترکیه نجم الدین اربکان می گوید:« اربکان، به تمام معنا یک انسان میهن دوست بود و علاقه ی وافری به سرزمینش داشت. او نیز به دنبال حل معضل کردهای ترکیه بود و برنامه هایی برای پایان دادن به مشکلات ما داشت. اما واقعیت این است که اربکان به شدت از عواقب قدم نهادن در مسیر حل معضل کردها بیم و هراس داشت و جرات نمی کرد قدم بردارد. با این حال در همان دوران سه نامه برای ما فرستاد و به مسائل مهمی اشارهه کرد.» بایک حاضر نشده در پاسخ به سوال گزارش گر بی.بی.سی ترکی درباره ی محتویات نامه های اربکان، به جزییات بیشتری اشاره کند.
دیدار ژنرال های ستاد فرماندهی باسران پ.ک.ک
بایک در خصوص تماس برخی از ژنرال ها و فرماندهان عالیرتبه ی ترکیه با سران پ.ک.ک می گوید:« در سال ۱۹۹۸ برخی از ژنرال های ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ترکیه، در اروپا با نمایندگان ما دیدار کردند. آنان مستقیما به رفقای ما گفتند: هیچ کدام از ما با ادامه ی جنگ به نتیجه نمی رسم؛ شما آتش بس اعلام کنید تا تا هم برای حل معضل کردها دست به اقدامات سازنده بزنیم. اوجالان بر اساس گفته های این ژنرال ها آتش بس اعلام کرد. اما بعدا معلوم شد که در خود ستاد فرماندهی، افرادی هستند که با ادامه ی جنگ موافق هستند و همان افراد نیز ژنرال های صلح طلب را یکایک کنار گذاشتند. من می توانم به اسم همه ی این افراد اشاره کنم؛ اما چنین چیزی غیراخلاقی است و برای آنان دردسرساز می شود. اوجالان نیز در یکی از دیدارهای خود در سال ۲۰۱۱ اعلام کرد که برخی از ژنرال های ترکیه که به اتهام تلاش برای براندازی وکودتا به زندان افتاده اند، همان افرادی هستند که خواسته ی اصلی آنان پایان دادن به درگیری با پ.ک.ک بوده است.»
محاکمه ی ژنرال ها و سران ارگن اکُن، یک عوامفریبی بزرگ است
بایک در خصوص محاکمه ی ده ها تن از ژنرال های نظامی ترکیه به جرم توطئه و تلاش برای ساقط کردن دولت ترکیه در چهارچوب پرونده ی مشهور به ارگن اکُن گفته است:« این محاکمه یک شُو و یک عملیات عوامفریبانه ی بزرگ بود. ده ها ژنرال و فرمانده ی امنیتی ترکیه در کردستان مرتکب جنایت شدند. چرا در چهارچوب محاکمه ی سران این پرونده، حتی یک افسر جزء به جرم قتل زنجیره ای صدها کُرد غیرنظامی محاکمه نشد؟ آیا فقط تلاش برای انجام کودتا و ضربه زدن به دولت جرم است؟ حزب عدالت و توسعه با اجرای این محاکمه ی کذایی تلاش کرد تا یک شبکه ی مخوف دیگر به نام ارگن اکُن سبز ایجاد کرده و اسناد و مدارک جنایات نظامیان ترکیه در کردستان را از بین ببرد.»
مواضع فتح الله گولَن در برابر پ.ک.ک و مذاکرات صلح
جمیل بایک درباره ی نقش فتح الله گولن در حوزه ی مذاکرات صلح گفته است:«گولن در کنار انور اُرن، نخستین افرادی هستند که در ترکیه، به منظور مبارزه با کمونیسم و جنبش های چپ؛ چند انجمن اسلامی تاسیس کردند. البته تاسیس این نهادها ریشه در فعالیت ها و اندیشه های اسلامی و عقیدتی آنان نداشته و در واقع، نشان دهنده ی تلاش های سازمان سیای آمریکا برای استفاده از ظرفیت گولن و دگیر اسلامگرایان ترکیه برای مقابله با توان کمونیسم، اتحاد جماهیر شوروی سابق و انقلابیون چپ ترکیه بوده است. آمریکا و ناتو به دنبال استیلای نظام سرمایه داری مدرن بر تمام جهان هستند و به منظور رسیدن به این هدف خود، تمایل دارند الگوهای جدیدی از اقتدار اسلامی را ترویج دهند و گولن در ظاهر در قالب نهادهای مدنی، دینی و آموزشی فعالیت می کند اما در باطن، ماموریت او عملی کردن استراتژی های خاص ناتو است. ناتو در ترکیه با استفاده از ابزار توانمندی به نام دولت پنهان و فتح الله گولن، از ابزار الگوی اسلامی برای رسیدن به اهداف منطقه ای خود استفاده می کند.»
بایک همچنین در خصوص نگرش جماعت گولن نسبت به مذاکرات صلح گفته است:« فتح الله گولن و جماعت، به شدت با مذاکرات صلح مخالف بوده و مستقیما از دولت خواسته اند تا به جای گفتگو با اوجالان و سران پ.ک.ک، تلاش کند تا با استفاده از امکانات نظامی و فن آوری پیشرفته، همه ی نیروهای پ.ک.ک را نابود کند.»
اسناد مهمی در دست داریم اما…
رییس شورای رهبری پ.ک.ک ، ادعا کرده که اسناد مهمی در دست دارد که می تواند پرده از راز اقدامات فتح الله گولن و گروه پیروان او موسوم به جماعت بردارد و وابستگی آنها را به ناتو و دولت پنهان ترکیه روشن کند. وی اعلام کرده که این اسناد مهم در حال حاضر در دست سران پ.ک.ک است اما از آن جایی که هیچ کدام از رسانه های ترکیه جرات انتشار چنین اسنادی را ندارند، از رسانه ای کردن این مدارک محرمانه، پرهیز می کنند.
پیگیری های بی.بی.سی
محمود حامسیجی در گزارش چند روزه ی خود در کوهستان قندیل، درباره ی میزان صحت و سقم ادعاهای رییس شورای رهبری پ.ک.ک نوشته است:« ما برای بحث در خصوص صحت یا کذب ادعاهای جمیل بایک، به تعدادی از دولتمردان ترکیه مراجعه کرده و از آنها خواستیم تا نظرات خود را در خصوص سخنان بایک با ما در میان بگذارند. اما هنوز پاسخی به درخواست ما داده نشده است.»