✍بروسکه

در کمتر از یکماه دو تحول مهم میان جریانات تجزیه طلب کردی به وقوع پیوسته است. نخست بیانیه اوجالان درباره خلع سلاح پ.ک.ک و دوم توافق مظلوم کوبانی و احمد شرع برای ادغام کردهای مسلح سوری در ارتش ملی این کشور.

تجزیه طلبی وضعیتی است که از غرب بر کشورها و ملت های منطقه تحمیل شده است. ایجاد دو اقلیم خودمختار در کردستان عراق و سوریه بخشی از تلاش آمریکا برای پیگیری منافع خود بود و با تغییر دولت های مرکزی در این کشورها از میزان اهمیت این خودگردانی ها برای غرب کاسته شد.

جریانات تجزیه طلب کردی در تاریخ خود دچار فرازونشیب‌های متعدد شده اما برای نخستین بار در تاریخ معاصر است که تمامی جریانات تجزیه طلب در سراشیب ضعف و بی اهمیتی قرار گرفته اند.

به اجمال وضعیت فعلی این جریانات را مرور میکنیم:

عراق. جریان بارزانی

حماقت صدام حسین در اشغال کویت سبب اندیشه آمریکا در تجزیه عراق و تشکیل اقلیم کردستان شد. این منطقه به جولانگاه جواسیس و عوامل آمریکا تبدیل شد. اقلیم کردستان دروازه عراق را به روی ارتش اشغالگر آمریکا گشود و سبب سقوط بغداد شد.اربیل به مرکز دیپلماسی منطقه تبدیل شد و در توسعه از بغداد پیشی گرفت. مسعود بارزانی اشتباه صدام حسین را تکرار کرد و علیرغم مخالفت جهانی رفراندوم استقلال کردستان را برگزار کرد. از آن روز تضعیف و حضیض اقلیم آغاز و تا امروز ادامه داشته است. ثبات دولت مرکزی عراق سبب کم اهمیت شدن نقش اقلیم شد. درآمدهای نفتی و مرزی در اختیار دولت مرکزی قرار گرفت. از خود مختاری اقلیم اکنون تنها نامی مانده است و مسعود بارزانی میکوشد با تشکیل همپیانی با ترکیه جلوی سقوط و محو اقلیم را بگیرد.بارزانی قبلا با آمریکا و اینک با ترکیه علیه بغداد متحد شده است.

ترکیه. پ.ک.ک

جنازه یکی از فرماندهان کشته شده پ.ک.ک در ارتفاعات قندیل میان برف ها مانده است. گریلاها با گذشت شش ماه نتوانسته اند این جنازه را کاوش و خاکسپاری کنند.‌چون پهپادهای ترکیه مرتب در منطقه گشت زنی میکنند. پهپاد و ریزپرنده حتی به داخل غارها سرک میکشند و نقطه امنی برای چریک ها باقی نمانده است. پیشترها تجزیه طلبان می‌گفتند دوستی جز کوهستان ندارند اما پیشرفت تکنولوژی جنگی سبب ازبین رفتن این دوستی شده است. در چنین شرایطی اوجالان و پ.ک.ک برای خلع سلاح و انحلال اعلام آمادگی کرده اند. اردوغان در جنگ غزه به یاری اسرائیل و در فتح دمشق به یاری ناتو شتافت و آمریکا کردهای مسلح را وادار کرد در مقابل آنکارا پرچم سفید را بالا ببرند. در اینجا هم پررنگ شدن نقش دولت مرکزی سبب به حاشیه رفتن جریان تجزیه طلبی شد.

سوریه.ی. پ.گ

کردهای تجزیه طلب سوریه توسط آمریکا سازماندهی و تسلیح شدند. آنها ماموریت خود را در تسلیم نفت به ناتو و فروپاشی اقتصاد سوریه انجام دادند و در پایان با فشار آمریکا تسلیم دولت مرکزی شدند.هرچه دولت جدید سوریه در ایجاد ثبات سرزمینی موفق تر شود از اهمیت و جایگاه تجربه طلبان کرد کاسته خواهد شد. ی.پ.گ هم مانند بقیه جریانات تجزیه طلب کردی توسط آمریکا ایجاد و توسط همان کنار گذاشته شد.

ایران. کومله و دمکرات

هیچ جنبش کردی وجود نداشته است که بدون حمایت بیگانگان بوجود بیاید و یا قادر به تصرف یک روستا شود. حزب دمکرات کردستان ایران توسط شوروی ایجاد شد و مهاباد توسط سربازان این کشور اشغال شد. ایران مجبور به تسلیم امتیاز نفت شمال به شوروی شد و سربازان این کشور مهاباد را ترک کردند. بلافاصله جمهوری مهاباد سقوط و قاضی محمد اعدام شد. بعد از اشغال سفارت آمریکا توسط انقلابیون احیای دمکرات و ایجاد کومله توسط غربی ها در دستور کار قرار گرفت و کردستان صحنه حوادث خونینی شد.

در سالهای اخیر ثبات دولت مرکزی عراق   سبب تضعیف حاکمیت اقلیم شده و جریانات تجزیه طلب کومله و دمکرات غالبا مجبور به فرار به اروپا شده و پسماندهای آنان در کمپ ها محصور شده اند. در جریان حوادث پس از مرگ مهسا امینی این جریانات ماموریت ناامن سازی کردستان را از آمریکا دریافت کردند. سران کومله و دمکرات در کنج عزلت چشم انتظار حوادث هستند که شاید روزگاری ماموریتی دیگر دریافت کنند و دوباره واجد اهمیت شوند.