کردپرس/ طی روزهای اخیر و پس از تسخیر شهر شنگال یا سنجار یعنی دیار اصلی کردهای ایزدی عراق، شرایط دشواری در مناطق کردنشین عراق حکم فرما شده و جان ده ها هزار تن از ایزدیان به خطر افتاده است. در این شرایط حساس و اضطراری، شاخه ی نظامی پ.ک.ک موسوم به نیروی مدافع خلق (HPG) و شاخه ی نظامی حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه موسوم به واحدهای دفاع از خلق (YPG) به کمک نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان عراق رفته و در مناطقی همچون ربیعه و مخمور با داعشی ها درگیر شده و گروه هایی از آنها به کرکوک و کوهستان شنگال رفته اند. کردپرس برای کسب اطلاعات روشن در مورد تحولات چند روز اخیر، با دمهات عگید سخنگوی بخش روابط خارجی پ.ک.ک مصاحبه کرد. وی در کمپ مخمور به سوالات کردپرس پاسخ داد. کمپ مخمور مرکز تجمع آوارگان کُرد ترکیه ای بود که پس از رویدادهای دهه ی نود در ترکیه و به دنبال آن که روستاهای آنها توسط نظامیان ترکیه به آتش کشیده شد، به عراق آمده و در حوالی شهر کوچک مخمور کمپی را ایجاد کردند و این کمپ همواره با حضور کادرهای پ.ک.ک، محل زندگی حدود پنج هرا نفر از آوارگان کُرد ترکیه ای بود است. این افراد ناچار شدند از ترس حملات داعش محل خود را ترک کرده و به اربیل، زاخو، دهوک و کوهستان قندیل بروند و نیروهای پ.ک.ک پس از یک درگیری دو روزه با داعشی ها، دوباره کنترل این کمپ را در دست گرفتند.
کردپرس: آیا کمپ مخمور و مناطق اطراف آن به طور کامل تحت کنترل نیروهای شماست؟
دمهات عگید: بله. رفقای ما برای کنترل این منطقه جنگیدند و هم اکنون همه ی کمپ و مناطق اطراف آن در دست ماست. در روز نخست درگیری ها، یکی از رفقای رسانه ای ما به نام دنیز فرات بر اثر اصابت خمپاره ی داعشی ها به شهادت رسید و سه تن از رفقای دیگرمان نیز مجروح شدند اما پس از آن تلفات دیگری ندادیم و خوشبختانه در حال حاضر مشکل خاصی وجود ندارد.
کردپرس: در مورد کوهستان شنگال و شهر شنگال اخبار ضد و نقیض فراوانی در رسانه های کُردی منتشر شده است. روزی که نیروهای شاخه ی نظامی حزب شما به شنگال اعزام شدند، مراد قاراییلان فرمانده ی شاخه ی نظامی، اعلام کرد؛ امشب حمله می کنیم. اما تاکنون اتفاق خاصی روی نداده و ظاهرا شهر شنگال هنوز هم در دست داعشی ها است. برای حمله به شنگال و پس گرفتن این شهر چه موانعی وجود دارد؟
دمهات عگید: ببینید! اغلب روستاهای اطراف شنگال، روستاهای عرب نشین هستند که بعضاً با داعشی ها نیز همکاری می کنند و بسیاری از نیروهای داعش در این روستاها مخفی شده اند. در نتیجه گذر از این خط بسیار دشوار است. تنها راه حمله به شنگال، این است که از خط مناطق کردنشین سوریه اقدام شود از ربیعه تا شنگال یک خط جدید باز شود و رفقای ما خود را به آنجا برسانند. می دانید که در حال حاضر رفقای واحدهای دفاع از خلق از شمال سوریه خود را به ربیعه رسانده و در آن جا با داعش درگیر هستند.
کردپرس: معنی این حرف شما این است که باید نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان عراق در ربیعه به کمک رفقای شما بیایند تا بتوانند از آن جا معبری به سوری شهر شنگال باز کنند؟
دمهات عگید: بله. دقیقاً. آن جا خط بسیار مهمی است. در صورتی که بتوانیم کنترل خط ربیعه را به شکل کامل در اختیار بگیریم، حرکت به سوی شنگال دشوار نخواهد بود.
کردپرس: در این صورت چرا اقدام مشترکی صورت نمی گیرد؟
دمهات عگید: هزاران نیروی پیشمرگ در شنگال حضور داشتند و وقتی که آنان حوزه ی دفاعی خود را رها کردند، مردم کُرد ایزدی در معرض تهدید و قتل عام قرار گرفتند. اگر آنها مقاومت می کردند چنین پیش نمی آمد و اساساً هدف اساساسی ما از اعزام نیرو به شنگال، کرکوک، شیخان مناطق دیگر این بود که به کمک نیروهای پیشمرگ برویم، آنها را تقویت کیم و به آنها روحیه بدهیم. اما متاسفانه مقاومت نکردند و داعش توانست مخمور را در دست بگیرد و اگر رفقای ما اقدام نمی کردند؛ داعشی ها از سوی مخمور به طرف اربیل پیش می آمدند.
کردپرس: یعنی اگر نیروهای شما مداخله نمی کردند، اربیل سقوط می کرد؟
دمهات عگید: بله. بدون شک. اگر رفقای ما یعنی شاخه ی نظامی پ.ک.ک و واحدهای دفاع از خلق و همچنین برخی از خود اهالی مسلح مخمور، در آن جا مداخله ها نمی کردند، داعشی ها به سوی اربیل می رفتند. البته نیروهای پیشمرگ نیز مقداری همکاری کردند و به ویژه همکاری پیشمرگ های حزب اتحادیه ی میهنی تا حدودی موثر بود.
کردپرس: چرا در خط ربیعه تلاش مشترکی از سوی نیروهای پیشمرگ و نیروهای شما صورت نمی گیرد؟
دمهات عگید:ما هم نمی دانیم. واحدهای دفاع از خلق در ربیعه در حال جنگ هستند و من باز هم تکرار می کنم که ربیعه نقطه ی بسیار مهمی است و اگر نیروی مشترک بین ما و نیروهای پیشمرگ تشکیل شود، می توان کنترل آن جا را در دست گرفت. اما تا به حال اقدام مشترک صورت نگرفته است و رفقای ما تلاش می کنند که دست کم مانع از پیشروی داعشی ها شوند.
کردپرس: برخی از فرماندهان نیروهای پیشمرگ اعلام کرده اند که دلیل ترک شنگال توسط این نیروها، مجهز بودن داعش به سلاح های فوق پیشرفته ی آمریکایی بوده و نیروهای پیشمرگ نتوانسته اند با امکانات و تسلیحات موجود در برابر داعش مقاومت کنند. این موضوع را چگونه تحلیل می کنید؟
دمهات عگید: این سخنان منطقی نیست و نمی توان چنین حرف هایی را به مثابه ی توجیه منطقی از کسی پذیرفت. هر سلاحی که در دست داعش بوده، در دست نیروهای پیشمرگ نیز هست. اگر داعش هواپیما و بالگرد ندارد، نیروهای پیشمرگ از حمایت هواپیماهای عراق و آمریکا نیز برخوردارند. مساله سلاح و تجهیزات نیست بلکه مشکل آنها در اراده، روحیه و سازماندهی نیروهایشان است. اگر نه نیروهای پیشمرگ، تانک و سلاح های دیگر نیز دارند. بگذارید برای شما مثال روشن تری بیاورم، کردهای سوریه در برابر داعشی ها با سلاح های قدیمی برنو به مقاومت برخاستند. یعنی همان داعشی هایی که سلاح و تجهیزات ارتش عراق را در موصل در اختیار گرفته و آنها را با خود به مناطق کردنشین سوریه برده بودند، در برابر برنوهای قدیمی کردها دچار شکست شدند. پس این مساله نمی تواند یک فاکتور تعیین کننده باشد و آن چه که اهمیت دارد، مفهومی به نام مقاومت است.
کردپرس: تا جایی که شما خبر دارید، نیروهای پیشمرگ به دستور مقامات بالا شنگال را ترک کردند؟
دمهات عگید: خیر. تحلیل ما این است که دستوری از بالا داده شده و فرماندهی نیروهای پیشمرگ در آن جا ضعیف عمل کرده است. وقتی که روحیه و هیمنه ی فرماندهی از هم می پاشد، جمع کردن نیروها و منسجم کردن آنان دشوار است. آنان باید حساب پس دهند و اعلام کنند که چرا کردهای ایزدی را در برابر حمله ی داعش رها کرده و منطقه را ترک کردند.
کردپرس: سران حزب شما و همچنین صالح مسلم رهبر حزب اتحاد دموکراتیک در بیانیه های خود از احزاب اقلیم کردستان عراق خواستند که یک شورای فرماندهی نظامی مشترک و اطاق مشترک عملیات برای مقابله با نیروهای داعش ایجاد شود. آیا این درخواست از طریق مجاری سیاسی و دیپلماتیک بین حزبی نیز پیگیری شده است؟
دمهات عگید: بله. هم از طریق بیانیه ها و ارگان های رسانه ای از آنها خواسته ایم برای تشکیل شورای فرماندهی مشترک اعلام آمادگی کنند هم این که از طریق کانال های دیپاماتیک، چنین درخواستی را مطرح کرده ایم. اما درعمل اتفاق خاصی نیفتاده است. البته با وجود آن که در سطح بالا توافقی به دست نیامده است؛ اما در سطوح پایین و در میدان مبارزه، گونه ای از همکاری و هماهنگی و درک متقابل بین نیروهای ما وجود دارد.
کردپرس: آیا نیروهای شما برای حمله به شنگال با نیروهای پیشمرگ هماهنگ خواهند شد؟
دمهات عگید: خیر. آنها ابتکار عمل در دست دارند و به خواست و اراده ی خود به آن جا رفته اند و وقتی که رفقای ما به آن جا رفتند، کسی در آن جا نبود. آنها با داعش درگیر شدند و توانستند یک کریدور امن ایجاد کنند. چنین نیست که به راحتی به آن جا رفته باشند.
کردپرس: بنابراین اگر بخواهند به شهر شنگال حمله کنند، با نیروهای پیشمرگ هماهنگی خاصی به عمل نخواهند آورد.
دمهات عگید: بله. همین طور است. اما اقدامات ما به صورت مرحله به مرحله خواهد بود و چنین نیست که به یک باره هجوم شود. باید مردم را به جای امن منتقل کرد و سپس دست به پاکسازی زد. خوشبختانه از خط شمال سوریه هزاران تن از کردها، با خودروهای خود به آن منطقه آمده اند و برای نجات جان شنگالی ها تلاش کرده اند.
کردپرس: آیا شما به کمک و حمایت آمریکایی ها امیدوار هستید؟ اگر آمریکایی ها با هواپیماهای خود آن منطقه را بمباران کنند، کار برای نیروهای شما و نیروهای پیشمرگ، راحت تر نمی شود؟
دمهات عگید: خواسته ی اصلی ما این است که کردها، دارای استراتژی مستقل خود باشند. شاید طلب کمک از نیروهای خارجی، در حوزه ی سیاسی و دیپلماتیک، معانی و پیام های خاصی داشته باشد اما بالاخره هر دولت و منطقه ای به دنبال منافع خاص خودش است. آمریکایی ها و دیگران نیز منافع خود را در نظر می گیرند و قرار نیست خدمت خاصی برای کردها انجام دهند. اگر کردها متحد باشند و دارای استراتژی و تصمیم مشترک باشند و درک متقابلی بین آنان وجود داشته باشد، شکست داعش کار دشواری نیست.
کردپرس: ظاهرا بخشی از نیروهای شاخه ی نظامی پ.ک.ک به کرکوک رفته اند. آیا آنان ماموریت خاصی دارند؟ هدف این نیروها از ورود به شهر کرکوک چه بود؟ آیا ماموریت خاصی داشتند؟
دمهات عگید: خیر. ماموریت خاصی نداشتند. اما وظیفه و مسئولیت ملی آنان ایجاب می کرد که به منظور دفاع به کرکوک بروند. چرا که پیش بینی های ما حاکی از این بود که حمله به کرکوک هم در برنامه ی داعش است. بنابراین رفقای خود را به کرکوک فرستادیم.
کردپرس:آیا قرار است در آن جا بمانند؟
دمهات عگید: تا زمانی که لازم باشد در آن جا می مانند.
کردپرس: مراد قاراییلان گفته بود؛ در شنگال خواهیم ماند. آیا این سخن ایشان بر اساس تصمیم و استراتژی نظامی خاص است؟
دمهات عگید: این ما بودیم که وارد کوهستان شنگال شدیم. نیروهای ما و واحدهای دفاع از خلق بدون آن که از کسی اجازه بگیرند به شنگال رفته اند تا از آن جا محافظت کنند، برای خروج نیز از کسی اجازه نخواهیم گرفت. تا زمانی که نیاز به دفاع وجود داشته باشد در آن جا خواهیم ماند و هم اکنون موضوعی به نام خروج از شنگال در برنامه ی ما نیست.
کردپرس: برخی از رسانه های نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق اعلام کرده اند که فاضل میرانی از مقامات این حزب در تماس تلفنی با جمیل بایک رئیس شورای رهبری پ.ک.ک، از ایشان گلایه نموده و اعلام کرده که مسلح کردن جوانان کُرد شنگال توسط واحدهای دفاع از خلق، یک اقدام ناپسند است و چنین چیزی به معنی نادیده گرفتن اقتدار حکومت اقلیم و اقتدار حزب دموکرات است. شما تا چه اندازه در جریان این موضوع هستید؟
دمهات عگید: این یک دروغ آشکار است. اصلاً جمیل بایک تلفن در اختیار ندارد که فاضل میرانی بخواهد با او صحبت کند.
کردپرس: رسانه های نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق دو تن را به نام های قاسم ششو و قاسم سبیل به عنوان فرماندهان و مدافعین کردهای ایزدی شنگال معرفی کرده اند و چنین اعلام شده که این دو فرد هر دو وابسته به حزب دموکرات هستند و امروز نیز روزنامه ی اوزگور گوندم از ارگان های رسانه ای حزب شما اعلام کرده که یکی از ریش سفیدهای کُرد ایزدی به نام قاسم خلف، یک گروهان مسلح از کردهای ایزدی تشکیل داده است و آنان از پ.ک.ک حمایت می کنند. آیا می توان گفت که با این حساب، قدرت کردهای ایزدی به نوعی بین حزب دموکرات و پ.ک.ک تقسیم شده است؟
دمهات عگید: کردهای شنگال، قبل از شرایط بحرانی فعلی، غالبا به حزب دموکرات کردستان عراق رای می دادند. اما این نشان نمی دهد که همه ی آنان طرفدار این حزب هستند. آنان این واقعیت را دیدند که نیروهای پیشمرگ تمایلی برای دفاع از کردهای ایزدی ندارند. برخی رسانه ها مدعی هستند که نیروهای پیشمرگ در آن جا از مردم دفاع می کنند. اما این دروغ است و چنین چیزی صحت ندارد. اگر به حرف مردم توجه کنید؛ آنان می گویند نمی خواهیم نیروهای پیشمرگ به منطقه ی ما بیایند.
کردپرس: ریاست اقلیم کردستان عراق دستور داده که در آن مناطق فقط باید پرچم اقلیم کردستان عراق برافراشته شود. آیا شما نیز از این پرچم استفاده می کنید؟
دمهات عگید: نیروهای ما به هر منطقه ای وارد شوند، پرچم خود را برمی افرازند. آن پرچم، فقط به اقلیم کردستان عراق تعلق دارد اما نیروهای ما در هر جایی که حضور داشته باشند، پوسترهای بزرگ رهبر آپو و پرچم ها و نشان های خود را به اهتزاز در می آورند.
کردپرس: گونه ای از جنگ تبلیغاتی بین رسانه های نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق و رسانه های نزدیک به پ.ک.ک وجود دارد. آیا این جنگ فعلا ادامه پیدا می کند؟
دمهات عگید: ما این جنگ را متوقف کرده ایم و معتقدیم که نباید با تبلیغات منفی، نیروهای پیشمرگ و نیروهای ما را به صف آرایی در برابر هم وادار کنند و چنین چیزی بدون شک در راستای خدمت به داعش است.