ترکیه به طور فزاینده ای نسبت به عملیات نظامی گسترده در شمال عراق برای از بین بردن مخفیگاه های حزب کارگران کردستان (پ ک ک) هشدار می دهد و در عین حال به دنبال حمایت از عراق و ایران برای دستیابی به این هدف است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در اواسط ماه مارس گفت: «ما تا تابستان مشکلات موجود در مرز خود با عراق را حل خواهیم کرد» و افزود که کشورش برنامه های موثری برای ریشه کن کردن جنگجویان پ ک ک دارد.
رییس جمهور ترکیه بر لزوم ایجاد “یک کریدور امنیتی ۳۰ تا ۴۰ کیلومتری” در سراسر مرزهای این کشور با عراق و سوریه تاکید کرد.
پکک که در فهرست سازمانهای تروریستی ترکیه قرار دارد، در منطقه خودمختار کردستان در شمال عراق مستقر است. ارتش ترکیه به طور مکرر عملیاتی را علیه پایگاه های پ ک ک در منطقه کوهستانی قندیل عراق آغاز می کند.
اویتون اورهان، کارشناس ارشد مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه مستقر در آنکارا، به شین هوا گفت: «پکک به دلیل عملیات ترکیه از سال ۲۰۱۹ در وضعیت دشواری در عراق قرار دارد، آنکارا میخواهد ضربه نهایی را به جنگجویانش وارد کند».
وی با تاکید بر اینکه آنکارا برای انجام این کار به همکاری و هماهنگی بغداد نیاز دارد، گفت: “ترکیه به دنبال ایجاد یک کریدور امنیتی در مرز عراق است، زیرا پ.ک.ک کنترل خود را بر این منطقه اعلام کرده است، مکانی که هیچ مقام دولتی ندارد. بنابراین ترکیه می خواهد این مناطق را پاکسازی کند.”
در تغییر سیاست، بغداد در اواسط ماه مارس، قبل از سفر برنامه ریزی شده اردوغان به عراق در ماه جاری، که اولین سفر طی یک دهه خواهد بود، رسماً پ ک ک را ممنوع کرد.
به گفته اورهان، نه تنها دلایل سیاسی، بلکه دلایل اقتصادی نیز پشت این اقدام «مهم» وجود دارد.
اورهان گفت که پاکسازی موفق ارتش ترکیه از پ.ک.ک به عراق این امکان را می دهد که نفوذ خود را بر تمام قلمرو خود تقویت کند و از ایجاد چالش برای امنیت کشور توسط این گروه جلوگیری کند و همچنین از پروژه “جاده توسعه” که یک بزرگراه است محافظت خواهد کرد. و مسیر تجاری راه آهن که خلیج فارس را از طریق عراق به ترکیه متصل می کند.
با توجه به شرایط ناامن دریایی در دریای سرخ از نوامبر گذشته به دلیل حملات حوثیهای یمن، مقامات ترکیه این طرح را بالقوه برای ارسال کالا بین آسیا و اروپا مهم ارزیابی میکنند.
به گفته یک منبع ترکیه ای ناشناس، طرح نظامی آنکارا مستلزم انجام عملیات گسترده در مناطق کوهستانی شمال عراق با پشتیبانی اطلاعاتی بغداد است.
این منبع افزود: انتظار می رود در سفر اردوغان به بغداد، توافقی در مورد مسائل عملیاتی با اولویت تلاش های مشترک برای ریشه کن کردن پ ک ک حاصل شود.
انتظار می رود اردوغان همچنین از اربیل، پایتخت اقلیم نیمه خودمختار کردستان عراق دیدن کند، زیرا حمایت دولت اقلیم برای عملیات گسترده ضد پ ک ک ضروری است.
به گفته تحلیلگران، ترکیه برای تضعیف دائمی پ.ک.ک در عراق، مایل به جلب حمایت همسایه دیگر، ایران است.
مورات یسیلتاش، مدیر مطالعات امنیتی بنیاد SETA، یک اندیشکده مستقر در آنکارا، در مقالهای اخیر در روزنامه دیلی صباح گفت: «در این مرحله، دستیابی به اجماع بین آنکارا و تهران در مورد ثبات ضروری است».