هر بلایی بر سر ما آمده به خاطر همین منابع نفتی است نه تنها در مورد کُردهای سوریه بلکه در مورد همه ی کُردها این موضوع صدق می کند و نفت و منابع زیرزمینی برای ما به منبع بلا و تهدید تبدیل شده است.
انجمن بی تاوان آذربایجان غربی :طی روزهای اخیر و در شرایطی که داعش قدرت خود را برای حمله به عراق متمرکز کرده و موصل را به تسخیر خود درآورده است، در سوریه تحرک چندانی از سوی این گروه مشاهده نمی شود. با این حال صالح مسلم رهبر حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) بر این باور است که داعش همه ی سلاح ها و امکانات هب دست آورده در موصل را به مناطق شمال سوریه منتقل کرده است. او نسبت به آینده ی سوریه خوشبین نیست و بر این باور است که اراده ای جدی برای استقرار صلح وجود ندارد. صالح مسلم در مصاحبه با پایگاه خبری تحلیلی T24 ترکیه به سوالاتی در مورد تحولات اخیر و محورهای مرتبط با کردهای سوریه و رعاق پاسخ داده است.
– نیروهای شاخه ی نظامی حزب شما که از آنها به نام «واحدهای دفاع از خلق» نام برده می شود، از دو سال پیش در مناطق کُردنشین سوریه با داعش و دیگر گروه های افراطی می جنگند و در برابر آنها مقاومت می کنند. اما موصل یک شبه به دست داعش افتاد. به راستی چه شد که داعشی ها به این راحتی موصل را اشغال کردند؟
– داعش دارای قدرت چندانی نیست. اما بازمانده های رژیم بعث صدام و برخی گروه های محلی در موصل به کمک داعشی ها شتافتند و مهم تر از این، عدم مقاومت ارتش عراق بود. ارتش وارد جنگ نشد. داعش از سوی برخی قدرت های خاورمیانه به عنوان آلت عمل مورد استفاده قرار گرفت. داعش صرفا یک گروه محدود نیست و باید آن را همچون القاعده در چهارچوب روابط و وابستگی های منطقه ای و بین المللی تحلیل کنیم.
– داعش بسیار بی رحم است. به راحتی سر می بُرد، زنان و کودکان را در کنار جاده ها به قتل می رساند و به دنبال ایجاد خلافت است، شما این هدف داعش را چگونه ارزیابی می کنید؟
– به نظر من چنین هدفی ندارند. این، یک مساله ی مرتبط با اخلاق و معنویات است. وقتی که آن را با اهداف سیاسی بیامیزند، النصره و داعش زاده می شوند. این یک اسلام برساخته توسط خود آنها و تقلبی است و اندیشه های افراطی سنّی و ملی گرایی عربی را در هم آمیخته اند و داعش دارای هیچ گونه استراتژی سیاسی و رویکرد دینی خاصی نیست. باید دید استراتژی سیاسی خاصی که داعش را به عنوان ابزار مورد استفاده قرار می دهد چیست. من بارها گفته ام و باز هم می گویم، هر کسی داعش خاص خود را دارد.
– منظور شما دقیقا چیست و بفرمایید که چه کسی داعش را به کار می گیرد؟
– همه ی قدرت ها و کشورها به شیوه ای با داعش ارتباط دارند. غرب، آمریکا، ترکیه، بشار اسد، نوری المالکی و دیگران، داعش خود را دارند.
– نیروهای نظامی موصل، یک شبه تمام سلاح ها و بالگردها و حتی لباس های نظامی خود را گذاشته و از صحنه گریختند. اثیل نجیفی، استاندار موصل در مصاحبه با الجزیره حرف هایی زد که نظامیان را متهم به اهمال می کرد. نظر شما چیست؟
– حرف های استاندار موصل، برای من چندان قابل اعتماد نیست. اسنادی با امضای اثیل نجیفی موجود است که نشان می دهد او از ورود داعش بی خبر نبوده است. برخی ها می گویند نجیفی این افراد را مجاهد خوانده و از مدافعین شهر خواسته مقاومتی به عمل نیاورند و حتی می گویند شمار نگهبانان شب را کاسته اند. این اسناد نشان می دهد که با قدرت های ناشناس، روابطی دارد.
– به نظر شما قدرت های حامی داعش چه اهدافی دارند؟
– آنها می خواهند در یک منطقه، کُردها را تحت فشار قرار دهند و کُردها را وادار کنند که از موصل، کرکوک و شنگال خارج شوند. آنها می خواهند کُردها را در سلیمانیه و اربیل محدود کنند و همه چیز با قطره چکان به آنها داده شود. البته کُردهای ایزدی منطقه ی شنگال در سال ۲۰۰۵ نیز مورد حمله ی داعش قرار گرفته و قتل عام آنها در اذهان مانده است.
می دانید که اگر کُردها در کرکوک نبودند، زمینه برای برگزاری همه پرسی هم از میان می رفت و الحاق کرکوک به کردستان براساس همه پرسی، ممکن می شود. اما حکومت مرکزی به دنبال آن است که خود را از ماده ی ۱۴۰ قانون اساسی خلاص کند و کُردها نه در کرکوک و موصل بلکه فقط در منطقه ی اقلیم حضور داشته باشند.
– آیا حمله ی داعش به دفاتر حزب دموکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی در جلولا نیز به همین دلیل بود؟
– بله. دقیقاً.
– آیا ممکن است این رویدادها به تجزیه ی عراق و تشکیل کردستان مستقل منجر شود؟ چنین چیزی بر مسائل مربوط به ترکیه و شما چه تاثیری می گذارد؟
– کُردها حق دارند در مورد حق زندگی خود تصمیم بگیرند. اما تشکیل دولت مستقل و ملی کردستان، آغاز یک جنگ دشوار است. چرا باید کُردها خود را به کام چنین آتشی بیاندازند؟ می توان به الگویی اندیشید که در آن همه در کنار هم و با حقوق همسان زندگی کنند. ما نیز در سوریه به دنبال استقلال نیستیم و می خواهیم بخشی از سوریه ی متحد و دموکراتیک باشیم. نمی خواهم نشان دهم که به دیگران راه و چاه نشان می دهم اما معتقدم که ایده ی ایجاد کردستان مستقل مناسب نیست.
– داعش در دیرالزور سوریه کنترل مناطق نفتی را در دست گرفته آیا ممکن است در عراق نیز چنین نقشه ای برای کرکوک داشته باشد؟
– بله دقیقاً. خطوطی که داعش بر روی نقشه ها ترسیم کرده تصادفی و بی معنی نیست و نفت کرکوک نیز یکی از اهداف مهم داعش است.
– مناطق کُردنشین سوریه هم به خاطر منابع نفتی دارای ثروت مهمی است و این مساله…
– هر بلایی بر سر ما آمده به خاطر همین منابع نفتی است نه تنها در مورد کُردهای سوریه بلکه در مورد همه ی کُردها این موضوع صدق می کند و نفت و منابع زیرزمینی برای ما به منبع بلا و تهدید تبدیل شده است.
– آیا انتقال نفت مناطق شمال سوریه به دریای مدیترانه یکی از استراتژی های سیاسی آینده شماست؟
– مردم باید در این مورد تصمیم بگیرند. فعلاً چنین برنامه ای نداریم.
– آیا خطر نزدیک شدن داعش به کرکوک می تواند یکی از پیام های مخالفین روابط نفتی اربیل- آنکارا و خطاب به بارزانی باشد؟ می دانید که امضای توافق نامه ی ۵۰ ساله ی ترکیه و اقلیم مخالفینی دارد.
– نمی توان حمله ی داعش به موصل و کرکوک را فقط به این توافق نامه ربط داد. اما می توان این حملات را به عنوان پیامی هشدارآمیز برای بارزانی و همه ی کُردها در نظر گرفت. مثلاً ممکن است معنای پیام داعش این باشد: حد و مرز خود را بشناسید و براساس آن رفتار کنید.
– این هشدار خطاب به ترکیه نیز هست؟
– حمله به کنسولگری ترکیه در موصل، می تواند به معنی ارسال یک پیام باشد. این موضوع به رویداد سال ۲۰۰۳ سلیمانیه شباهت دارد. یعنی همان وقتی که آمریکایی ها گونی بر سر نیروهای امنیتی ترکیه کشیدند و من فکر می کنم این پیام، در واقع از سوی بشار اسد ارسال شده است.
– رابرت فورد، سفیر سابق آمریکا در سوریه از سیاست های کشورش در خصوص بحران سوریه انتقاد کرده شما این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
– من فکر می کنم برکناری رابرت فورد به خاطر بی کفایتی خود او بوده است.
– اما او از ایده ی گفتگو با حزب شما حمایت می کند.
– چرا وقتی که سفیر بود چنین ایده ای ارائه نمی داد؟ او در سوریه با النصره و سلفی ها و دیگران دیدار کرد اما حاضر نشد با ما دیدار کند.
– آیا شما درخواست ملاقات را با فورد مطرح کردید؟
– بله. درخواست کردیم. اما قبول نکرد. او در چندین جلسه با من رویارو شد و اگر می خواست می توانست صحبت کند اما با پیش داوری جلو رفت و با ما دیدار نکرد و این که حالا می گوید آمریکا باید با حزب اتحاد دموکراتیک صحبت کند، صرفاً یک حرف سیاسی و دور از صداقت است.
– آیا با این ایده ی پاتریک کاکبرن که معتقد است پایان رویای آمریکا در عراق فرا رسیده، موافق هستید؟
– خیر. کاملاً برعکس. اهداف مخفیانه ی آمریکا در عراق، همچنان دنبال می شود. غرب و آمریکا به دنبال این هستند که بحران ها را به نفع خود، مدیریت کنند و می خواهند همه را به جان هم بیاندازند.
– رویدادهای موصل چه تاثیری بر مسائل کُردهای سوریه می گذارد؟
– مناطق کُردنشین سوریه در میانه ی این معرکه قرار گرفته و سلاح هایی که در موصل به دست داعش افتاده، به مناطق ما منتقل نشده است. عمر چچنی پول ها و سلاح ها را به آن جا آورده ما از دو سال پیش بدون حمایت دیگران، با النصره و داعش در حال جنگ هستیم. حتی یک فشنگ از هیچ جایی نگرفتیم و دروازه های مرزی را هم به روی ما بستند.
– چرا غرب و کشورهای مسلمان از شما حمایت نمی کنند؟
– فقط خلق کُرد حامی ماست. آمریکا، اروپا و ترکیه از دموکراسی حرف می زنند اما در عمل به افراطی ها کمک می کنند. رفتار آنها را صادقانه نمی بینم. کشورهای خلیج هم از افراطی ها حمایت می کنند و سرمایه های خود را در اختیار آنان قرار می دهند.
– ظاهراً در یکی از نشست های شهر قاهره که شما هم در آن حضور داشته اید، صحبت از ایجاد یک ساختار جدید در سوریه به میان آمده است.
– بله. صحبت هایی شد و قرار شده همه ی گروه های مخالف در یک مسیر واحد حرکت کنند. قرار است حزب ما نیز بخشی از این حرکت باشد. مسیحیان، دُروزی ها، علویان و دیگران هم در این گروه جای می گیرند و شاید این موضوع، نوعی از آماده سازی گروه ها برای ژنو ۳ باشد.
– بشار اسد با آرای ۸۵ درصدی مردم سوریه رئیس جمهور شد و این در حالی است که شما انتخابات را تحریم کردید و در حین حال گفته می شود روابطی با رژیم سوریه دارید. مجموع این مسائل را چگونه ارزیابی می کنید؟
– بشار اسد کُردها را به رسمیت نمی شناسد و حاضر نیست حقوق و مطالبات آنها را بدهد. در این صورت ما چرا باید با اسد در ارتباط باشیم؟ ادعای ارتباط ما با اسد واقع بینانه نیست. انتخابات این بار با انتخابات سالیان ۲۰۰۰ و ۲۰۰۷ هیچ فرقی ندارد و نتایج آن از قبل معلوم بود.
– در مناطق کُردنشین سوریه مجموعه قوانینی به نام قانون فعالیت احزاب وضع شد، و گفته می شود که حزب شما به ضرب سلاح راه را بر فعالیت احزاب دیگر مسدود نموده و به دیگران راه نمی دهد. پاسخ شما به این انتقاد چیست؟
– این قوانین از سوی حزب ما وضع نشده اند. آن جا مجلس محلی دارد و قوانین توسط مجلس وضع شده اند. قاعدتاً هر نظام و سیستمی مجموعه ای از ممنوعیت ها و خط قرمزهای خود را دارد. غرب، اروپا و ترکیه نیز قوانین و محدودیت های خود را دارد. اما قوانین مورد نظر شما وحی منزل نیستند و ممکن است تغییر کنند.
– شما در شمال سوریه سه خودگردانی کُردی به نام کانتون های جزیره، کوبانی و عفرین تاسیس کرده اید. آیا ممکن است این کانتون ها در آینده با هم متحد شوند؟
– بله. ممکن است. مجلس ما فعلا یک مجلس موقت است. اما در آینده و در سوریه ی دموکراتیک ناچاریم در مناطق خود یک نظام یکپارچه به وجود بیاوریم و می توانیم با اعراب آن مناطق در یک ساختار دموکراتیک زندگی کنیم.
– پیش بینی شما از آینده ی سوریه چیست؟
– متاسفانه چندان خوشبین نیستم. تابلوی تاریک و سیاهی پیش روی ماست. واقعا یک قدرت و اراده ی جدی برای استقرار صلح وجود ندارد. ما به مبارزه ی خود ادامه می دهیم اما آمریکا، اروپا، ناتو و کشورهای عربی برای استقرار صلح برنامه ای ندارند.
– حزب شما روابط خوبی با حزب دموکرات کردستان عراق ندارد اما مدافعین مسلح شما و پیشمرگ های حزب دموکرات با هم علیه داعش جنگیدند. آیا باید این را به فال نیک گرفت؟
– بله. من از این موضوع خشنودم و همیشه گفته ایم، لازم است کُردها با هم متحد باشند و می توانند در صف مبارزه با دشمن، متحد شوند. البته ما انتظار داریم که آنها ساختارهای خودگردان موجود در کردستان سوریه را به رسمیت بشناسند و با آنها وارد گفتگو شوند.
– سفر روحانی رئیس جمهور ایران به ترکیه را چگونه ارزیابی می کنید؟
– به نظر من بسیار مهم و شایان توجه است. بعد از ۱۸ سال برای نخستین بار رئیس جمهور ایران به ترکیه سفر کرد. وقتی که دو کشور قدرتمند مانند ایران و ترکیه با هم دیدار می کنند، قاعدتاً درباره ی همه ی مسائل منطقه گفتگو می کنند. بر این باورم که درباره ی مسائل مربوط به ما هم، صحبت کرده اند.
– ترکیه، النصره را در لیست ترور قرار داد. آیا این اقدام را مهم می دانید؟
– بله. مسئولین ترکیه در دیدار با من اعلام کردند که از داعش حمایت نمی کنند. اما واقعا آنها مدت ها از این گروه ها حمایت کردند و حالا که متوجه اشتباه خود شده اند، این اقدام را مهم می دانم.
– روابط شما با ترکیه در چه حالی است؟ آیا جدیداً با مسئولین ترکیه دیدار کرده اید؟
– دیدارهایی انجام شد اما پیشرفتی حاصل نیامد. معتقدیم که همکاری ما و ترکیه به نفع مردم هر دو سو است و امیدواریم ترکیه از مسیر خطا در سیاست خارجی بازگردد و به ویژه در مورد کُردها به درستی تصمیم بگیرد. دست های ما در هوا مانده و انتظار داریم ترکیه هر چه زودتر با ما دست بدهد.
– آیا ممکن است داعش به ترکیه هم حمله کند؟
– داعش نه تنها برای ترکیه بلکه برای کل اروپا و منطقه ی خاورمیانه یک تهدید امنیتی و یک خطر جدی است. ما مهم ترین مانع در برابر داعش هستیم. ترکیه باید به خوبی به این موضوع فکر کند. اگر داعش کُردهای سوریه را شکست دهد چه خواهد شد؟ به این هم باید فکر کند اگر داعش و کُردهای سوریه با هم آتش بس کنند، چه خواهد شد؟
– مساله ی کُردهای سوریه چه تاثیری بر مذاکرات صلح در ترکیه می گذارد؟
– جناب اوجالان اعلام کرده که ترکیه ای که با کُردهای کشور خود در حال مذاکره است باید با کُردهای سوریه هم رابطه داشته باشد. اگر ترکیه با ما رابطه برقرار کند می تواند اعتماد همه ی کُردها را به دست بیاورد. ترکیه باید این واقعیت را قبول کند که رابطه با کُردهای سوریه حکم کاغذ تورنسل را دارد و می تواند بر مسائل داخلی ترکیه تاثیر مثبت بگذارد.