اردوغان قصد دارد با حمله به پ ک ک و نمایش حمله به داعش، با یک تیر سه نشان بزند. وی حمله به داعش را پوششی برای حمله به پ ک ک قرار داده تا افکار عمومی داخل ترکیه را بعد از شکست در انتخابات به خود جلب کند
انجمن بی تاوان آذربایجان غربی :پس از انتخابات پارلمانی اخیر در ترکیه و نتایج غیر مطلوبی که حزب عدالت و توسعه با آن مواجهه شد، این حزب و رئیس آن رجب طیب اردوغان از چند جهت تحت فشار شدیدی قرار گرفتند: اول این که کردهای وابسته به حزب کارگران کرد (پ ک ک ) توانستند با کسب ۸۰ کرسی وارد پارلمان شوند. با آن که حزب عدالت و توسعه رویکردی مثبت و مسالمت آمیزی با کردها را از ابتدای فعالیت خود در پیش گرفته بود، ولی ماهیت روابط ترک ها با کردها در ترکیه به گونه ایی است که هیچ کدام از احزاب ترکی وجود یک جریان قوی کردی در صحنه سیاسی را بر نمی تابند و چنین جریانی را تهدیدی برای وحدت و یکپارچگی ترکیه به شمار می آورند.
به بیان ساده تر اردوغان خواهان صلح با کردها به شکلی که آن ها فاقد یک تشکل سیاسی منسجم و یکپارچه باشند، است. علاوه بر این قدرت گرفتن کردها در شمال سوریه که با فرماندهی و همکاری مستقیم پ ک ک در حال افزایش است و تضعیف هم پیمان اردوغان یعنی داعش در این مناطق این احتمال که کردهای سوریه موفق به تشکیل منطقه ای خودمختار و آزاد را تشکیل دهند را به شدت افزایش داده است. احتمال تشکیل چنین دولت خودمختاری در هم جواری مرزهای ترکیه کابوسی وحشتناک برای ترکیه و به طور خاص برای اردوغان خواهد بود. با فرض تشکیل این خود مختاری، افکار عمومی ترکیه مقصر آن را اردوغان خواهد دانست و موقعیت سیاسی اردوغان و حزب عدالت و توسعه برای همیشه دچار آسیب جدی خواهد شد.
دوم پافشاری نامعقول اردوغان بر سقوط دولت سوریه، به گونه ایی که تبدیل به یک عقده شخصی برای وی شده، و هزینه هایی برای ترکیه به بار آورده است. این موضوع وضعیتی را برای حزب عدالت و توسعه به بار آورده که هیچ راه حل منطقی و سیاسی را برای خروج ترکیه از بحران باقی نگذارده است. از این رو اردوغان به هر تلاش دیوانه واری دست می زند تا بلکه راهی برای خروج از این بحران پیدا کند و چنین راهی حتما باید با سقوط بشار اسد همراه باشد.
از آنجا که پس از چهار سال از بحران سوریه امروز نه تنها هم پیمانان دولت سوریه ذره ای از حمایت خود ازآن نکاسته اند، بلکه بسیاری از دشمنان آن هم پذیرفته اند که سقوط بشار اسد بیشتر از آن که به سود آن ها باشد، به ضررشان خواهد بود، بر این اساس یکی از راه کارهایی که چند سال است اردوغان دنبال می کند و تاکنون نتوانسته آن را عملی کند، تشکیل یک منطقه امنیتی و پرواز ممنوع در شمال سوریه است تا مخالفان دولت سوریه بتوانند دولت خود را در آنجا تشکیل داده و پایگاهی برای متمرکز کردن توان مخالفان مسلح سوری در جهت ساقط کردن دولت بوجود آید.
سوم این که با وجود حمایت همه جانبه اردوغان از داعش و سایر گروه های تکفیری در سوریه و عراق اما افکار عمومی دنیا و دولت های غربی قانع شده اند که این گروه ها تروریستی هستند و باید مهار شوند، اما باید توجه داشته باشیم که داعش آخرین برگ برنده اردوغان در سوریه است. تمامی اسناد و مدارک و حقایق میدانی نشان می دهد رگ حیات داعش ترکیه است و بدون حمایت اردوغان داعش نخواهد توانست بر مناطق تحت سیطره اش حکومت کند. از این منظر کارشناسان معتقدند حمله ترکیه به داعش یک نمایش بیشتر نیست که با هدف فشار بر دولت سوریه دنبال می شود.
با کنار هم قرار دادن این سه موضوع در خواهیم یافت که اردوغان قصد دارد با یک تیر سه نشان را بزند. هدف اول این که با بهره گیری از پوشش مبارزه با داعش که افکار عمومی دنیا با آن موافقت دارد به کردها ضربه بزند و مانعی بر سر راه قدرت گرفتن کردها در شمال سوریه ایجاد کند. و از این طریق با هدف قرار دادن کردها بخشی از افکار عمومی ترکیه که نگاه منفی به کردها دارند، اما با اردوغان نیز میانه خوبی ندارند به سوی وی جذب شود.
هدف دوم نیز آن خواهد بود که درصدد است با این کار منطقه ای امن و پرواز ممنوع را در شمال سوریه برای مخالفان مسلح سوری فراهم آورد و از این طریق پاسخگوی چند سال پافشاری بر سر مساله سوریه به طرفداران اسلام گرای خود باشد.
هدف سوم این که با ظاهر سازی مبارزه با داعش از فشار افکار عمومی دنیا که ترکیه را حامی داعش می دانند، بکاهد.
پیش بینی واکنش کردهای سوریه و پ ک ک
در برابر این برنامه اردوغان چند سوال و ابهام اساسی وجود دارد. اولین سوال و ابهام این خواهد بود که کردهای سوریه و پ ک ک چه واکنشی به آن خواهند داشت؟
به نظر می رسد که پ ک ک و کردهای ترکیه وارد جنگ همه جانبه با دولت ترکیه نخواهند شد و بیشتر تلاش خود را برای فشار بر اردوغان از طریق مجامع بین المللی و افکار عمومی دنیا متمرکز خواهند کرد با این وجود در برخی مناطق، مقاومت و اقدامات تلافی جویانه در حد معقولی انجام دهند. اما کردهای سوریه تلاش خواهند کرد تا خود را از تیر رس بمباران های هوایی و توپخانه ایی ترکیه دور نگه دارند و روابط خود را با دولت سوریه بهبود خواهند داد. در مجموع دورنمایی جنگ ترکیه بر کردها نتیجه روشن و مثبتی برای ترکیه در پی نخواهد داشت و حتی اگر خسارت های سنگینی به کردها وارد شود افکار عمومی دنیا علیه ترکیه اعتراض خواهد کرد.
دومین ابهامی که باید به آن پاسخ داده شود، نتیجه طرح تشکیل منطقه امن در شمال سوریه است. از آنجا که چنین اقدامی نه تنها با حقوق بین الملل در تناقض است، بلکه هم پیمانان دولت سوریه و حتی امریکایی ها با آن موافق نخواهند بود، احتمال موفقیت این برنامه بسیار کم خواهد بود.
سوال دیگری که مطرح خواهد شد رابطه ترکیه و داعش پس از این حملات خواهد بود. با وجودی که اردوغان نسبت به وفاداری داعش به خود مطمئن است، اما این احتمال هم وجود دارد که برخی از عناصر داعش چه از روی عمد و چه از روی خطا، دست به اقداماتی بزنند که افکار عمومی ترکیه را جریحه دار کند و باعث پیدایش موجی از تنفر علیه اردوغان شود. نباید فراموش کنیم که در دنیای امروز افشای توطئه های امنیتی کار چندان سختی نیست و اگر در میانه برنامه اردوغان اسنادی از هماهنگی ترکیه و داعش افشا شود، وی باید تاوان سختی بابت آن پرداخت کند.
در پایان هم باید این نکته را اضافه کنیم که با وجود نقش مخرب امریکایی ها در منطقه احتمال اینکه در این برنامه آنها با ترکیه از قبل هماهنگ بودند، ضعیف است. در عین حال امریکایی ها چندان هم بی میل نیستند تا اردوغان در باتلاق سوریه غرق شود و جریان اسلام گرایی ضربه ای کاری خورده و به طور خودکار از صحنه سیاسی ترکیه حذف شود، بدون آنکه امریکا و غرب در آن مقصر شناخته شوند.
روح الله حاجیان
منبع: بصیرت
