ابراهیم گوچلو در گفتگو با کردپرس:
جسارت و اقتدار اردوغان کودتا را ناکام کرد/ اگر کودتاچیان پیروز می شدند HDP از آن حمایت می کرد
سرویس ترکیه- اگر اردوغان فردی جسور، با اراده و نسبت به حاکمیت و مردم متعهد نبود، امکان داشت مقابل کودتا تسلیم شود./ اگر کودتا به نتیجه می رسید، به احتمال بسیار زیاد، حزب دموکراتیک خلقها از آن حمایت می کرد.
ابراهیم گوچلو سیاستمدار کرد مخالف پ.ک.ک طی گفتگو با کردپرس به سوالات خبرنگار ما در خصوص کودتای نافرجام در ترکیه پاسخ داد.
***
وی در خصوص ماهیت این کودتا و بانیان آن گفت: «اتفاقات چنینی را هم می توان کودتا نامید و هم قیام ، هر دو را نیز می توان بکار برد. اگر این حرکت از سوی غیرنظامیان صورت می پذیرفت، قیام نامگذاری می شد، ولی این عمل از سوی نظامیان صورت پذیرفت.
بنابراین می توانم بگویم که این اتفاق، گام و اقدامی برای کودتا بود. همانگونه که اسامی آنها اعلام شد، مشخص گردید عاملان این کودتا در سطح پایین تر از درجه ژنرالی هستند، البته در میان آنها اسامی چند ژنرال نیز به چشم می خورد. اکنون حکومت می گوید این کودتا از سوی فتح الله گولن و جماعتش رهبری شده است. حکومت می گوید بیشتر کسانیکه دست به کودتا زده اند، از نزدیکان جماعت فتح الله گولن هستند.»
***
این کارشناس مسائل ترکیه در خصوص این که کودتا را صرفا جماعت گولن ایجاد کرده باشد بدبین است و می گوید: « من معتقدم که این کودتا تنها به جماعت گولن محدود نمی شود. در ترکیه رسمی به نام کودتا وجود دارد. میان کمالیست ها و مردم فاصله وجود دارد، آنها در جبهه ضد مردم هستند.
از زمان آتاترک، عصمت اینونو و سردمداری حزب جمهوری خواه خلق (CHP) تاکنون کمالیستها ضد کردها، سنی ها، علویان و سایر اقلیت ها موضع گرفته اند، لذا من شخصا این کودتا را یک کودتای کمالیستی نامگذاری می کنم. این کودتا با سایر موارد بخصوص کودتاهای دهه های ۶۰ و ۷۰ میلادی یک تفاوت دارد. حزب آتاترک (جمهوری خواه خق) از آن کودتاها حمایت می کرد، ولی در این کودتا بطور مستقیم و آشکار با آن مخالفت کردند. تمامی احزاب، سرمایه داران، سازمانهای مدنی و در واقع تمام ملت مخالفت کردند. »
***
گوچلو دلایل شکست کودتا را چنین توصیف می کند: «به عقیده من این کودتا به نتیجه نرسید، چرا که در مقابل آنها یک رهبری مقتدر (اردوغان) وجود دارد. در سال ۱۹۷۰ هنگامی که علیه مندرس کودتا صورت پذیرفت، مندرس در مقابل آن هیچ مقاومتی از خود نشان نداد، همچنین در سال ۱۹۸۰ نیز دمیرال به مقاومت نپرداخت. اما بار دوم است که اردوغان در مقابل کودتا می ایستد. پیش این در مسئله ارگنکن و بالیوز نیز مقامات ارتش محاکمه شده بودند. البته همه می توانند با حکومت حزب عدالت و توسعه به مخالفت بپردازند در کشوری که تا حدود کمی هم دموکراسی وجود داشته باشد احزاب سیاسی باید بتوانند از راه انتخابات به قدرت برسند، و از همین راه هم از قدرت برکنار شوند.»
***
وی دلیل این اقدام از سوی ارتش و نظامیان را ناتوانی در کنارزدن سیاسی اردوغان می داند و می افزاید: «نظامیان معتقدند از آنجایی که حزب عدالت و توسعه اسلامگراست و از حمایت مردم برخوردار است، نمی توانند از راه انتخابات و دیپلماسی بر آن غلبه کنند، لذا دست به کودتا می زنند.»
***
این سیاستمدار کرد، همزبانانش را متضرران اصلی کودتاهای ترکیه می داند و می گوید:« همانگونه می دانید هر موقع که کودتایی شکل گرفته است، بیش از هر کس ما کردها آسیب دیده ایم. شاید این کودتا در ابتدا حرکتی بر ضد حکومت اردوغان باشد، ولی عواقب زیبانبار و جبران نشدنی بسیاری برای کردها به همراه می آورد.»
***
وی عامل اقتدار اردوغان را ضعف مفرط رقبایش می داند و تاکید می کند: «در کشورهای نیمه توسعه یافته مثل ترکیه، عربستان و پاکستان و … سیاستمداران تئوری های نادرست و مغرضانه ارائه می دهند، و چشم بر واقعیت می بندند. در ۷ ژوئیه کمالیست ها خواستند از راه حزب دموکراتیک خلقها حکومت اردوغان را تضعیف کنند و موفق شدند و اردوغان نتوانست به تنهایی حکومت تشکیل دهد. ولی اردوغان در انتخابات اول نوامبر توانست ۵۰ درصد آرا را کسب کند. پس از آن آرا حزب دموکراتیک خلقها در مناطق کردنشین دچار ریزش شد و آرا حزب عدالت و توسعه افزایش یافت. بخصوص پس از حفر خندقها در مناطق کردنشین و درگیریهایی که از سوی پ ک ک شروع شد، آرا حزب دموکراتیک خلقها به زیر ده درصد کاهش یافت. بدین خاطر راه برای اردوغان باز است. مدتی پیش حکومت خواست برای لغو مصونیت نمایندگان مجلس، قانون اساسی را تغییر دهد و برای این کار آرای کافی نداشت، احتمال زیادی وجود داشت که حزب حرکت ملی از آنها حمایت کند و مساله به سوی همه پرسی پیش می رفت، اما حزب جمهوری خواه خلق جسارت نکرد و می دانست که بار دیگر حزب اردوغان پیروز میدان خواهد شد و به همین خاطر کوتاه آمد.»
***
این فعال سیاسی مخالف پ.ک.ک معتقد است هیچ آلترناتیوی برای اردوغان وجود ندارد و اضافه می کند: «اکنون هیچ جایگزینی برای اردوغان وجود ندارد، حزب جمهوری خواه خلق نمی تواند گزینه خوبی برای جایگزینی باشد. نمی دانم که آیا حزب دیگری تاسیس خواهد شد یا نه. من شرایط کنونی ترکیه را مد نظر قرار می دهم. آشکار است که حزب کردها نیز نمی تواند به حکومت برسد، کردها هر اندازه هم دارای قدرت باشند، باز به حکومت نمی رسند. کردها تنها می توانند با یک حزب مقتدر دیگر ائتلاف کنند. حزب حرکت ملی نیز نمی تواند به حکومت برسد، شرایط آن را ندارد، کسی به آنها رای نمی دهد. به همین خاطر گزینه ای برای جایگزینی رجب طیب اردوغان وجود ندارد. اردوغان میگوید به دنبال تغییر قانون اساسی و وضع سیستم ریاست جمهوری است و از سایر رقبایش دعوت می کند که آنها نیز پیشنهاداتشان در رابطه با سیستم پارلمانی را به مردم ارائه دهند. اما برای این امر حزب جمهوری خواه خلق و سایر احزاب جسارت ندارند. دقیقا همچون موضوع حکومت اقلیم کردستان عراق که بارزانی از گوران، یکیتی و سایر احزاب دعوت می کند که چنانچه سیستم پارلمانی می خواهند، همه پرسی برگزار کنند و یا اگر به دنبال استقلال کردستان عراق هستند، همه پرسی برگزار کنند و مردم هر تصمیمی بگیرند همان خواهد شد. دقیقا چنین چیزی نیز اینجا جریان دارد»
***
گوچلو حزب طرفدار کردها در ترکیه را متهم می کند که چنانچه کودتا به سرانجام می رسید از آن حمایت می کرد. وی می گوید: «اگر کودتا به نتیجه می رسید، به احتمال بسیار زیاد، حزب دموکراتیک خلقها از آن حمایت می کرد. اما پس از اینکه دیدند کودتا نمی تواند به ثمر برسد، اعلام کردند که از آن حمایت نمی کنند. خودم این موضع را نادرست می دانم و قبول ندارم. از آنجایی که احزاب سیاسی طبق واقعیات عمل نمی کنند، لذا نمی توانند به جایگزین مناسبی برای اردوغان تبدیل شوند. اگر اردوغان فردی جسور، با اراده و نسبت به حاکمیت و مردم متعهد نبود، امکان داشت مقابل کودتا تسلیم شود، اما چنین نکرد و خطاب به کودتاچیان اعلام کرد که تا آخرین لحظه در مقابلشان ایستادگی می کند.
***
وی نمایشی بودن کودتای نافرجام ترکیه را رد می کند و معتقد است: اینک در میان ترک ها و کردها برخی می گویند این کودتا سناریو است. اما من این مسئله را درست نمی دانم، چرا که عواقب خطرناکی داشت، پارلمان و کاخ ریاست جمهوری بمباران شدند، آیا ممکن است بمباران محل اقامت رئیس جمهور سناریو باشد؟ ابعاد حادثه بسیار بزرگ است، چنین چیزی امکان ندارد و حادثه بسیار جدی است.
***
مصاحبه: مراد بروکی میلان