CHP جایگاه خود را در میان کرد های ترکیه از دست داده است و در کوتاه مدت نخواهد توانست این جایگاه را باز یابد. از این رو با حمایت از HDP می خواهد خود را به جامعه کرد های ترکیه نزدیک کند؛ امری که برای به دست گرفتن حاکمیت ترکیه توسط هر حزبی ضروری به نظر می رسد.
انجمن بی تاوان آذربایجان غربی حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP)، حزبی که میراث مصطفی کمال آتاتورک بنیانگذار جمهوریت ترکیه است،همواره از سیاست های چپ گرایانه – جمهوری خواهانه و بعضا ملی گرایانه در ترکیه پیروی کرده است و خود را وامدار نهضتی می داند که مصطفی کمال آتاتورک با تکیه بر مقوله ملی گرایی ترک در ترکیه به وجود آورده بود. حزبی که در گذشته با سیاست های مغرضانه خود در قبال جامعه کردهای ترکیه از این بخش از ملت ترکیه فاصله گرفته است. این حزب با این که در گذشته اختلافات جدی با حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) به عنوان نماینده جامعه کردهای ترکیه داشته است ولی تا حدی قبل از انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ و بیشتر بعد از انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ تمایل بیشتری به کردها و به خصوص HDP از خود نشان داده است.
موضع گیری های اخیر CHP در قبال کردها و حمایت هایش از HDP این سوال را در ذهن به وجود می آورد که چرا CHP از HDP حمایت می کند؟
نقشی که امروزه CHP در عرصه سیاسی کشور ترکیه اتخاذ کرده است شباهت زیادی با رفتارهای قدرت های بزرگ در اجرای سیاست “جنگ های نیابتی” دارد. CHP در عرصه سیاسی ترکیه بزرگترین رقیب خود را حزب عدالت و توسعه (AKP) می داند. CHP به عنوان بزرگترین حزب اپوزیسیون در ترکیه ۱۳ سال است به دلیل حضور AKP نتوانسته است حاکمیت این کشور را به دست گیرد. این حزب اکنون با جریانی در داخل ترکیه روبه رو است که به نظر بسیاری از سیاستمداران ترکیه بازیگر اصلی در خلع ید AKP از حاکمیت تک جانبه در حکومت است. جریانی که با اتحاد حرکت های آزادی کرد ترکیه پیرامون HDP جمع شده و هدف اولیه خود را مبارزه با حاکمیت AKPدر کشور قرار داده است. CHP در واقع در تلاش برای استفاده از این جریان به وجود آمده در ترکیه به نفع خود است. در واقع کلید اصلی برای درک این مسئله “مناطق کردنشین ترکیه” است. مناطقی که در حاکمیت AKP در ۱۳ سال اخیر سهم به سزایی داشته است. مناطقی که بعد از اقدامات اشتباه CHP در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی بار دیگر نتوانسته با این حزب آشتی کند و به همین دلیل به حزب تازه تاسیس و اسلام گرای AKP روی آورده اند که با شعارهایی برای احقاق حقوق کردها و رسیدگی به مطالبات آنان خود را در عرصه سیاسی کشور مطرح کرد.
CHP قبل از انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ پارلمان ترکیه بسیار تلاش کرد تا آن تصویری که از این حزب نزد مردمان کرد شرق و جنوب شرق ترکیه به وجود آمده است از بین ببرد. روسای این حزب و مقامات بلند پایه حزب با سفر به مناطق کردنشین ترکیه همواره عنوان کرده بودند که CHP دیگر همان حزب سابق نیست و رویکردهای این حزب در قبال کردها تغییر پیدا کرده است. ولی نتایجی که در انتخابات پارلمان ترکیه در مناطق کردنشین این کشور به دست آمده هم یک ناامیدی و هم یک امیدواری برای این حزب بود. زیرا CHP باز هم نتوانست آن نتیجه ای را که در نظر داشت در این مناطق کسب کند اما تحولی که در این انتخابات رخ داد این بود که رقیب شماره یک CHP نیز در این انتخابات رقابت را با یک نتیجه سنگین به رقیب منطقه ای خود، یعنی HDP واگذار کرد.
در واقع CHP متوجه شده است که در کوتاه مدت نخواهد توانست توجه کردهای ترکیه را به خود جلب کرده و بتواند از این منطقه نتیجه مورد نظر را کسب کند. به همین خاطر این حزب رویکردی را اتخاذ کرده است که اگر خود نمی تواند از این منطقه نماینده به دست آورد، رقیب اصلی این حزب نیز نتواند از این منطقه در انتخابات پیروز بیرون بیاید. در واقع سیاست معروف “دشمن دشمن من دوست من است” سیاستی است که این روزها CHP در قبال مناطق کردنشین ترکیه اتخاذ کرده و این حزب را علی رغم تمام تفاوت های ایدئولوژیکی و مرامی به HDP نزدیک کرده است. تاثیر به دست آوردن حدنصاب ۱۰ درصدی انتخابات توسط HDP و راهیابی این حزب به پارلمان ترکیه در کاهش قدرت AKP در عرصه حکومتداری به همه ثابت شد، به نحوی که بعد از ۱۳ سال AKP نتواست حکومت را به صورت تک جانبه تشکیل دهد و این موضوع باعث فعال شدن بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه یعنی CHP شد. اکنون با نزدیک شدن به انتخابات مجدد در ترکیه این حزب حمایت های تلویحی خود از HDP را شروع کرده است و در برخی موارد نیز احتمال ائتلاف دو حزب CHP+HDP دور از انتظار نخواهد بود.
در حقیقت، CHP با حمایت از HDP تنها در پی اهداف کوتاه مدت نیست. این حزب در پی این حمایت سیاست های بلند مدتی را نیز دنبال می کند که همانا جایگزین شدن به جای AKP در مناطق کردنشین ترکیه است. روند مذاکرات صلحی که با تبلیغات فراوان آغاز شده بود به پایان رسیده و یا در خوشبینانه ترین حالت به تعلیق درآمده است، ائتلاف حزب عدالت و توسعه – کاخ ریاست جمهوری – ارتش گسترده ترین عملیات نظامی چند سال اخیر و شاید بتوان گفت تاریخ جمهوریت ترکیه را در مناطق کردنشین ترکیه علیه حزب کارگران کردستان (PKK) آغاز کرده است. در واقع AKP در مناطق کردنشین ترکیه دچار رکود شده است که رفته رفته محبوبیت این حزب را کمتر و کمتر می کند.
اگر این واقعیت را بپذیریم که در ترکیه برای اینکه یک حزب بتواند حکومت این کشور رابه دست گیرد، آراء مناطق کردنشین نقش کلیدی دارد و با در نظر گرفتن این که HDP شاید در میان مدت و شاید هم در بلند مدت این توانایی را نخواهد داشت که در عرصه ترکیه بتواند حاکمیت را به دست بگیرد، با سیر نزولی AKP در کشور CHP اولین آلترناتیو حکومت در آینده این کشور خواهد بود. برای این که این حزب بتواند در آینده حاکمیت ترکیه را به دست بگیرد باید یک چهره مقبول و درصدی از آراء مناطق کردنشین ترکیه را نیز کسب کند. چیزی که اکنون در سایه حمایت از HDPو نزدیکی این حزب به جامعه کردهای ترکیه پیگیری می شود.