سرویس بین المل انجمن بی تاوان ،کنترل کرکوک توسط بغداد کردها را بیش از پیش دچار اختلاف، شکست و سرگردانی کرد. کردهای عراق و حامیانشان در دنیا هنوز هم از تغییر نتیجه شوکه هستند. رویای استقلال و جدایی از عراق با صدایی شدید به پایان رسید و البته با حرکت نیروهای فدرال همراه بود که در کمتر از یک روز کرکوک را از کردها گرفتند. سرعت انفجار رویاهای استقلال کردها رهبران کرد را سرگردان کرد و حامیان آنها را شوکه نمود.
اما این نباید تعجب آور باشد. مهم نیست سران کرد عراقی چقدر به خود اعتماد داشتند و خود را قوی تصور می کردند بلکه فقط یک راه حل وجود داشت و آن هم این که هر گونه حرکت به سوی استقلال محکوم به شکست است. اقلیم کردستان عراق حمایت ائتلاف منطقه ای را بیش از حد ارزیابی کرده بود در حالی که نیاز به ائتلاف داخلی و نیاز مطلق به حرکت وسیع تر منطقه ای برای استقلال را کمتر درک کرده بود.
اختلافات عراقی-کردی
ایده کردستان مستقل منشا اختلاف است و ریشه در تفاوت های زبانی، فرهنگی و قبیله ای دارد. در حالی که کردها در سطح منطقه با مشکلاتی مواجه بوده اند مدعی اند در معرض خشونت و اقدامات تروریستی نیز قرار گرفته اند که جان انسان های بی گناه را گرفته است.
بجز سازمان هایی تروریستی مانند پ ک ک، بیشتر گروههای کردی در چارچوب کشورهای متبوع خود فعالیت می کنند. به عنوان مثال، احزاب اصلی کردستان عراق حزب دموکرات کردستان، اتحادیه میهنی کردستان، جنبش گوران هستند. آخرین وضعیت نشان می دهد این گروهها دچار اختلاف شدید هستند و بیشتر بر اساس خطوط قبیله ای رفتار می نمایند. اتحادیه میهنی در مخالفت با بارزانی به ایران نزدیک شد و کرکوک را نیز به عراق واگذار کرد.
در بیشتر دموکراسی های پیشرفته نیز برای قدرت های خارجی متداول نیست که آنقدر در احزاب سیاسی نفوذ کنند که در گروههای کرد عراقی دیده می شود. به عنوان مثال مسعود بارازنی رئیس حزب دموکرات به عنوان هم پیمان ترکیه دیده می شد و نیروهای ترکیه را دعوت کرده بود تا در شمال شهر بعشیقه مستقر شوند. اقلیم کردستان سومین بازار تجاری ترکیه بود. اتحادیه میهنی و گوران نیز طرفدار ایران هستند.
البته پس از همه پرسی هم پیمانی بارزانی و ترکیه به هم خورد و با تقویت تلاش های تبلیغاتی پ ک ک به تهدیدی برای بی ثبات کردن ترکیه تبدیل شد. بارزانی فکر می کرد اگر ترکیه با وی کار نکند آمریکا به جای آن خواهد بود اما اشتباه می کرد.
اختلافات شدید گروههای کردی
بافت اختلاف شدید بین گروههای کردی سبب شد تا بین پیشمرگه های بارزانی و پیشمرگه های اتحادیه میهنی نیز اختلاف ایجاد شود. پیشمرگه های اتحادیه میهنی مواضع خود را ترک کردند و در مواردی نیز به نیروهای عراقی تحویل دادند. این اختلافات در سطوح مختلف اقلیم کردستان وجود دارد و در خارج از مرزهای آن نیز چنین است.
به عنوان مثال بارزانی و پ ک ک و شاخه های آن دشمنی تاریخی دارند. همچنین بین کردهای کرمانجی و سورانی اختلاف شدید وجود دارد که زبان همدیگر را نمی فهمند و بر اساس افسانه تلاش می کنند تا جمعیت و سیاست واحد کردی ایجاد کنند.
با این که گروههای کردی به صورتی رمانتیک خواهان کردستان بزرگ هستند اما هیچ گروهی تاکنون نتوانسته است بگوید این کردستان خیالی چگونه خواهد بود. رهبران کرد که مدعی دموکراسی و حقوق بشر و برابری هستند در عمل رفتارهای غیردموکراتیک دارند. هریک از گروههای کردی تحت سلطه یک نفر بوده تا زمانی که فرد مرده یا کشته شده است. به عنوان مثال بارزانی از سال ۲۰۱۵ تاکنون به صورت غیرقانونی به ریاست خود ادامه می دهد.
نبود حمایت منطقه ای و داخلی از استقلال سبب شد تا دولت های منطقه خیلی راحت آن را کنترل نمایند و نشان دهند این استقلال محکوم به شکست است. مسعود بارزانی حتی نمی دانست به نفت متکی است و نمی تواند به صادرات نفت از طریق ترکیه ادامه دهد و مستقل شود.
نبود ائتلاف داخلی
شاید به خاطر حس خودخواهی ناشی از دستیابی به مناطق مورد مناقشه پس از فروپاشی ارتش عراق در قبال داعش در سال ۲۰۱۴ بود که بارزانی از ائتلاف داخلی نیز خودداری کرد. کردها باید به جای تمرکز بر استقلال بر همکاری با عرب ها و ترکمن ها به ویژه در کرکوک تاکید می کردند. سازمان های بین المللی حقوق بشر گزارش کردند نیروهای امنیتی کرد اعراب و ترکمن ها را از کرکوک، مخمور و دیگر مناطق بیرون می کردند. اقلیم کردستان هرگز به این اقوام به عنوان شریک قدرت نگاه نکرد بلکه به عنوان رقیب می نگریست و قصد داشت یک منطقه کردی یکنواخت ایجاد نماید.
اگر اقلیم کردستان همه اقوام را در قدرت دخیل می کرد متحدان خوبی پیدا می کرد اما تحولات کرکوک نشان داد تنها هستند و شکست خوردند. رهبران کرد باید بدانند رویای استقلال کردستان هرگز محقق نخواهد شد.

نویسنده: طلحه عبدالرزاق
منبع: www.trtworld.com
مترجم: یوسف بابائیان بیچرانلو