اوجالان تمایل دارد در این مقطع حساس، پ.ک.ک را به عنوان یک ابزار تاکتیکی به کار بگیرد اما همه ی حساب و کتاب های استراتژیک خود را بر روی حزب اتحاد دموکراتیک متمرکز کرده و برنامه های راهبردی خود را درشمال سوریه دنبال کند.

کردپرس/ پروفسور یالچین آک دوغان نماینده ی مردم آنکارا در مجلس ملی و مشاور ارشد سیاسی نخست وزیر ترکیه است. از آغاز دور جدید مذاکرات صلح بین دولت و پ.ک.ک؛ این چهره ی سیاسی و دانشگاهی ترکیه، جایگاه ویژه ای در اکیپ ویژه ی اردوغان در روند گفتگو با کردهای مخالف داشته است. تیم کادرهای برتر حزب عدالت و توسعه(AKP)در مذاکرات صلح با پ.ک.ک عبارتند از: بشیر آتالای معاون نخست وزیر و رییس ستاد فرماندهی مبارزه با ترور، بلنت آرنچ معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت، حسین چلیک از سیاستمداران کُرد؛ سخنگو و معاون و رهبر حزب عدالت و توسعه، هاکان فیدان رییس سرویس اطلاعاتی میت، احمد داوداوغلو وزیر امور خارجه، عصمت یلماز وزیر دفاع، سعدالله ارگین وزیر دادگستری، عمر چلیک وزیر فرهنگ و جهانگردی و چهره ی مورد اعتماد اردوغان در مناسبات و مذاکرات بین المللی و بلاخره یالچین آک دوغان مشاور ارشد سیاسی نخست وزیر ترکیه. در میان این افراد، یک ویژگی عمده، مشاور اردوغان را از بقیه جدا می کند که همانا فعالیت گسترده ی او در حوزه ی نویسندگی و روزنامه نگاری است. آک دوغان، به صورت یک روز در میان در روزنامه ستار با نام خود مقاله می نویسد و در عین حال از چندین سال پیش در روزنامه ی ینی شفق با نام مستعار یاسین دوغان مقالات تحلیلی خود را منتشر می کند. مقالات این مقام سیاسی ترکیه، در هر دو روزنامه ی مزبور و گفتگوهای مداوم او با شبکه های تلویزیونی، در واقع حکم سخنان و تصمیمات اردوغان در حوزه ی مذاکره با پ.ک.ک را نیز دارد و از این حیث می توان گفت که آک دوغان، در حوزه ی مذاکرات صلح، موقعیت ویژه ای دارد. یادادشت زیر؛ نگرش تحلیلی آک دوغان نسبت به نقش عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک در تحولات کُردی سوریه است. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که سران پ.ک.ک به سخنان و اظهارنظرهای این استراتژییسین جوان ترکیه حساس هستند و به همه ی نظرات او پاسخ می دهند. تنها یک روز پس از انتشار یادداشت زیر، جمیل بایک رییس شورای رهبری پ.ک.ک به نظرات او پاسخ داده و اعلام کرد که بر خلاف نظر آک دوغان، عبدالله اوجالان نقش مهمی در مساله ی کردهای سوریه دارد و به همین خاطر سرویس اطلاعات میت ترکیه، نسخه ای از مذاکرات صالح مسلم رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه با مقامات وازرت امور خارجه ی ترکیه را به زندان ایمرالی فرستاده تا از سوی اوجالان مورد بررسی قرار بگیرد.
ترور، یک نوع راهبرد برای رسیدن به برخی اهداف و آرمان های ویژه است. به عبارتی دیگر، ترور مسیری است که عاملین آن از راه تهدید، تحمیل و سوءاستفاده و اخاذی، تلاش می کنند دولت را مطابق میل خود وادار به برداشتن گام هایی کنند که اهداف سران تروریست ها را برآورده کند. در حال حاضر در روندی به نام مقطع گفتگو برای پایان دادن به معضل ترور، مساله ی عقب نشینی افراد پ.ک.ک و خروج آنان از خاک ترکیه در دستور کار قرار گرفته اما رهکارهای تروریستی تهدید، تحمیل و سوءاستفاده، همچنان از سوی سران پ.ک.ک مورد استفاده قرار می گیرد و اتخاذ این گونه مواضع ضدصلح و ثبات، همچنان به قوت خود باقی است. بدیهی است که این اقدامات و این گونه مواضع منفی، نمی تواند هیچ گونه تطابقی با استراتژی صلح و دوری از جنگ و خشونت داشته باشد.
طی روزهای اخیر به طور مداوم شاهد بیان اظهارات تهدیدگرانه از سوی سران پ.ک.ک بوده ایم. جمیل بایک رییس شورای رهبری پ.ک.ک، ترکیه را به آغاز یک جنگ بزرگ و همه جانبه تهدید می کند و با اتخاذ مواضع تند از این موضوع سخن به میان می آورد که اگر مرحله ی دوم مذاکرات صلح یعنی روند تغییر قانون اساسی، به نفع کردها به پایان نرسد، مذاکره به بن بست خواهد رسید. یکی دیگر از اقدامات منفی و زیان بار سران پ.ک.ک این است که به طور مداوم به دنبال تحمیل نظرات خود بوده و هر روز اعلام می کنند که اگر تا فلان تاریخ، دولت ترکیه فلان اقدام را انجام ندهد، ما نیز واکنش های تند و توقف گفتگوها را در دستور کار خود قرار خواهیم داد. اما پ.ک.ک از این واقعیت غافل است که حکومت ترکیه در برابر هیچ گونه تهدید تروریستی کوتاه نمی آید و اجازه نمی دهد که با این اظهارات زهرآلود و تلخ، فضای مذاکرات، مسموم شود.
انتشار مطالب توهین آمیز، طرح اتهام و تحقیر شخص نخست وزیر و حکومت ترکیه، یک اقدام عامدانه برای پراکندن تخم بی اعتمادی در اذهان مردم است و قندیل تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا عبدالله اوجالان را به عنوان معمار و طراح اصلی مذاکرات صلح معرفی کرده و نقش حکومت ترکیه در پیشبرد مذاکرات نادیده انگاشته شود. در واقع تضاد و تناقض اصلی اندیشه های سران پ.ک.ک نیز در همین موضوع نهفته است که از یک سو حکومت ترکیه را به عنوان نهادی معرفی می کنند که برآورده کردن آرزوها و تامین مطالبات کردها، تماما به تصمیم و خواست آن مربوط است و از دیگر سو کاری می کنند که حسّ تقدیر و سپاسگزاری بین مردم، نسبت به حکومت به وجود نیاید و به جای آن با انجام اقدامات تبلیغاتی و سخنرانی های بسیار، حس دشمنی در برابر حکومت تقویت شود و این اقدام خصم آمیز، یک راهبرد همیشگی حزب صلح و دموکراسی(BDP) برای تهییج و تحریک هواداران است.
حزب عدالت و توسعه تاکنون برای حل معضل کردهای ترکیه گام های بلندی برداشته و اقدامات موثری انجام داده است. اما رویکرد و نگرش پ.ک.ک درقبال این اقدامات مثبت و اثرگذار به این سه شیوه بوده است: نخست؛ کوچک شمردن این اقدامات و بی اثردانستن آنها در تامین رضایت شهروندان. دوم؛ انکار اقدامات مثبت دولت در بسیاری از حوزه ها. سوم؛ طرح این ادعا که تمام اقدامات مثبت دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، خارج از اراده و تصمیم دولت صورت گرفته و همه ی این آثار مثبت، صرفا نتیجه ی مبارزات پ.ک.ک بوده است. از این گذشته، همواره شاهد آن بوده ایم که در مورد مواضع دولت و اقدامات موثر صورت گرفته برای شهروندان کُرد، همه ی این گام ها از سوی سران پ.ک.ک به عنوان شُو تبلیغلاتی، اقدامات نمایشی و فریب و نیرنگ سیاسی تعریف شده و دیدیم که جمیل بایک در مورد بسته ی پیشنهادی دموکراسی نیز اعلام کرد که این بسته ها صرفا به منظور فریب کردها تدوین شده و نمی تواند نتیجه ی مثبتی به دنبال بیاورد. در واقع بایک و دیگر سران پ.ک.ک با اتخاذ این مواضع دست به پیشداوری زده و ادبیاتی را رواج می دهند که منجر به تقویت کینه و خصومت شود.
چند روز پیش نخست وزیر اردوغان اعلام کرد که فقط بیست درصد از نیروهای پ.ک.ک از ترکیه خارج شده اند، در مدت زمانی بسیار کوتاه، سران پ.ک.ک از کوهستان قندیل به اظهارات نخست وزیر پاسخ داده و اطلاعات ارائه شده از سوی ایشان را غلط و بی پایه دانستند. اما آنان به خوبی می دانند که این موضوع صحت دارد و روند عقب نشینی نیروها، برخلاف آن چیزی است که قندیل ادعا می کند.
بر اساس اطلاعات موجود، تاکنون در چهارچوب مذاکرات صلح، تنها بیست درصد از نیروهای پ.ک.کح ترکیه را ترک کرده اند. پ.ک.ک برای توجیه این موضوع اعلام کرده که اغلب گروه های خود را به حرکت درآورده و به خاطر دشواری شرایط جغرافایی، عقب نشینی کامل نیروها تا چند ماه دیگر ادامه خواهد داشت. اما این نکته صحت ندارد و فقط ده درصد از نیروهای پ.ک.ک در حال حرکت و تغییر مواضع و قرارگاه های خود هستند و به معنی دقیق تر، هفتاد درصد از نیروهای پ.ک.ک هنوز هیچ گامی برای ترک خاک ترکیه برنداشته اند.
چندی پیش عبدالله اوجالان در زندان ایمرالی و در دیدار با نمایندگان حزب صلح و دموکراسی؛ خواستار آن شد که جایگاه او در روند مذاکرات صلح، از یک نقش ابزاری به یک موقعیت استراتژیک و راهبردی تغییر داده شود. این در حالی است که هنوز هم برای ما معلوم نیست که اوجالان در حوزه هایی همچون پایان دادن به عقب نشینی و خروج نیروهای پ.ک.ک و تکمیل پروسه ی کنار نهادن سلاح، تا چه اندازه تاثیرگذار است. به عبارتی روشن تر، هنوز هم مشخص نیست که آیا نفوذ کلام اوجالان نزد نیروهای پ.ک.ک، می تواند منجر به ترک فعالیت مسلحانه به طور کامل شود یا خیر.
عبدالله اوجالان، گذشته از مساله ی ایفای نقش در حوزه ی مذاکرات صلح و اقناع پ.ک.ک به پیش رو گرفتن فعالیت سیاسی، نقش حیاتی دیگری نیز برای خود در نظر گرفته و اعلام کرده که می تواند در مسائل منطقه و به ویژه در حوزه ی تحولات سیاسی سوریه و تغییر معادلات مربوط به کردهای این کشور، یک تقش محوری و استراتژیک را ایفا کند. اما آن چه که باعث شده اوجالان به سوی چنین ایده هایی سوق داده شود، نفوذ حزب اتحاد دموکراتیک در میان کردهای سوریه و نیز احتمال برگزاری کنفرانسی در شمال عراق است.( منظور، برگزاری کنگره ی ملی کردها در اربیل است./ مترجم) در واقع اوجالان تمایل دارد در این مقطع حساس، پ.ک.ک را به عنوان یک ابزار تاکتیکی به کار بگیرد اما همه ی حساب و کتاب های استراتژیک خود را بر روی حزب اتحاد دموکراتیک متمرکز کرده و برنامه های راهبردی خود را درشمال سوریه دنبال کند.
به نظر می رسد در شرایط کنونی حزب اتحاد دموکرانیک کردهای سوریه (PYD) دو هدف مهم را در دستور کار خود قرار داده است: ۱) رویای تاسیس یک ساختار سیاسی نوین در شمال سوریه برای کردها و بر اساس سوءاستفاده از فضای درهم ریخته و نامعلوم سوریه. ۲) کوچک جلوه دادن اصلاحات ایجاد شده در ترکیه و بیان این موضوع که مذاکرات صلح تاکنون برای شهروندان کُرد هیچ فایده ای در برنداشته و در مقایسه با کردهای سوریه، چیزی به دست نیاورده اند.
با وجود تمام نکاتی که برشمده شد، حزب عدالت و توسعه هنوز هم در نهایت جدیت و با تصمیم راسخ، به ادامه ی گفتگوهای صلح پایبنده بوده و در اوج اقتدار سیاسی، پیگیر کلیه ی تحولات سیاسی منطقه است و از تمام امکانات خود استفاده می کند تا منافع ترکیه را در عالی ترین سطح ممکن، حفظ کند.