کُردها با نزدیک به صد سال مبارزه و قربانی شدن تا بحال نتوانسته به آن اهدافی که خواهانش بوده دست یابد و همیشه با معامله بسیاری از رهبران کُرد با آزادی کُردستان و بسنده کردن به حقوقی ظاهری و کوتاه مدت، بازی را به پول و قدرت باخته است..

سرویس بین المل انجمن بی تاوان آذربایجان غربی :اکنون مبارزات کُردها با گروهای مختلف و عناوین جداگانه ادامه دارد. ولی آیا تا حال به این اندیشیده ایم که چرا  کُردها با این همه قربانی و مبارزه نتوانسته تاکنون به اهداف خود همانا استقلال کُردستان دست یابد؟

شاید در جواب این سوال ساده، تحلیلهای پیچیده و گیجکننده ی وجود داشته باشد اما در یک کلمه میتوان پاسخ را جویا شد، و آن “خیانت” است. آری خیانت با پسوندهای گوناگونی که ذهن هر فرد آگاهی را دگرگون میکند. وضعیت کُردهای خاورمیانه را نمیتوان وضعیتی مناسب دانست زیرا علیه تمام کُردها سیاستی مشترک پیش گرفته میشود که از مهمترین کشورهایی که کُردستیزی را به حد اعلایی انجام میدهد میتوان از ترکیه یاد کرد. زیرا رژیم بعث به آشکار به نابودی فیزکی کُرد پرداخت اما باز کشته شدگان را کُرد خواند. ولی ترکیه، کُرد را آسمیله و ذوب فرهنگی میکند و آنها را ترکهای کوهی مینامد که به تمدت دمکراتیک گذار نداشته اند و در بربریت مانده اند (!)

مسئله کُرد در ژئوپلتیک ترکیه داری فراز و نشیبهای زیادی است که از امپراطوری عثمانی تا حال دولت ترکیه که عثمانی مدرن خوانده میشوند بگونه ای رفتار سیاسی از خود در خاورمیانه نشان داده که گویی خاورمیانه خاک اجدادی آنها بوده و مابقی ملیتها مهمان هستند. البته اگر آنها ملیتی جز خود را برسمیت بشناسند. زیرا در بسیاری از کتابهای تاریخی و درسی خود اضحار دارند که خاورمیانه و تمدن مزوپوتامیا (عهد خدایان باستان) متعلق به ترکها بوده که بعدها بعلت رویدادهای تاریخی، ملتهای گوناگون در کنار هم در خاورمیانه پدید آمده اند (!) ترکها از مسئله کُرد و حتی اسم بردن از کُرد بگونه ای هراس داشته که با گریبانگیر شدن هر نوع سیاستی در صدد انکار کُرد و جلوگیری از حل مسئله آن در خاورمیانه برآمده اند.

ترکیه با رهبری آتاترک در دهه های ۲۰ تا ۷۰ توانست مسئله کُرد در ترکیه را به کل نابود کند و تا حدی پیشرفت، که بسیاری از شخصیتهای کُرد به شکست همیشگی کُرد در ترکیه اعتراف کردند. اما عثمانیهای مدرن با عبرت از تاریخ، تشکیل جمهوری آرارات بدست بدرخانها در دهه های ۲۰ و معاهدهای سور و لوزان را بیاد نبرده بودند و مسئله کُرد را تنها آتش زیر خاکستر دانستند و این احتمال را برای خود داشتند که در آینده با توجه به موقعیت کُردها در خاورمیانه و مبارزات آنها امکان حمایت بین الملل را با خود به همراه داشته باشند، وجود دارد که حال برای مقابله با احتمال هرگونه رویدادی در این زمینه باید آماده بود و بتوان اجرای هر طرحی دال بر آزادی کُردها و تشکیل حکومت مستقل را با شکست مواجه کرد .

که این مهم باعث شد تئوریسینهای نژاد پرست ترک با رهبری آتاترک و بعدها سازمان میت از سازمانهای مهم امنیتی ترکیه برای رویاروی با مسئله ای کُرد در خاورمیانه و تشکیل کردستان بزرگ پروژه ای را در رابطه با محار مسئله کُرد و احتمال چاره سری آن در آینده طراحی کنند. با توجه به اینکه ترکیه در مابین دهه های ۳۰ تا اوایل ۷۰ دیگر با مسئله کُردهای شمال کُردستان (کُردستان ترکیه) مواجه نشد، اما باز در صدد اجرای این پروسه برآمد.

چالش امنیتی در ترکیه و شناخت اوجالان

با شروع جنگ سرد مابین بلوک غرب و شرق، ترکیه هم شاهد فعالیتهای دانشجویی در دهه های ۷۰ ترکیه بود. که فعالیت سیاسی دانشجویی بیشتر متکی بر عقاید کمونیسمی و طرفدار بلوک شرق بودند. در آن وقت که فعالیتها بیشتر در دانشگاه آنکارا متمرکز بود دولت ترکیه را با چالشهای امنیتی مواجه ساخته بود که سازمان میت برای مبارزه با فعالیتهای کمونیسمی و ضد دولتی با جذب افراد فعال سیاسی و نفوذ در مابین تشکلهای دانشجویی توانست پیشبرد اهداف آنها را به بی راهه هدایت کند و تفکرات کمونیسمی در ترکیه را با شکست روبرو سازد.

 عبدالله اوجالان از جمله کسانی بود که در سال ۱۹۷۴ دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه آنکارا و از چهره های شناخته شده کمونیسم و تندرو دانشجویی بود که از زیر ذره بین سازمان میت نتوانست گم شود. اوجالان بدلیل فقر اقتصادی و نابسمانی مالی که از آن رنج میبرد مورد توجه سازمان میت برای استفاده استخباراتی قرار گرفت که در نهایت در مقابل پیشنهادهای مالی میت اوجالان از ارده ی سیاسی خود شکست خورد و میت توانست او را بسمت خود جذب کند. سازمان میت با تامین مالی کسانی چون اوجالان توانست از پتانسیل آنها استفاده لازم را برده و با کنترل جریانات دانشجویی مخالف خود موفقیتهایی را بدست آورد.

از آن پس اوجالان بعنوان شخصیتی پرافاده، مرموز و کاریزماتیک بیشتر مورد توجه میت قرار گرفت و چون اصالتا کُرد و زاده ی یکی از روستاهای شمال کُردستان(کُردستان ترکیه) بود او را بعنوان مهره ای برای اجرای نقش در پروژه طراحی شده ترکیه در خاورمیانه نسبت به مسئله کُرد بیشتر مورد توجه قرار دادند.

 استارت پروژه میت و نقش اوجالان

 در اواخر سال ۱۹۷۴ نقش اوجالان پس از دوره های فشرده سازمان میت بصورت بسیار محرمانه وسری به او موکول شد و پروژه کُردستیزی ترکیه تحت لوای آزادی و دمکراسی برای کُردستان توسط عبدالله اوجالان استارت زده شد.

اوجلان با حمایت مستقیم و پشت پرده سازمان میت فعالیتهای خود را به تنهایی در دانشگاه آنکارا شروع کرد هرچند اوجالان تنها به فعالیت مشغول شد اما سازمان میت معتقد بود که اوجالان با شخصیت کاریزماتیکش میتواند در جذب افراد بسمت خود موفق باشد. در اوایل لیستی از افراد دانشجوی کُرد در دانشگاه آنکارا که همگی فعالیت کمونیسمی داشتند به او داده شد تا بتواند آنها را به این پروژه نزدیک کند.

اولین فردی که اوجالان سعی داشت به او نزدیک شود و او را به فضای ناسیونالیسم کُرد هدایت کند مراد کاریلان بود که حال بعد از اوجالان فرد شماره دو PKK  میباشد. در اوایل کاریلان با اوجالان بسیار مخالف بود و کار او را کاری بی ثمر دانست زیرا او معتقد بود که مسئله کُرد دیگر در ترکیه از بین رفته و این کار بسان کاشتن گل بر روی سنگ است. اما اوجالان با حمایتهای مالی میت کار خود را ادامه میداد که در نهایت موفق شد چندین نفر را در این رابطه مشغول به فعالیت کند.

موفقیت اوجالان در دانشگاه آنکارا باعث شد که سازمان میت حوزه فعالیت او را به مناطق کُرد نشین ترکیه تغییر دهد و بعد از آن اوجالان فعالیت در مناطق کُرد نشین را آغاز کرد که حتی با شناختی که سازمان میت بر شخصیت اوجالان داشت و شهوت انگیزی اوجالان که بر آنها پنهان نبود، زنی را بنام کثیره یلدریم که اصالتا از کُردهای علوی بود جهت فعالت به نزد اوجالان فرستاند (!) که بعدها کثیره بعلت سیاست کُردستیزی بیش از حد اوجالان و میت از آنها فاصله گرفت و حال در قبرس پناهنده میباشد.

کثیره در مابین افراد نزدیک به اوجالان بعنوان همسرش شناخته میشد حال بسیاری از تحلیلگران مسائل خاورمیانه کثیره یلدریم را شاه کلید معمای ارتباط میت و اوجالان میدانند.

 حمایت سازمان میت از اوجالان ،تشکیل PKK  و مرگ مشکوک روزنامه نگاران

اوجالان در دهه ۸۰ با حمایتهای میت و چشم پوشیهای امنیتی توانست فعالیتهایی را در کرُدستان ترکیه سازماندهی کند البته فعالیتهایی که همگی با دستور میت به اوجالان انجام میشد. میت برای اینکه بیشتر مباحث مربوط به اوجالان در رابطه با مسئله کُرد مورد توجه قرار گیرد فضای درگیری و خشونت را برای آنها بجود آورد که دردهه های ۸۰ و ۹۰ بصورت رسمی PKK  تشکیل و فعالیت مسلحانه خود را علیه پاسگاهای پلیس آغاز کرد که اگر میت به ترکیه و کُردها خیانت نکرده بود و از اوجالان حمایت نمیکرد محال بود که هیچ حزب کُردی در ترکیه بتواند در مدت کوتاهی خود را تا این حد بالا بکشد. بسیاری از روزنامه نگاران ترک که در مورد این رابطه تحقیق بعمل می آوردند یا به شیوه ی مشکوکی جان خود را از دستت میداند یا سکوت را پیشه میکردند که اغور مومجو از جمله روزنامه نگاران ترکی بود که در هنگام پی بردن به روابط میت و ترکیه به شیوه ی مشکوکی جانش را از دست داد.

میت بسیار تلاش کرد که بتواند اوجالان را بعنوان فردی مهم و تاثیر گذار در میان کُردها معرفی کند و با باز گذاشتن میدان مبارزه و حتی قربانی کردن سربازان ترک در صدد این کار برآمدند.فضای مبارزاتی اوجالان توسط میت وارد فضای جدیدی شد، آنها سعی داشتند که اوجالان را متوجه روزنامه نگاران کنند که حتی در این رابطه شخصی بنام دکتر کوچک که در اصل از افسران برجسته اطلاعاتی سازمان میت بود بعنوان خبرنگار با اوجالان مصاحبه ای را انجام داد که در ترکیه بصورت یک کتاب انتشار یافت و بعدها به زبانهای مختلف ترجمه شد.

PKK  با رهبری اوجالان توانست در مدت کوتاهی با خشونت طلبی که میت راه را برآن گشوده بود نام خود را بیشتر از مسئله کُرد متوجه جهانیان کند. طولی نکشید که دیگر اوجالان با پناهندگیهای ساختگی و دستگیری داستان ساز او که سناریو میت برای بزرگ جلوه دادن او بود برای دیگر بخشهای کُردستان و کشورهای منطقه چهره ای شناخته شده بود و میت بصورت پنهان در این مرحله خود را پیروز میدان دانست. میت تا حدی فضای مبارزه را با تئوریهای خود برای اوجالان و PKK  باز گذاشته بود که دیگر دشمن اصلی ترکیه محسوب میشدند که این باعث شد ایران و سوریه برای مقابله با دوستی ترکیه و اسرائیل حمایت گسترده ای را از PKK  داشته باشند. اما غافل از اینکه PKK  و اوجالان مکانیزم سیاسی ترکیه میباشند و در اصل برای مقابله با آزادی کُردستان تشکل یافته اند نه دشمنی با ترکیه و دفاع از حقوق ملت کُرد.

تغییر مواضع میت بعد از سناریو دستگیری اوجالان

اوجالان بعد از دستگیری ساختگی خود کتابهای متعددی را با عناوین مختلف که گویا نوشته ی خود بود به بیرون انتشار داد و حتی به زبانهای مختلف هم ترجمه شدند اما معلوم نبود اوجالان که دشمن اصلی ترکیه محسوب می شد و خواستار اعدامش بودند چگونه اجازه یافت کتابهایش را به بیرون انتشار دهد و چه شد که اوجالان در زندان مبدل به نویسنده و فیلسوف شد؟! میت بعد از دستگیری ساختگی اوجالان باعث شناخته شدن اوجالان به تمام دنیا شد و سناریو خود را در مورد اوجالان تغییر داد و با چاپ کتابهایی به اسم اوجالان که سرقت ادبی و فلسفی در آن مملو بود درصدد برجسته کردن چهره او بعنوان یک اندیشمند بر آمد تا بتواند اعمال نفوذ اوجالان را در بخشهای دیگر کُردستان فراهم کند تا مسئله کُرد در کشورهای همسایه را هم به حاشیه بکشاند. که این پروسه درکُردستان ایران با زائیدن پژاک و کُردستان سوریه با زائیدن پ.ی.د موفق بود.

اما در جنوب کُردستان با وجود احزاب کُردی نیرومند چون حزب دمکرات بارزانیها این پروسه با زائیدن پ.چ.د.ک راه بجایی نبرد و با شکست مواجه شد.

واکنش محرمانه وزارت دادگستری ترکیه نسبت به ارتباط سازمان میت و اوجالان

 رابطه نزدیک میت با اوجالان تا حدی پیش رفت که باعث واکنش محرمانه وزارت دادگستری ترکیه نسبت به سازمان میت شد که معتقد بود به اندازه کافی حل مسئله کُرد در خاورمیانه با مشکل مواجه شده و دیگر زیاد به اوجالان احتیاج نداریم، که برای جلوگیری از روابط بیش از حد میت و اوجالان که ممکن بود برای ترکیه خطرساز باشد دستور محدودیت ارتباط با اوجالان از سوی وزارت دادگستری ترکیه بصورت محرمانه به سازمان میت ابلاغ شد.

 PKK  بحران حل مسئله کُرد و موفقیت ترکیه در خاورمیانه

PKK  تا حدی به بحران برای حل مسئله کُرد تبدیل شد که غرب و امریکا برای حل مسئله کُرد در خاورمیانه با تمام مکانیزم خود در مقابل آن ایستاده اند و بارها ترکیه را به کم کاری در مقابله با PKK  و آزادی انتشار اضحارات اوجالان محکوم کرده اند.

بسیاری از شخصیتهای سیاسی کُرد و مخالف دولت ترکیه چون شوان پرور، اورهان میراوغلو و کمال بورکای معتقد هستند که PKK  و اوجالان راه را بر صلح و دمکراسی برای کُردها بسته اند و بیشتر در خدمت سیاستهای ترکیه و آتاترکی میباشند تا منافع ملت کُرد.

سازمان میت تا حدی در کار خود موفق بود که حال PKK  هر نوع راهی را برای حل مسئله کُرد بسته چرا که بسیار پیش آمد که ترکیه با فشار اتحادیه اروپا برای حل مسئله کُرد گام برداشت و خود را هم چهره ای دمکراسی خواه نشان داد که برای حل مسئله پیشگام میشود اما به یک دفعه چندین پاسگاه پلیس در ترکیه مورد حمله PKK  قرار میگیرد و مسئولان ترک مثلا اینکه این تحرک تروریستی بوده از حل مسئله صلح آمیز باز داشته میشوند که به نمونه ی بارز آن میتوان به سال ۱۹۹۳ اشاره کرد که با جدی شدن حل مسئله کُرد و فشار اتحادیه اروپا بر این مهم، همزمان با نزدیک شدن به مذاکره در استان “بینگول “۳۳نفر از سربازان ترک توسط PKK  کشته شدند یا در سال ۲۰۱۱ هم با جدی شدن مباحث حل مسئله کُرد و ادعاهای حزب آ.ک.پ مبنی بر حل مسئله کرد نزدیک به ۸ پاسگاه پلیس در ترکیه مورد حمله PKK  قرار گرفت که باعث تنشهای بیشتر شد و حل مسئله به حاشیه رانده شد که به رویداهایی مشابه در ژوئن ۲۰۰۴ ،۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ میتوان اشاره کرد.

با مستندهای موجود میتوان صحه بر ارتباط میت و اوجالان گذاشت که در راستای پیشبرد اهداف مداخله منفی در حل مسئله کُرد در خاورمیانه گام بر داشته و تا حال هم پیروز میدان بوده زیرا حل مسئله کُرد در ترکیه را به حاشیه کشانده و به راحتی با ژستهای سیاسی خود از حل آن داد سخن میدهند چون مطمئن هستند با به وجود آوردن اوجالان وPKK  مسئله کُرد هیچگاه حل نخواهد شد(!) و از طرفی کسانی که قصد شفاف سازی بر این موضوع داشته اند یا به شیوه ای مشکوک جان خود را از دست داده یا سکوت را پیشه کرده اند.

امید است در آینده بتوان مدارک و مستندات بیشتری را در رابطه با شفاف سازی این جریان ارائه داد زیرا میتوان این پروسه را در کنار جنایتهای انفال صدام قرار داد که باید در دادگاهی عادل بر آنها رسیدگی شود زیرا اوجالان با تئوریهای سازمان میت، احساس ملی گرایانه جوانان کُرد که بیشتر افراد روستایی و کم سواد را شامل میشود برانگیخته و بسمت خود جذب و به جنگ ساختگی میفرستد که تنها هدف کشته شدن آنها است و این را میتوان نوعی انفال نامید که در آینده باید عاملان آن در دادگاهی صالح مورد بازخواست قرار گرفته و محاکمه شوند.

PKK و تغییر رویکرد و  استراتژی پس از ۴۰

پ ک ک با شعار مانیفست کردستان بزرگ و استقلال کردها در یک کشوری مستقل توانست احساسات و هیجانات کردها را برانگیخته و کردهای بسیاری را جذب گروه تروریستی نماید.

شکست های متوالی در عرصه نظامی و طولانی شدن جنگ های بی ثمر پ ک ک و سایر زیر شاخه های آن مقبولیت و محبوبیت گروه را در میان کردها از بین برد.

نتایج جنگ های طولانی پ ک ک ۴۸۰۰۰ کشته و آواره گی  بیش از ۱۰۰۰ خانواده کُرد بود و این کارنامه سیاه پ ک ک در طول ۴۰ سال جنگ و خونریزی موجی از اختلاف ها در درون فرقه و میان هواداران گروه بوجود آورد .بنابراین پ ک ک با تغییر رویکرد خود از استقلال کردستان بی خیال شده و استراتژی کنفدارلیسم را مطرح کرد. طرح خود مدیرتی و کنفدارلیسم نیز با جنگ و خونریزی کردها اجین شد و پ ک ک نیز در این طرح ناکام ماند. البته ناگفته نماند اصلی ترین هدف پ ک ک ریختن خون کردها و خالی از سکنه کردن مناطق کردنشین است که این اهداف کردستیز پ ک ک تاکنون در خاورمیانه به نحوه احسن انجام گرفته است.