ممکن است چشم انداز ثبات کردستان عراق تحت تاثیر اراده دوباره حزب عدالت و توسعه ترکیه (AKP) برای مقابله با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ .ک .ک)، حتی پس از پیروزی چشمگیر آن در انتخابات مجدد ۱ نوامبر قرار گیرد.

هواپیماهای جنگی ترکیه در اواخر ماه جولای ۲۰۱۵ برای اولین بار در چند سال اخیر حملات گسترده ای علیه مواضع پ.ک.ک در کردستان عراق انجام دادند، و به این ترتیب پس از گذشت چند سال، درگیری دهها ساله میان دولت ترکیه و پ.ک.ک بار دیگر شعله ور شد. بسیاری بر این باور بودند پس از آنکه حزب حاکم عدالت و توسعه نتوانست در انتخابات ماه ژوئن به تنهای کابینه تشکیل دهد، از حملات برای پیروزی در انتخابات مجدد استفاده می کند. حزب عدالت و توسعه در ماه ژوئن ۲۵۸ کرسی به دست آورد یعنی ۱۸ کرسی کمتر آنچه که بتواند به تنهایی دولت تشکیل دهد.

حزب حاکم عدالت و توسعه از قتل دو مامور پلیس در مناطق مرزی با سوریه در تاریخ ۲۲ ژوئیه به عنوان بهانه ای برای از سر گیری عملیات نظامی علیه پ.ک.ک استفاده کرد. کشته شدن این دو پلیس در پی حمله انتحاری منتسب به دولت اسلامی (داعش) در اجتماع جوانان چپگرا در شهر سوروچ در جنوب ترکیه روی داد. پس از ترور این دو مامور پلیس، جناح وابسته به پ.ک.ک با ارسال پیام های متناقض، در ابتدا مسئولیت کشتن آنها را بر عهده گرفتند اما بعدا هر گونه دست داشتن در این اقدام را انکار کردند.

به عقیده ی ناظران هدف از حملات دوباره حزب عدالت و توسعه علیه پ.ک.ک در ماه جولای، برانگیختن احساسات ملی گرایانه علیه این گروه و بهره برداری از این وضعیت به نفع حزب عدالت و توسعه در انتخابات ماه نوامبر بود. حزب عدالت و توسعه به آنچه که می خواست دست یافت و موفق به کسب آرای کافی برای تشکیل یک دولت تک حزبی برای چهارمین بار از سال ۲۰۰۲ تا کنون شد

با حملات هوایی شدید ارتش ترکیه علیه پ.ک.ک، که در یک مورد به مرگ دست کم هشت غیر نظامی در روستای زارگلی در قندیل منجر شد، شعله های درگیری میان پ.ک.ک و ارتش ترکیه به کردستان عراق رسید.

جت های جنگنده ترکیه هر گونه امیدی که آنکارا ممکن است پس از انتخابات ماه نوامبر رویکری جدید اتخاذ کند را با بمباران هوایی گسترده علیه پ.ک.ک در داخل خاک کردستان عراق در ۲ و ۵ نوامبر، و اخیرا در ۲۰ نوامبر نقش بر آب کردند.

فریدون سینیرلی اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز پیامی سفت و سخت صادر کرد.

سینیرلی اوغلو در طی یک پانل مشترک با نچیروان بارزانی نخست وزیر کردستان عراق در ۴ نوامبر در اربیل گفت: “نباید گروه های تروریستی مانند پ.ک.ک بخشی از روند صلح باشند.” او مشخص نکرد چه کسی طرف مقابل ترکیه در حل مسئله طولانی مدت کردها خواهد بود.

تشدید درگیری ها میان نیروهای امنیتی ترکیه و پ.ک.ک دولت اقلیم کردستان عراق (KRG) را در موقعیت دشواری قرار داده است و در نتیجه به عامل بالقوه دیگری برای بی ثباتی موجود که اقلیم با آن دست و پنجه نرم می کند، تبدیل شده است. کردهای عراق با تهدید ناشی از داعش در مرزی به طول بیش از ۱،۰۰۰ کیلومتر (۶۲۱ مایل) مواجه بوده و با یک بحران اقتصادی جدی گریبانگیر هستند. کشیده شدن درگیری پ.ک.ک – ترکیه به خاک کردستان عراق به چالش عمده دیگری برای حکومت اقلیم کردستان تبدیل می شود.

صفین دزه ای سخنگوی دولت اقلیم کردستان به المانیتور گفت:”ما به دنبال خشونت نیستیم. ترکیه نه نظر ما [در درگیری مجدد با پ.ک.ک] را جویا شده و نه تا به حال در مورد آنچه که انجام می دهد به ما اطلاع داده است.”

دزه ای همچنین، با اشاره به کشته شدن دو پلیس ترکیه در ماه جولای، از رهبران پ.ک.ک در کوههای قندیل در شمال عراق برای “بر هم زدن آتش بس” با ترکیه به شدت انتقاد کرد.

دزه ای افزود:” ما (طرفین را ) به گفتگو برای حل و فصل مسائل تشویق می کنیم. ما می توانیم همچون گذشته که پ.ک.ک را متقاعد کردیم تا دست از خشونت بردارد، کمک کنیم”

علی رغم نزدیک به چهار ماه جنگ، پ.ک.ک در ۱۲ اکتبر آتش بس یکجانبه اعلام کرد تا رای گیری در فضایی مطلوب تر صورت گیرد. اما به دنبال آنکه آنکارا پس از انتخابات نیز مواضع پ.ک.ک را بمباران کرد، مبارزان کُرد نیز به آتش بس پایان داده  و حملاتی را علیه اهداف نظامی در داخل خاک ترکیه ترتیب دادند.

پ.ک.ک در بیانیه ای اعلام کرد:” آتش بس یکجانبه ما تا جایی که مربوط به مسئله کرد باشد، به هیچ نتیجه ی مثبتی نمی انجامد و شاهد تلاش و یا موقعیت جدی از سوی مقامات ترکیه در قبال حل مسئله کرد در ترکیه نیستیم.”

در صورتی که درگیری میان ترکیه و پ.ک.ک شدت یابد و به داخل قلمرو حکومت اقلیم کردستان گسترش یابد، خطرات زیادی برای کردهای عراق بوجود خواهد آمد.

در سال های اخیر روابط میان کردستان عراق و ترکیه به طور چشمگیری بهبود یافته است. در حالی که ترکیه تا سال ۲۰۰۸ به خاطر حضور پ.ک.ک در خاک کردستان عراق، مقامات حکومت اقلیم کردستان را تهدید می کرد، اکنون ترکیه راه اصلی برای صادرات نفت دولت اقلیم کردستان و شریک تجاری آن است.

خط لوله انتقال نفت اقلیم کردستان به بندر مدیترانه ای جیحان ترکیه در ۲۸ ژوئیه، مورد حمله قرار گرفت و پ.ک.ک مسئولیت آن را بر عهده گرفت. این اقدام پ.ک.ک. با بیانیه خشن مقامات حکومت اقلیم کردستان همراه شد و مقامات پ.ک.ک. بعداً اعلام کردند که آنها نمی دانستند که این خط لوله نفت اقلیم کردستان را انتقال می دهد.

اقلیم کردستان، به استثنای حمله به زارگلی، حملات ترکیه به پ.ک.ک در داخل خاک کردستان عراق را محکوم نکرده است.

بسیاری رویکرد جدید ترکیه نسبت به پ.ک.ک را گیج کننده می دانند.

کنت پولاک، کارشناس خاورمیانه و همکار موسسه بروکینگز در واشنگتن، به المانیتور گفت که دشوار است در رابطه با مسئله کرد بتوان ذهن رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه را خواند.

پولاک گفت: “واضح است که بازی با کارت ضد-کُرد عاملی حیاتی در کمک به اردوغان در برنده شدن در انتخابات بود. اما آنچه که ما نمی دانیم این است که او پس از انتخابات چه (رویکردی) خواهد داشت.”

او افزود: “آیا او خواهد گفت که ” خوب، آنچه که برای  پیروزی در انتخابات نیاز داشتم انجام دادم؛ حالا می توانم به روند صلح برگردم:، یا اینکه می گوید،” خوب، این یک فرمول برنده برای من بود و من فقط باید به این (سیاست) ادامه دهم. ”

پولاک گفت: “واقعیت این است که اگر اردوغان همچنان به جنگ با کردها ادامه دهد، شرایط برای حکومت اقلیم کردستان فوق العاده سخت خواهد بود. حکومت اقلیم کردستان چگونه می تواند با ترکیه که با کُردهای خود در جنگ است، کنار بیاید؟”/B

منبع: المانیتور

ترجمه: خبرگزاری کردپرس