۲ دی ۱۴۰۳
  • خانه
  • >
  • اخبار
  • >
  • ترک ها و کردها: توافق احتمالی/ امانوئل والرشتاین

ترک ها و کردها: توافق احتمالی/ امانوئل والرشتاین

  • ۱۷ فروردین ۱۳۹۴
  • ۵۱۵ بازدید
  • ۰

در صورت برخوردمذاکرات صلح به مانع، عبدالله اوجالان دارای قدرتی استتا با اتکا به خود این موانع را رفع کند. در نتیجه عبدالله اوجالان در این روند به عنوان یک قهرمان کرد معرفی شده است و به این کاراکتر خود ادامه می دهد.

انجمن بی تاوان آذربایجان غربی به نقل از کردپرس ، امانوئل والرشتاین، از اساتید بزرگ علوم سیاسی و جامعه شناسی جهان و نگارنده کتاب معروف «نظام نوین جهانی» که در میان دانشگاهیان و اصحاب علم به یکی از متفکرین بزرگ سوسیالیست قرن ۲۱ معروف است، در یک مقاله کوتاه تحت عنوان « ترک ها و کردها: توافق احتمالی» به بررسی روند مذاکرات صلح ترکیه و تحولات اخیر این کشور میان کردها و ترک ها پرداخته است.

متن یادداشت والرشتاین به شرح زیر است:

*********

این روزها میان ترک ها و حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) که از آغاز جمهوریت ترکیه درگیری های شدیدی بین آنها رخ داده است رسیدن به یک توافق و صلح محتمل به نظر می آید. در حقیقت، مشکل موجود بسیار ساده و قابل درک است. بعد از آن که امپراتوری عثمانی فرو پاشید، گروهی از ملی گراهای ترک با رهبری مصطفی کمال قدرت را قبضه کردند و در پی آن در داخل مرزهای آناتولی و تراکیه یک جمهوریت لائیک را به وجود آوردند. ملی گراهایی که در داخل این جمهوریت بر سر کار آمدند دارای یک ایدئولوژی ملی گرایی رادیکال بودند. در واقع این افراد تنها برای ترک ها یک جمهوری به وجود آوردند.

امروزه کردها در جاهای مختلف دنیا به خصوص در خاورمیانه پراکنده شده اند. بسیاری از آنها در ترکیه، سوریه، عراق و ایران قرار دارند. ملی گراهای کرد از آغاز درصدد تشکیل دولت ملی کردستان بودند. ولی بعدها این خواسته از واقعیت دور شده و حرکت های آزادی کرد هدف خود را بر روی خودمختاری متمرکز کردند. کردهای ترکیه که از نظر جمعیت و وسعت سرزمینی (شرق و جنوب شرقی ترکیه) از سایر کردهای کشورهای مختلف بیشتر هستند، از سال ۱۹۷۶ به بعد برای دستیابی به حقوق سیاسی، فرهنگی و همچنین زبان مادری خود که توسط دولت و حکومت های ترکیه ممنوع شده بود وارد مبارزات گسترده شدند و در این مجادله از خط فکری مارکسیسم – لنینیسم پیروی کردند. به این طریق پرچم مبارزات کردهای ترکیه نیز در دست کسانی قرار گرفت که از این ایدئولوژی سیاسی پیروی می کردند. در نتیجه این مبارزات، دولتهای ترکیه با معرفی کردهای این کشور به عنوان “ترک های کوه نشین” از شناسایی هویت آنان اجتناب کردند. در نتیجه این عدم شناسایی بود که درگیری های مسلحانه میان حکومت ترکیه و حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) از متن مبارزات سر برآورد.

در سال ۱۹۹۹ عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان با کمک سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) توسط حکومت ترکیه دستگیر شد. وی به جرم ترور و خیانت به کشور به اعدام محکوم شد. سپس دادگاه با اصلاح حکم، وی را به حبس ابد در یک زندان فوق امنیتی در یکی از جزایر ترکیه محکوم کرد. در زندان بود که اندیشه ها و نگاه عبدالله اوجالان به جهان پیرامون خود تغییر پیدا کرده و از تجهیز حزب کارگران کردستان با اندیشه مارکسیستی – لنینیستی منصرف شد. ولی در این مدت گروه های نظامی وابسته به پ.ک.ک به مبارزات مسلحانه خود ادامه دادند.

در سال ۲۰۰۲ میلادی بود که حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه به قدرت رسید و بعد از یک مدت طولانی سیستم لائیک موجود در پارلمان ترکیه رو به فروپاشی گذاشت. وضعیت جدید با وجود این که برخی از رهبران ترکیه به خصوص رهبران نظامی که به سیستم لائیک در ترکیه پای بند هستند را ناراحت کرده است ولی حزب عدالت و توسعه با رهبری رجب طیب اردوغان در ۳ انتخابات مهم ترکیه پیروز میدان بوده و به این طریق کنترل سیاسی کشور را در دستان خود نگه داشته است. از سال ۲۰۱۲ رجب طیب اردوغان، با پ.ک.ک و عبدالله اوجالان وارد مذاکرات فشرده شد. هر دو طرف مذاکره درصدد هستند تا راه حلی برای پایان دادن به درگیری ها پیدا کنند. چیزی که باعث سوق دادن هر دو طرف به مذاکرات شده است؛ عدم نتیجه بخش بودن درگیری های نظامی برای هر دو طرف کرد و ترک است. به مانند تمام جنگ های داخلی بعد از مدتی درگیری نظامی میان طرف های موجود هر دو طرف به این نتیجه دست پیدا کردند که حل مشکل از طریق مذاکره بهترین راه خواهد بود.

این نوع مذاکرات همیشه بعد از یک روند تلخ شروع می شود. آن چیزی که اکنون شاهد آن هستیم برای این که روند مذاکرات پیش روی خود را ادامه دهد ترکیه باید قانون اساسی جدید طراحی کند. حزب عدالت و توسعه این روزها برای پیشی گرفتن از سایر احزاب سیاسی در ترکیه به فکر افزایش قدرت رئیس جمهور این کشور است. در مقابل پ.ک.ک در پی قانون اساسی جدیدی است که در آن ترک ها به صورت برابر با سایر اقلیت های ترکیه اولا: کردهای این کشور را مورد شناسایی قرار داده و ثانیا: حقوق کردها را به آنان بازگردانند. پ.ک.ک در قانون اساسی جدید می خواهد تا کردهای مدرن به عنوان موسس مشترک قانون اساسی با ترک ها قلمداد شوند.

عمق مسئله روند مذاکرات صلح برای به ثمر نشستن آن در این است که دشمنی های موجود در ذهنیت کردها و ترک ها از بین برود. حکومت ترکیه و حزب کارگران کردستان آتش بس و عقب نشینی نیروهای مسلح خود را قبول کرده اند. این عقب نشینی خیلی وقت است که شروع شده است. فقط این یک خلع سلاح نیست و پ.ک.ک تا زمانی که اقدامات قاطع در روند مذاکرات را مشاهده نکند خلع سلاح نخواهد شد. انتقال عبدالله اوجالان از زندان امرالی به حبس خانگی در روند مذاکرات صلح می تواند یک اقدام قاطع برای گروه های نظامی پ.ک.ک به حساب بیاید.

تا آنجایی که از روند مذاکرات صلح کرد – ترک برداشت کرده ایم اولین خواسته حزب کارگران کردستان در این روند شناسایی مردمان کرد ترکیه توسط قانون اساسی و حکومت این کشور خواهد بود. در مقابل حزب عدالت و توسعه نیز تلاش خواهد کرد در مقابل خلق قانون اساسی جدید، ۷۵ درصد مجلس ترکیه را در اختیار بگیرد و برای رسیدن به این خواسته به آرای کردهای ترکیه نیاز مبرم دارد تا بدین طریق بتواند آرای اعضای کرد در پارلمان ترکیه را از آن خود کند.

هر دو طرف در ابعاد بسیار مهمی نزدیک به توافق در حال انجام هستند. در صورت برخورد به موانع، عبدالله اوجالان دارای قدرتی خواهد بود تا با اتکا به پشتوانه خود آنان را رفع کند. در نتیجه عبدالله اوجالان در این روند به عنوان یک قهرمان کرد معرفی شده است و به این کاراکتر خود ادامه می دهد. اگر توافق قطعی صورت بگیرد مردمان کرد ترکیه هم به زبان مادری خود دست پیدا خواهند کرد هم به حقوق سیاسی و فرهنگی خود. در پی آن مسائل اقتصادی کردهای ترکیه مطرح خواهد شد که روند مذاکرات تا چه اندازه بر روی این مسئله تاثیر گذار خواهد بود را همگی با هم مشاهده خواهیم کرد.

قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *