گفتگوی اختصاصی کردپرس با رهبر حزب الپارتی کردهای سوریه:

سوریه حتی در شرایط امن، به خاطر تنوع قومی و فرهنگی خود، مستعد بحران سازی است و مشکل اساسی نیز این است که دولت سوریه نتوانسته نظام حکومتی را به شیوه ای اداره کند که رضایت همه ی عناصر جامعه را فراهم کند. در مقابل، مخالفین سوری نیز نتوانسته اند، برنامه و پروژه ی مبارزاتی روشن و منسجمی طراحی کنند که همه ی مخالفین را زیر یک چتر واحد کنار هم گرد آورد.

دکتر عبدالحکیم بشار رهبر حزب الپارتی، یکی از فعالان سیاسی کُرد سوریه است که چند دهه از عمر خود را صرف فعالیت های حزبی و سیاسی نموده است. اگر چه وی پزشک متخصص اطفال است اما از چندین سال پیش  وارد الپارتی شده و  در حوزه ای به فعالیت سیاسی پرداخته که نزدیک به خط فکری و سیاسی بارزانی است. وی شخصا از بیان این موضوع طفره نمی رود و ابایی ندارد که به عنوان یک سیاستمدار نزدیک به بارزانی شناخته شود.او نام یکی از فرزندان خود را کُوان گذاشته و در توضیح معنی این اسم کُردی می گوید: نام سازمانی و حزبی بارزانی جاویدان (ملا مصطفی بارزانی) کُوان بود و من بنا به ارادتی که به این شخصیت تاریخی دارم، چنین نامی را برای فرزندم انتخاب کردم.

عبدالحکیم بشار در حال حاضر در اربیل در اقلیم کردستان عراق زندگی می کند و فعالیت های حزبی خود را نیز از این شهر هدایت می کند.

عبدالحکیم بشار: شرایط عینی و مشهودی که در حال حاضر در سوریه وجود دارد، نشان دهنده ی این سات که متاسفانه همچنان خشونت حرف اول را می زند. درگیری ها همچنان ادامه دارد و رژیم بشار اسد در اوج خشونت با مردم برخورد می کند و نهادی نیز که به نام ارتش آزاد سوریه فعالیت می کند، یک پدیده ی یکدست و منسجم نیست. ما به عنوان کردهای سوریه، طرفدار این هستیم که بحران سوریه با استفاده از راهکارهای سیاسی حل شود اما متاسفانه تاکنون یک قدم سیاسی جدی برنداشته شده و علیرغم آن که تلاش می شود که موضوع برگزاری نشست ژنو۲ را به عنوان یک ایستگاه مهم برای حل بحران سوریه جلوه دهند، ما امید چندانی به ژنو۲ نیز نداریم و فکر نمی کنیم فرجام موفقیت آمیزی داشته باشد. چرا که در حال حاضر بین بانیان و برگزارکنندگان این نشست هیچ گونه اتفاق نظری در خصوص آینده ی  بشار اسد و تصویر روشنی از آینده ی این کشور وجود ندارد. به طور خلاصه می توان گفت که پروژه ی سیاسی و برنامه ی معینی برای پایان دادن به معضلات کنونی در دست نیست و شاید دلیل عمده ی این مساله نیز به مواضع متفاوت دو قدرت آمریکا و روسیه و اختلاف نظر مهم آنها در خصوص بشار اسد ارتباط دارد. من بر این باورم که نشست ژنو۲ نیز نمی تواند به موج خشونت ها پایان دهد و احتمالا پس از آن، ما شاهد جنگ ها و خشونت های پیچیده تر و شدیدتری در سوریه خواهیم بود. با این حال لازم می دانم بر این موضوع تاکید کنم که ما به عنوان کردهای سوریه خواهان آن هستیم که در این کشور یک دولت دموکرات بر سر کار بیاید.

عبدالحکیم بشار: خیر. من از همان آغاز و در سال ۲۰۱۱ میلادی، دقیقا به این نتیجه رسیدم که مساله ی سوریه، یک بحران پیچیده و بغرنج است و حل آن نیز طولانی مدت و فرسایشی خواهد بود. شرایط سوریه مانند لیبی، مصر و تونس نیست و متاسفانه همه ی شواهد نشان می دهد که در سوریه خون های بیشتری ریخته خواهد شد و این بحران فعلا ادامه خواهد داشت.

عبدالحکیم بشار: خیر . به هیچ وجه. قطعا این رژیم باید برود و برای هیچ کدام از مخالفین سوری نیز تداوم اقتدار نظام اسد قابل قبول نیست و امیدی به اصلاح و تغییر وجود ندارد. بعد از این همه کشت و کشتار و شرایط دشوار، سخن گفتن از امکان تغییر و همچنین ارائه ی پیشنهاد تداوم اقتدار نظام کنونی سوریه، مطلقا قابل قبول نیست. شاید بتوان چنین الگویی را در مورد اسد پذیرفت که از قدرت کناره گیری کند و در یک منطقه ی علوی نشین، یک پایتخت کوچک برای خود دست و پا کند اما ادامه ی فعالیت او به عنوان رهبر سوریه، غیرممکن است.

عبدالحکیم بشار: حافظ اسد انسان زیرک و هوشمندی بود و می توانست همواره نقش مستقل خود را ایفا کرده و ابتکار عمل را در دست خود حفظ کند. اما بشار، فرد بی تجربه ای بود و اطرافیان، او را به سوی راه ها و شیوه هایی سوق دادند که منجر به بحران کنونی شد. اگر بشار در همان دروان آغاز اقتدار خود دست به برخی اقدامات و اصلاحات می زد، احتمالا سوریه به شرایط کنونی نمی رسید.

عبدالحکیم بشار: من نه تنها اوضاع شهرهای کردنشین شمال، بلکه مسائل همه ی مناطق سوریه را پیگری می کنم و همواره بر این باور بوده ام که مسائل سوریه را باید به صورت یکپارچه بررسی کنیم و ما نیز به عنوان کردهای این کشور باید تلاش کنیم تقش خود را در این مقطع به درستی ایفا کنیم. من می خواهم بدون تعارف اعلام کنم که اصلی ترین مشکل ما به عنوان کردهای سوریه، پیش از هر چیز فعالیت های حزب اتحاد دموکراتیک (وابسته به پ.ک.ک) است. این حزب حامی رژیم بشار اسد است و مشکلات فراوانی برای کردها ایجاد می کند. مطمئن باشید اگر این حزب نبود، کردهای سوریه وضعیت بهتری داشتند و در دوران کنونی، می توانستند به شکل بهتری در مبارزات سوری نقش داشته باشند.

 در سوریه دیدگاه های مختلفی در خصوص مساله ی کردها وجود دارد و متاسفانه، برخی افراد دارای نگرش و رویکرد شوونیستی و پان عربی بوده و به ههیچ وجه حاضر نیستند حتی موجودیت کردها را بپذیرند. با این حال ما شمال سوریه را نیز به عنوان بخشی از سوریه می دانیم و بر این باوریم که امنیت، آرامش و رشد و توسعه ی سوریه، برای کردها نیز مثبت و ارزنده است و درخواست و تصمیم ما برای اداره ی امور شمال سوریه این است که این منطقه در آرامش و امنیت به سر ببرد و خشونت و درگیری ادامه پیدا نکند.

ما در حال حاضر در بحران سوریه با چند مشکل مهم روبرو هستیم که یکی از آنها مساله ی چند دسته بودن و عدم انسجام داخلی نیروهخای ارتش آزاد است که تاثیر زیادی بر معادلات مبارزاتی می گذارد. مساله ی دیگر این است که برخی از افراد، خواهان مداخله ی نظامی کشورهای خارجی در سوریه هستند و این در حالی است که هر گونه دخالت خارجی در سوریه می تواند منجر به آغاز یک جنگ و بحران منطقه ای شود و دخالت بیگانگان، تنها می تواند منحجر به پیچیده تر شدن اوضاع و حرکت به سوی جنگ داخلی شود. باید این واقعیت را از یاد نبریم که سوریه حتی در شرایط امن، به خاطر تنوع قومی و فرهنگی خود، مستعد بحران سازی است و مشکل اساسی نیز این است که دولت سوریه نتوانسته نظام حکومتی را به شیوه ای اداره کند که رضایت همه ی عناصر جامعه را فراهم کند. در مقابل، مخالفین سوری نیز نتوانسته اند، برنامه و پروژه ی مبارزاتی روشن و منسجمی طراحی کنند که همه ی مخالفین را زیر یک چتر واحد کنار هم گرد آورده و قدرت آنان را برای مبارزه با رژیم، متمرکز کند. مخالیفن سوری در حال حاضر، دارای مشکلات بزرگی هستند. بسیاری از افرادی که به عنوان سران مخالفین فعالیت می کنند از بیست سی سال پیش سوریه را ترک کرده و از مسائل کنونی کشور شناخت دقیق و عینی ندارند و به جای اندیشیدن به آینده ی سوریه، به نقش خود، قدرت و پست های بعدی خود فکر می کنند.

عبدالحکیم بشار: بله. ما هیچ گاه ارتباط خود را قطع نکرده ایم. اما یک اختلاف نظر جدی وجود دارد. ما نمی خواهیم بلایایی که بر سر مردم حمص، حما و درعا می آید در شهرهای کردستان سوریه نیز تکرار شود. ما باید سیاست مستقل خود را داشته باشیم و اجازه ندهیم که شمال سوریه هم ناامن شود. ما درخواست ها و مطالباتی از مخالفین سوری داریم و من در قطر اعلام کردم که باید جایگاه کردها در شورای مخالفین در حد ۱۵درصد باشد و در همه ی کمیته ها به عنوان جانشین رییس کمیته ها عضویت داشته باشیم و به جای نام جمهوری عربی سوریه از اصطلاح جمهوری سوریه استفاده شود.

با این حال متاسفانه آنان در حال حاضر از مجموع ۱۱۴ کرسی خود فقط ۳کرسی به کردها داده اند. در دورانی که تعداد کرسی های شورای ملی ۶۷ کرسی بود ما به چنین سهمی راضی نبودیم و درخواست ۸ کرسی را مطرح کردیم و قاعدتا حالا نیز باید دست کم ۱۶ کرسی در اختیار ما بگذارند.

عبدالحکیم بشار: ببینید! بسیاری از این احزاب فقط در حد نام و نشان، پایگاه اینترنتی و تبلیغات، اسم و رسم دارند اما در حوزه ی عمل و در میدان فعالیت سیاسی مشهود و قابل بمس، نهایتا چهار پنج حزب کُردی در سوریه فعالیت تاثیرگذار دارند و بسیاری از آن ۱۶ حزب ی که شما به آنها اشاره کردید، حتی با احتساب جمیع اعضای عادی، شمار آنان از دویست سیصد تفر فراتر نمی رود. قاعدتا در سوریه یک خلا سیاسی وجود دراد، خلا قانونی وجود دارد و بخشنامه ها و قوانین روشن و قاطعانه ای در خصوص چندوچون تاسیس و اداره ی احزاب وجود ندراد و به همین خاطر ما شاهد آن هستیم که چند نفر دور هم جمع شده و با ایجاد یک پایگاه اینترنتی اعلام موجودیت کرده و نام حزب خود را بر سر زبان های می اندازند. این در حالی است که اگر قانون و بخشنامه های ویژه و دقیقی در مورد احزاب وجود داشت، چنینی حالتی به وجود می آمد. یک حزب سیاسی باید یک نهاد جدی و دارای ریشه، زمینه، سابقه، نفوذ و جایگاه اجتماعی باشد.

عبدالحکیم بشار: حزب ما (الپارتی) از ۵۶ سال پیش تاکنون به عنوان اولین حزب کُردهای سوریه مشغول فعالیت شده و تاکنون در این صحنه حضور داشته است.

اساسنامه ی الپارتی و اهداف آن، برآمدن این حزب از متن مردم کُرد سوریه و نفوذ حزب در میان شهرها و روستاهای کردنشین و اتصال آن به مکتب فکری ملامصفی بارزانی، مجموعه ی دلایلی بود که مرا به خود جذب کرد.

عبدالحکیم بشار: ما در همه ی شهرهای کردنشین سوریه دارای تشکیلات و سازماندی هستیم و بر اساس برآوردها و تحقیقات ما، در حال حاضر نیمی از کردهای سوریه حامی و پیرو حزب ما هستند و نیم باقیمانده نیز از دیگر احزاب کردی حمایت می کنند. ما از شهر دیرک تا دمشق، صاحب جایگاه و دامنه ی نفوذ هستیم و نمی توانید شهری را در شمال سوریه پیدا کنید که ما در آن جا صاحب نفوذ نباشیم.

عبدالحکیم بشار: یکی از مهم ترین تحولاتی که در حزب ما ایجاد شد تاکید بر ضرورت تغییر شرایط موجود در شمال سوریه و درخواست فدرالیسم برای کردهای سوریه بود. این اتفاق در دوران رهبری من روی داد و از این گذشته، بخش فراوانی از وقت و توان خود را صرف مساله ی آموزش و کادرسازی نمودیم و خوشبختانه هزاران کادر توانمند و تاثیرگذار تربیت کردیم. ما برای آموزش نظامی بخشی از نیروهای خود نیز فعالیت کرده ایم. برای ایجاد شبکه های تلویزیونی و رادیویی دست به برخی فعالیت های مقدماتی زده ایم و در حوزه ی روابط خارجی نیز در کشورهای آمریکا، ایتالیا، کانادا، فرانسه و چند کشور اروپایی دیگر دست به فعالیت های گسترده ای زدیم.

عبدالحکیم بشار: بله. اختلافات مشهود بود و از همان آغاز، ارتباط و وابستگی آنان به حکومت سوریه، توجه ما را جلب کرد. آنان به کمک نیروهای اطلاعاتی و امنیتی سوریه برای حزب الپارتی مشکلات فراوانی به دست آوردند. متاسفانه طی چند سال گذشته نیز نیروهای وابسته به اوجالان و پ.ک.ک، دست به اقدامات مخرب و منفی فراوانی زده اند. در مورد حزب اتحاد دموکراتیک ما بر این باوریم که این حزب وابسته به رژیم بشار اسد است . ما بر این باوریم که رژیم، کنترل کردستان سوریه را به این حزب سپرده و با پول و سلاح و امکاناتی که در اختیار آنان گذاشته، از آنان دو چیز می خواهد: نخست کنترل کردهای سوریه و به ویژه مقابله با الپارتی و دوم مقابله با ارتش آزاد سوریه. این حزب اغلب کردهای بعثی را در صفوف خود به کار گرفته و بخشی از نیروها و کادرهای آن، افرادی هستند که قبلا زندانی بوده و رژیم، آنان را به شرط پیوستن به حزب اتحاد دموکراتیک آزاد کرده است. با وجود همه ی این واقعیت ها، ما همین حالا نیز اعلام می کنیم که اگر حزب اتحاد دموکراتیک، به وابستگی به حکومت اسد پایان دهد و در جهت تامین مصالح کردها فعالیت کند، تفاوت ها و اختلافات فکری و ایدئولوژیکی مهم نیست و ما می توانیم حتی از حزب اتحاد دموکراتیک نیز حمایت کنیم.

عبدالحکیم بشار: ما از تاسیس هیات عالی سه هدف عمده داشتیم: جدا کردن حزب اتحاد دموکراتیک از نظام اسد، متفق کردن همه ی احزاب و نهادهای سیاسی کُرد سوری در یک مجموعه ی واحد و رفع اختلافات با مخالفین عرب سوری. اما متاسفانه حزب اتحاد دموکراتیک به امضا و تعهدات خود پابدار نیست و در مسیری قدم نهاد که مخالف همه ی این اهداف بود. می دانید که رییس اقلیم کردستان عراق برای آن که به کردهای سوریه کمک کند، یک دروزاه ی مرزی برای ما باز کرد اما حزب اتحاد دموکراتیک همه ی عایدات و درآمدهای آن را در اختیار خود گرفته و در دیگر حوزه ها نیز خودمحورانه و تمامیت خواهانه عمل کرد. از مجموع پانزده میلیون دلار درآمد این مسیر گمرکی حتی یک دلار به احزاب دیگر داده نشده و آنان به نام هیات عالی کردهای سوریه، کمک های مالی دیگری نیز کسب کرده اند که همه را در حزب خود به کار گرفته اند.

عبدالحکیم بشار: بله. آنان می خواهند همه ی مناطق کردستان، تحت کنترل نیروهای آنان باشد و ما نیز می گوییم این افراد به تنهایی نمی توانند شمال سوریه را کنترل کنند و باید نیروهای خود را نیز به میدان بیاوریم. از این گذشته نیروهای مسلح وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک یا همان واحدهای دفاع از خلق، برای مردم مشکلات فراوانی به وجود آورده اند و هیچ بعید نیست در آینده، همه ی کردها را از شهر و روستاهای خود بیرون بیاندازند. به هیمن خاطر ما نیز تصمیم گرفتیم که در این حوزه دست به برخی افقدامات مقدماتی بزنیم که البته اطلاعات و ابعاد گوناگون آن محرمانه است و نمی توانم از این بیشتر در این مورد توضیح دهم.

عبدالحکیم بشار: ترکیه در بحران سوریه، کمک های انسانی فراوانی در اختیار آوارگان گذاشته و باید از بسیاری جهات از آنان ممنون باشیم. اما به باور من آنکارا نباید در مساله ی سوریه، همه ی تخم مرغ های خود را در سبد حمایت از سنی ها بگذارد و باید روی علویان و کردها نیز حساب باز کند و از این دو عنصر مهم و تاثیرگذار سوریه حمایت کند.

عبدالحکیم بشار: سوال مهمی است. من پیش از هر چیز لازم می دانم حمایت و خوشحالی خود از مذاکرات صلح در ترکیه را اعلام کنم. اما شخصا معتقدم که حزب اتحاد دموکراتیک حاضر نیست از زیر کنترل حکومت سوریه بیرون بیاید و بر این عقیده ام که آنان حاضر نخواهند شد به درخواست ها و توصیه های جناب اوجالان نیز به درستی عمل کنند.

عبدالحکیم بشار: خود کاک مسعود در این خصوص تعبیر زیبایی به کار برده و اعلام کرد که این دو حزب به مثابه ی یک جان در دو بدن هستند. ما ارادت ویژه ای به مکتب ملامصطفی بارزانی داریم و در تصمیمات حساس و حیاتی حزب خود نیز ارزش و بهای بالایی به رایزنی و توصیه های کاک مسعود می دهیم و ایشان همواره به شکل مادی و معنوی از حزب ما حمایت کرده است.

عبدالحکیم بشار: سرویس اطلاعاتی سوریه و همچنین حزب اتحاد دموکراتیک هر دو به دنبال کشتن من هستند و به همین خاطر در شمال سوریه امنیت جانی نخواهم داشت.